فیلتر بنزین یا صافی بنزین مثل سایر قطعات خودرو، یک عنصر کاملا ضروری برای عملکرد صحیح موتور خودرو است. اما متاسفانه برخلاف برخی قطعات ضروری مثل چرخ‌ها یا گیربکس، احتمالا شما تا به حال یا اسم فیلتر بنزین را نشنیده‌اید و یا کمتر به گوشتان خورده است و به همین دلیل، نگهداری و بررسی کردن آن هم جزو الویت‌هایتان نبوده است. اما بسیار حیاتی است که بدانید فیلتر بنزین، بر خلاف تصور عموم یکی از قطعات بسیار مهم خودرو است که عدم توجه به آن، می‌تواند پیامدهای بسیار بدی برای ماشین داشته باشد. برای آشنایی با تعویض صافی بنزین هر چند کیلومتر، آشنایی با فیلتر بنزین، نشانه‌های خرابی و نیاز به تعویض فیلتر بنزین و نحوه تعویض آن، با استادکار همراه باشید.
اگر نیازی به خدمات تعویض روغن موتور دارید استادکار شما را کمک می کنید.
فیلتر بنزین یا صافی بنزین چیست؟
خودروی شما از بنزین داخل باک سوخت خود برای روشن کردن موتور استفاده می‌کند. اما ناخالصی‌های کوچکی مانند خاک، تراشه‌های رنگ، زنگ زدگی، ضایعات یا سایر ذرات آلاینده که در اثر فرسودگی خود باک و یا کثیفی شلنگ‌های انتقال سوخت ایجاد می‌شوند، می‌توانند بر عملکرد موتور شما تأثیر منفی بگذارند.
برای جلوگیری از فرسودگی و خرابی نهایی پمپ سوخت و انژکتورها، این آلودگی‌ها باید فیلتر شوند. صافی بنزین داخل باک برای جلوگیری از ورود این ناخالصی‌های کوچک به موتور ماشین شما طراحی شده است. فیلتر یا صافی بنزین داخل باک در واقع عملکردی مشابه فیلتر هوا دارد و قبل از اینکه ذرات کوچک بتوانند وارد موتور شما شوند، آن‌ها را در یک مدیای مخصوص، به دام می‌اندازد.
دو نوع فیلتر بنزین در بازار وجود دارد که هر دو دقیقا به یک شکل کار می‌کنند: سوخت از طریق یک مدیای تصفیه که اغلب از یک کاغذ مخصوص ساخته می‌شود، رد شده و این مدیا باعث حذف هرگونه رسوب و آلاینده می‌شود.
- صافی بنزین پلاستیکی یا فلزی که از یک محفظه پلاستیکی و یا فلزی ساده در اطراف یک فیلتر تصفیه ساخته شده و در زمان تعویض، کل این مجموعه نیاز به تعویض دارد.
- صافی کارتریجی که در آن یک فیلتر قابل تعویض در یک نگهدارنده فلزی قرار گرفته است. درب این نگهدارنده قابل جدا شدن است و فیلتر آن می‌تواند به صورت جداگانه تعویض شود.
بیشتر بدانید نکاتی در مورد تعویض روغن ماشین
فیلتر بنزین کجا قرار گرفته است؟
فیلتر بنزین جایی بین مخزن سوخت و موتور شما قرار دارد. به طور معمول، فیلتر بنزین یا صافی بنزین داخل باک قرار دارد (در ابتدای خط سوخت که سوخت را به اتومبیل شما می‌رساند)، و یا جایی در میان خط سوخت (معمولاً در کف اتومبیل). اگر از جای فیلتر بنزین ماشین‌تان مطمئن نیستید، به دفترچه راهنمای خودرو نگاهی بندازید.
