ترمز به عنوان یکی از اصلی‌ترین نقاط اتکا برای کنترل خودرو در شرایط بحرانی به حساب می‌آید. اما با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌های فنی خودروها، ترمز ABS نیز به عنوان ترمز ضدقفل به اتومبیل‌ها اضافه شده و قابلیت ترمز کردن را به شکلی کارآمدتر، ارتقا بخشید. ترمزهای ضدقفل در انواع مختلف بوده و هر یک در سطوح متفاوتی، قادر به کنترل ترمز در شرایط خاص هستند.
ترمز ABS چیست؟
ABS مخفف “Anti-Lock Braking System” است. ترمزهای ضدقفل، از چهار قسمت اصلی کنترل کننده، سوپاپ، پمپ و سنسورهای سرعت تشکیل شده‌اند.
کنترل کننده
کنترل کننده به عنوان هسته مرکزی، بر عملکرد کل سیستم ترمز ABS، نظارت می‌کند. در حقیقت عملکرد سنسورهای سرعت و پمپ‌ها به وسیله کنترل کننده، تنظیم می‌گردد. این کنترل کننده، با پایش مداوم سنسورهای سرعت به شکل دیگری سرعت چرخ‌ها را کاهش می‌دهد.
سوپاپ
سوپاپ های ترمز ضدقفل، در واقع مسئولیت تنظیم فشار و ارتباط بین ترمز و سیلندر اصلی را برعهده دارند. در بعضی مواقع سوپاپ در حالت باز قرار گرفته و فشار را از سیلندر به ترمز هدایت می‌کند. در حالتی دیگر سوپاپ برای جلوگیری از فشار بیش از اندازه به ترمز عمل کرده و بین ترمز و سیلندر اصلی ایستایی می‌کند.
پمپ
عملکرد پمپ در ارتباط مستقیم با عملکرد سوپاپ‌های ترمز ABS است. زمانی که سوپاپ از فشار ترمز کم می‌کند، پمپ دوباره آن فشار را دریافت کرده و به سیستم ترمزگیری بازمی‌گرداند.
سنسورهای سرعت
سنسورهای سرعت؛ همان طور که از نامشان پیداست، سرعت چرخ های خودرو را به طور مرتب سنجیده و برای ترمز ناگهانی و ضدقفل، اطلاعات لازم را ارسال می‌کنند.
تعویض لنت ترمز خودرو در محل
- ✔خدمات تعویض لنت ترمز خودرو در محل
- ✔تعویض لنت ترمز عقب و جلو انواع ماشین‌های ایرانی و خارجی
- ✔تعویض لنت ترمز پراید، سمند، تیبا، ال 90، پژو پارس، 206، 405 و تمامی خودروهای داخلی
عملکرد ترمزهای ABS
در ترمزهای معمولی به محض فشردن پدال ترمز، سرعت چرخ‌ها به سمت صفر میل کرده و تناسب آن با توقف اصلی خود خودرو، لحاظ نمی‌گردد. اما ترمزهای ضدقفل و ABS، با پایش سرعت خودرو، این کاهش سرعت چرخ‌ها را متناسب با آن انجام می‌دهند. به این شکل نوعی موازی سازی بین کاهش سرعت خودرو و ترمز چرخ‌ها ایجاد می‌گردد. در حقیقت ترمز ABS میتواند علاوه بر سرعت در ترمزگیری، آن را با روند توقف خودرو، همگام سازد.
به زبان ساده‌تر، اگر بخواهیم درک درستی از مفهوم ترمز ABS به وجود بیاوریم؛ باید به شرایط لغزندگی جاده و سرخوردن لاستیک‌ها برگردیم. زمانی که راننده در شرایط لغزندگی جاده، روی ترمز می‌زند، چرخ‌ها قفل شده و همان پدیده لیز خوردن خودرو اتفاق می‌افتد. اما زمانی که اتومبیل به ترمز ABS و ضدقفل مجهز باشد، در عین ترمز گرفتن، چرخ‌ها قفل نشده و کنترل خودرو توسط راننده ادامه می‌یابد.