زمان تعویض فیلتر بنزین
مانند هر فیلتر یا صافی دیگری، صافی باک بنزین شما آلاینده‌ها و سایر مواد زائد را جلب می‌کند. با گذشت عمر خودرو، فیلتر بنزین به تدریج کثیف شده و در آخر اشباع می‌شود، این امر می‌تواند عملکرد ماشین شما را تحت تأثیر قرار دهد زیرا در صورت مسدود شدن فیلتر سوخت، سوخت حاوی ذرات آلاینده به داخل انژکتور سوخت شما منتقل شده و یا جریان بهینه سوخت متوقف می‌شود. در اوایل صنعت، طول عمر یک فیلتر سوخت از ۳۰،۰۰۰ تا ۶۰،۰۰۰ کیلومتر برآورد می‌شد، اما با پاک‌تر و خالص‌تر شدن سوخت‌ها در طی زمان، فیلترهای بنزین معمولا می‌توانند تا ۱۰۰٫۰۰۰ کیلومتر هم به صورت بهینه عمل کنند. البته تعویض فیلتر بنزین برای اولین بار، در مسافت حدود ۱۵۰،۰۰۰ کیلومتر می‌تواند باعث خرابی موتور شود. این موضوع می‌تواند به این دلیل باشد که پمپ سوخت خودروی شما برای رد کردن سوخت از فیلتر کثیف، باید شدیدتر کار کند. بنابراین اگر فیلترهای خود را در حدود چنین مسافتی تعویض می‌کنید، باید جوانب احتیاط را رعایت کنید و قبل از این کار حتما با یک مکانیک مشورت کنید.
نشانه‌های نیاز به تعویض فیلتر بنزین
یکی از سوال‌های رایج درباره فیلتر یا صافی باک بنزین این است که تعویض صافی بنزین هر چند کیلومتر باید انجام شود. اکثر تولید کنندگان خودرو پیشنهاد می‌کنند که صافی بنزین هر ۵ سال و یا بعد از مسافت حدود ۸۰،۰۰۰ کیلومتر عوض شود. اما مکانیک‌ها مخالف این موضوع هستند.
آن‌ها بر این عقیده هستند که تعویض فیلتر بنزین هر پنج سال بسیار غیرحرفه‌ای و غیر واقع‌بینانه است، زیرا فیلترهای بنزین سریع پر می‌شوند و نیاز به تمیز کردن مکرر و یا تعویض پس از مسافت ۱۶۰۰۰ کیلومتر دارند. به هر صورت شاید یکی از بهترین روش‌های تشخیص اینکه باید تعویض صافی بنزین هر چند کیلومتر انجام شود، علاوه بر توجه به مسافت طی شده، توجه به نشانه‌ها و علائم خودرو باشد. در ادامه برخی نشانه‌هایی که به شما می‌گویند فیلتر بنزین‌تان نیاز به تعویض دارد را جمع آوری کرده‌ایم:
استارت زدن ماشین به سختی انجام می‌شود
یکی از اولین علائمی که معمولا نشانه فیلتر سوخت نامناسب یا پر شده است، استارت زدن سخت خودرو است. یک فیلتر بنزین کثیف و پر شده ممکن است جریان سیستم سوخت را محدود کند یا باعث مختل شدن آن شود و این موضوع ممکن است موجب سخت روشن شدن ماشین شود. احتمال این امر به خصوص اگر فیلتر بنزین تا به حال تعویض نشده باشد، بیشتر است.
بیشتر بدانید روش های تشخیص کثیف بودن فیلتر بنزین
مشکلات عملکرد موتور
علائم دیگر فیلتر سوخت پر شده، در رده مشکلات مربوط به عملکرد موتور قرار می‌گیرند. گاهی اوقات فیلتر سوخت تا حدی مسدود می‌شود که بر عملکرد موتور تأثیر منفی می‌گذارد. یک فیلتر سوخت کاملاً کثیف یا گرفته می‌تواند باعث شود خودرو چندین مشکل موتور را تجربه کند:
- نارسایی یا تردید: در بارهای سنگین تر، فیلتر سوختگی مسدود شده، ممکن است باعث شود موتور به طور تصادفی دچار تردید یا نارسایی شود. این اتفاق به این علت می‌افتد که ذرات آلاینده، فیلتر را مسدود می‌کنند و منبع تغذیه سوختی که به موتور می‌رود را تخلیه می‌کنند. این مشکل بیشتر موقع شتاب گرفتن خودرو حس می‌شود. همچنین ممکن است موتور در سرعت‌های مختلف دچار لرزش شود، زیرا میزان سوختی که به آن می‌رسد، به دلیل فیلتر کثیف متغیر است.
- متوقف شدن: اگر فیلتر بنزین پر شده، برای مدت طولانی تعویض نشود، ممکن است در نهایت باعث متوقف شدن موتور شود زیرا جریان سوخت ایده آل کاهش می‌یابد. فشار زیاد و بار سنگین اضافی روی موتور هم، ممکن است باعث از کار افتادن موتور شود.
- کاهش قدرت و شتاب: کاهشی کلی در قدرت موتور به خصوص در زمان گاز دادن ممکن است در اثر کثیف بودن فیلتر بنزین ایجاد شود. در این شرایط رایانه موتور برای محافظت از آن در برابر ذرات آلاینده، خروجی موتور را محدود می‌کند. بنابراین ممکن است اتومبیل دچار کندی شود و یا حتی چراغ “بررسی موتورش” روشن شود.
چراغ بررسی موتور روشن می‌شود
مشکلات فیلتر سوخت همچنین می‌تواند باعث شود که چراغ بررسی موتور روشن شود. برخی از وسایل نقلیه مجهز به سنسور فشار سوخت هستند که فشار کلی سیستم سوخت را کنترل می‌کند. فیلتر بنزین گرفته شده، ممکن است باعث کاهش فشار شود که در صورت شناسایی سنسور، در نهایت باعث می‌شود چراغ بررسی موتور برای هشدار به راننده روشن شود. البته این چراغ ممکن است به دلایل مختلفی فعال شود، بنابراین در صورت روشن شدن آن، حتما رایانه خودرو را برای کدهای خطایی مختلف بررسی کنید. می توانید مقاله دلایل روشن شدن چراغ چک را نیز بخوانید.
پمپ سوخت آسیب دیده
اگر متوجه آسیب دیدگی پمپ سوخت خود شدید، این مشکل ممکن است در اثر فیلتر بنزین اشباع شده ایجاد شده باشد. فیلتر بنزین مسدود شده فشار زیادی به پمپ سوخت وارد می‌کند و مانع از رسیدن مقدار مناسب سوخت از مخزن به موتور می‌شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله علائم خرابی پمپ بنزین خودرو را برای اطلاع بیشتر بخوانید.
بوی اگزوز
برخی اوقات خروج دودی با بوی بسیار نامطبوع از اگزوز اتومبیل نشان می‌دهد که فیلتر سوخت نیاز به تعویض دارد. برای اطلاع بیشتر می توانید انواع بو در خودرو و دلایل آن را بخوانید.
مشکلات کاربراتور و انژکتور
در صورتی که فیلتر بنزین پر شده باشد، گاهی اوقات سوخت از فیلتر عبور می‌کند اما کاربراتور و یا انژکتور خودرو را مسدود می‌کند که این خود منجر به مشکلات دیگری می‌شود. این امر باعث می‌شود که موتور در هنگام استارت خوردن دچار افت شود.
نحوه تمیز کردن فیلتر بنزین
هر گاه متوجه هر یک از علائم فوق شدید، باید فیلتر بنزین خودرو را تمیز و یا تعویض کنید. ساده‌ترین ترین روش برای تمیز کردن فیلتر بنزین، بیرون آوردن و دمیدن هوا با فشار درون آن است. این کار ذرات کوچک و بزرگ را تا حد زیادی از فیلتر خارج می‌کند. پس از انجام این کار، دوباره سعی کنید مقداری هوا درون فیلتر کنید. اگر هوا از داخل فیلتر عبور کند، بدین معنی است که فیلتر تمیز و باز شده است، در غیر این صورت فیلتر باید تعویض شود.
نحوه تعویض فیلتر بنزین
بیشتر فیلترهای سوخت نسبتا ارزان بوده و به راحتی قابل تعویض هستند. اگر شک دارید که ممکن است فیلتر بنزین خودروی شما نیاز به تعویض داشته باشد، حتما آن را برای بررسی کردن به یک مکانیک حرفه‌ای بسپارید. در صورت تصمیم به تعویض فیلتر، می‌توانید مراحل زیر را طی کنید. از این راهنما می‌توانید برای تعویض صافی بنزین سمند ef7 یا سایر خودروهای بنزینی استفاده کنید. اما به خاطر داشته باشید که صافی بنزین خودروهای دیزلی و کامیون‌ها، بسیار بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است.
تخلیه فشار سیستم سوخت
جعبه فیوز وسیله نقلیه خود را پیدا کنید
برای رها کردن فشار موجود در سیستم سوخت، وسیله نقلیه باید بدون عملکرد پمپ سوخت، برای مدت زمانی کوتاه کار کند. برای جلوگیری از روشن شدن پمپ سوخت همراه با موتور، باید جعبه فیوز خودرو و فیوز پمپ سوخت را پیدا کنید. بیشتر خودروها دارای یک جعبه فیوز هم در قسمت داخلی خودرو و هم در زیر کاپوت هستند. برای پیدا کردن جعبه فیوز همچنین می‌توانید به کتابچه راهنمای وسیله نقلیه خود مراجعه کنید. فیوز پمپ سوخت، اغلب در جعبه فیوزی است که در قسمت داخلی خودرو قرار گرفته است.