عملکرد ترمزهای ABS به این شکل است که مرتبا ارتباط میان لنت با دیسک را قطع و وصل کرده و با این قطع و وصل، از قفل شدن ترمزها و در پس آن چرخ‌ها، جلوگیری به عمل می‌آورند. لازم به ذکر است که این قطع و وصلی میان لنت و دیسک یا کاسه ترمز به وسیله کنترل فشار هیدرولیک صورت می‌پذیرد. توجه داشته باشید که این فرآیند در چند صدم ثانیه انجام شده و به طور مرتب در طول ترمزگیری تکرار می‌شود. با این حساب بیشترین کاربرد ترمز ضدقفل برای زمین‌های لغزنده و یا شرایطی‌ست که راننده در سرعت بالا، ناگهان نیاز به ترمزگیری پیدا می‌کند. زیرا وقتی در سرعت بالا، ناگهان روی پدال ترمز بزنید، به دلیل عدم تناسب میان سرعت توقف خودرو و چرخ‌ها؛ ترمز و چرخ‌ها قفل خواهند شد.
از همین روی است که در صورت نبود ترمز ABS و ضدقفل، پایداری و کنترل خودرو به وقت ترمز در سرعت بالا و یا شدید، از بین رفته و راننده با ریسک بالا، کنترل خود را بر ماشین از دست می‌دهد.
انواع ترمز ضد قفل
ترمز ضدقفل را می توان با توجه به تعداد کانال‌ها و سنسورها در دسته بندی‌های مختلفی قرار داد.
ترمز ABS چهارگانه
در این مدل از ترمز ضدقفل، هر چرخ اتومبیل یک کانال، یک سوپاپ و یک سنسور سرعت مجزا دارد. در این فرمت هر سنسور به یک چرخ اختصاص یافته و سرعت آن به صورت مجزا پایش می‌گردد. همین طور هر چرخ، یک سوپاپ مجزا نیز دارد.
نکته: همان طور که به نظر می‌رسد، این مدل بهترین نوع از ترمزهای ABS است و به دلیل مجزا بودن سنسور در هر چرخ، بیشترین سطح کنترل را خواهد داشت.
ترمز ABS سه گانه
در این مدل، همان طور که از نام آن حدس می‌زنید، سه کانال و سه سنسور داریم. در ترمز ضدقفل سه گانه هر یک از چرخ‌های جلو، سنسور و سوپاپ مجزا دارند، اما چرخ‌های عقب به صورت مشترک به یک سنسور و سوپاپ، متصل هستند.
ترمز ABS تک کاناله
این نوع ترمز ضدقفل با داشتن یک سوپاپ و یک سنسور سرعت، روی دو چرخ عقب متمرکز شده و ایستایی ترمز را از طریق چرخ‌های عقب کنترل می‌کند. این ترمز را غالبا در وانت‌ها یا خودروهای سنگین‌تر شاهد هستیم.
عیب‌یابی ترمز ABS
ایجاد مشکل در سیستم ترمز ABS، از آن دسته عیوب فنی خودرو است که باید خیلی زود نسبت به رفع آن اقدام نمایید. به یاد داشته باشید که در صورت بروز اشکالی در ترمز ABS خودروی شما، دیگر مجاز به رانندگی در فرم سابق نیستید و حتما باید احتیاط‌های بسیار سطح بالاتری را به خصوص در سرعت‌های بالا، لحاظ کنید.
عیب‌یابی ترمز ضدقفل با روشن شدن چراغ هشدار ABS در بین چراغ‌های پشت آمپر، ظهور پیدا می‌کند. با مشاهده روشن شدن چراغ هشدار ABS؛ حتما لازم است که خودروی خود را برای بررسی و تعمیر، نزد یک تعمیرکار معتبر ببرید. در این حالت ممکن است مشکل ترمز ضدقفل از سنسورهای آن یا پمپ و غیره باشد.
صدای جذاب و در عین حال نگران کننده ABS
در نهایت نکته‌ای برای تازه کارها داریم: شاید تا به حال با این موضوع برخورد کرده و یا در آینده نزدیک با آن مواجه خواهید شد؛ زمانی که در سرعت بالا روی پدال ترمز خودرو زده و ترمز ضدقفل عمل می‌کند، صدایی شبیه به خرد شدن قطعاتی که تداعی کننده خرد شدن دیسک ترمز است، خواهید شنید.
من اولین باری که این صدا را شنیدم، بلافاصله فاتحه ترمز خودرو را در دلم خوانده و تصور کردم که با ترمزگیری بد به سیستم ترمز خودرو صدمه زده‌ام. در حالی که اطرافیان آگاهم کردند که این صدای عمل کردن ترمز ABS است و هیچ نگرانی از بابت آن وجود ندارد! بنابراین با شنیدن صدای ترمز ABS، نگرانی به خود راه نداده و همچنان مسلط به کنترل خودروی خود ادامه دهید.
منبع: auto.howstuffworks
عالی بود ممنون از سایت خوبتون