فیوز پمپ سوخت را جدا کنید
زمانی که جعبه فیوز صحیح را پیدا کردید، از نمودار ارائه شده روی جعبه فیوز یا در دفترچه راهنما استفاده کنید تا فیوز مخصوص پمپ سوخت را شناسایی کنید. برای جدا کردن فیوز از یک انبردست سوزنی یا موچین پلاستیکی استفاده کنید. با جدا شدن فیوز، پمپ سوخت همراه با روشن شدن موتور، کار نمی‌کند. البته هنوز هم در خطوط سوخت که از عقب تا جلوی خودرو در جریان هستند، سوخت و فشار وجود دارد.
اطمینان حاصل کنید که وسیله نقلیه در حالت دنده نیست
اگرچه موتور سوخت تازه‌ای از مخزن بنزین دریافت نمی‌کند، اما سوخت کافی در حدی در خطوط سوخت رسانی وجود دارد که ماشین شروع به حرکت کند. بنابراین اطمینان حاصل کنید که وسایل نقلیه اتوماتیک در حالت پارک و وسایل نقلیه دنده‌ای در حالت خنثی و روی ترمز هستند.
موتور را روشن کنید
موتور را مثل همیشه استارت بزنید. موتور باید به آسانی شروع به کار کند، زیرا هنوز مقداری سوخت در سیستم باقیمانده است. اگر موتور روشن شود اما سریعا خاموش شود، ممکن است فشار کافی در خطوط وجود نداشته باشد تا سوخت را به موتور وارد کند. اگر موتور خاموش شود، فشار سوخت به اندازه کافی رها می‌شود.
به موتور اجازه دهید قبل از خاموش شدن دقیقه‌ای کار کند
بسته به سیستم سوخت وسیله نقلیه شما و متوسط مصرف سوخت آن، مدت زمان کارکرد آن بدون پمپ سوخت فعال، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. البته نیازی نیست که موتور آنقدر کار کند تا خودش خاموش شود. در عوض فقط قبل از خاموش کردن سوئیچ، به آن اجازه دهید یک یا دو دقیقه کار کند. بدون عملکرد پمپ سوخت، فشار به سرعت در خطوط سوخت تخلیه می‌شود.
فیوز پمپ سوخت را دوباره وصل کنید
پس از برداشته شدن فشار از روی سیستم سوخت و خاموش شدن موتور، می‌توانید فیوز پمپ سوخت را مجددا وصل کنید. مطمئن شوید که وسیله نقلیه قبل از برگرداندن فیوز حذف شده، خاموش باشد. بعد از قرار دادن فیوز پمپ سوخت دوباره موتور را روشن نکنید.
برداشتن فیلتر بنزین قدیمی
باتری را قطع کنید
پایانه منفی روی باتری را جدا کنید، زیرا نیازی به روشن شدن خودرو تا اتمام کار نیست. خارج کردن کابل پایانه منفی، از روشن شدن موتور در حین کار جلوگیری می‌کند. برای شل کردن مهره نگهدارنده کابل روی پایانه منفی، باید از آچار و یا دستتان استفاده کنید، اما نیازی به برداشتن کامل مهره نیست. کابل منفی را در کنار باتری قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که به طور تصادفی با پایانه‌اش در تماس نخواهد بود.
فیلتر بنزین را پیدا کنید
بهتر است به دفترچه راهنمای وسیله نقلیه خود مراجعه کنید تا محل قرارگیری فیلتر سوخت خودرو را پیدا کنید. رایج‌ترین مکان قرارگیری فیلتر در خودروهای مدرن، در امتداد خط سوخت در کف خودرو و دقیقا بعد از پمپ سوخت است.
در صورت لزوم ماشین را با جک بالا بدهید
اگر فیلتر سوخت در قسمت زیرین وسیله نقلیه شما قرار دارد، برای دسترسی به آن نیاز به جک کردن اتومبیل دارید. جک را در زیر ماشین در یکی از نقاط تعیین شده قرار دهید، سپس با پیچاندن دسته، وسیله نقلیه را بالا بدهید. سپس استندهای جک را قبل از کار کردن زیر آن قرار بدهید.
یک کاسه یا سطل زیر فیلتر سوخت قرار دهید
با وجود اینکه فشار خط سوخت را تخلیه کرده‌اید، ممکن است هنوز کمی سوخت در این خطوط باقی مانده باشد که هنگام قطع شدن از فیلتر سوخت می‌تواند سرریز شود. بنابراین یک کاسه یا سطل زیر فیلتر سوخت قرار دهید.
بنزین باید در ظرف مخصوص خودش نگه داشته شود تا بتواند به محل بازیافت منتقل شود. همچنین مراقب باشید که از ظروف پلاستیکی برای نگه داشتن گاز استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث خوردگی برخی از انواع پلاستیک شود.
گیره‌های نگهدارنده فیلتر بنزین را بردارید
بیشتر فیلترهای بنزین توسط دو گیره پلاستیکی در جای خود نگهداری می‌شوند. گیره‌های دو طرف فیلتر سوخت استوانه ای را با استفاده از یک پیچ گوشتی مسطح بیرون بیاورید. این گیره‌ها ممکن است هنگام خارج کردن شکسته شوند، بنابراین حتما در زمان خرید فیلتر بزنین جدید، چند گیره نگهدارنده هم بخرید.
لوله خطوط سوخت را از فیلتر جدا کنید
پس از برداشتن گیره‌ها، خطوط سوخت را از دریچه‌های دو طرف فیلتر دور و جدا کنید. سپس سر آن‌ها را درون کاسه یا سطل قرار دهید.
فیلتر را از قالبش بیرون بکشید
احتمالاً فیلتر بنزین توسط یک براکت فلزی که به دور محفظه بیرونی آن پیچیده است، در جای خود محکم شده است. با قطع شدن خطوط سوخت، می‌توانید با فشار دادن فیلتر به سمت جلوی اتومبیل آن را از داخل براکت بیرون بکشید. فیلتر سوخت شکلی مشابه زنگ دارد که باعث می‌شود تنها در یک جهت حرکت کند. البته بسته به نوع فیلتر ممکن است لازم باشد آن را به سمت عقب خودرو بکشید تا بیرون بیاید.
نصب فیلتر بنزین جدید
فیلتر جدید را با فیلتر قدیمی مقایسه کنید
قبل از نصب فیلتر سوخت جدید، آن را با فیلتری که تازه بیرون آورده‌اید، مقایسه کنید تا مطمئن شوید که ابعاد و اجزایشان مثل هم هستند و فیلتر جدید هم مثل فیلتر قبلی داخل قالب جا میفتد.
به هیچ عنوان از فیلتر سوختی با کاربرد متفاوت استفاده نکنید، زیرا ممکن است نتواند حجم لازم سوخت را از خود رد کند.
فیلتر جدید را داخل براکت قرار دهید
فیلتر جدید باید به راحتی در براکت خود قرار بگیرد. اگر مجبور باشید برای وارد کردن آن را فشار بدهید، احتمالا سایز آن مشابه فیلتر قبلی نیست. مراقب باشید که به محفظه فیلتر سوخت آسیب نرسانید، زیرا این امر می‌تواند باعث بروز نشتی شود.
فیلتر سوخت را به لوله خط سوخت وصل کنید
خطوط سوخت را مثل قبل به قسمت جلو و عقب فیلتر بچسبانید. پس از اتصال لوله سوخت به فیلتر، گیره‌های پلاستیکی نگهدارنده‌ها را هم وصل کنید تا لوله در جای خود محکم شود. قبل از اینکه گیره‌ها را در جای خود قرار دهید، مطمئن شوید که خطوط سوخت روی دریچه‌های فیلتر به خوبی محکم شده‌اند.
وسیله نقلیه را از روی پایه‌های جک پایین بیاورید
پس از پایین آوردن خودرو از روی جک، باتری را دوباره وصل کنید تا پروژه به اتمام برسد.
سخن آخر
در این مطلب علاوه بر پرداختن به سوال “صافی بنزین چیست”، زمان تعویض فیلتر بنزین و نحوه تعویض صافی بنزین سمند ef7 و سایر خودروهای بنزینی را هم مرور کردیم. در صورتیکه در انجام هر کدام از مراحل بالا شک دارید و یا قادر به انجام کامل آن نیستید، حتما تعویض فیلتر بنزین خودروی خود را به یک مکانیک حرفه‌ای بسپارید. همچنین صافی بنزین در برندها و انواع مختلف در بازار موجود است و برای اطلاع از بهترین فیلتر ۴۰۵، پراید، سمند و سایر خودروهای رایج، بهتر است حتما با یک متخصص مشورت کنید.
همچنین در تمام مراحل بالا، از دستکش و عینک محافظ برای جلوگیری از تماس مستقیم بنزین و سوخت با چشم‌ها و پوستتان استفاده کنید.
