از دیرباز از انواع سرمه برای آرایش چشم استفاده می‌شد. وقتی نگاهی به تاریخچه استفاده از لوازم آرایشی بیندازید می‌بینید از مصریان باستان گرفته تا ایرانیان، در استفاده از سرمه با هم اشتراک داشته‌اند. اما این لوازم آرایش قدیمی هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرچند شاید افراد کمتری در بازار پر زرق و برق لوازم آرایشی به سمت تهیه سرمه برود. اما بد نیست درباره سرمه بیشتر بدانید و ببینید از چه ساخته شده و چه کاربردی داشته است.
سرمه چیست و از چه زمانی استفاده می‌شده است؟
سرمه نوعی لوازم آرایشی است که در گذشته به جای خط چشم یا حتی سایه چشم استفاده می‌شد. سرمه معمولا حالت پودری و رنگی تیره دارد و بیشتر در آرایش چشم مصریان باستان به چشم می‌خورد. در آن زمان با استفاده از یک کانی طبیعی به نام گالن که کانی فلز سرب در معادن سرب بود سرمه تهیه می‌شد.
سرمه در گذشته هم توسط زنان هم مردان استفاده می‌شد و گفته می‌شود این نوع آرایش چشم دلیل دیگری به جز زیبایی داشته است. پیش از هر چیزی، سرمه کشیدن در چشم برای مصریان باستان شکلی فرهنگی داشته و به باورهای آن‌ها باز می‌گردد. آن‌ها معتقد بودند با تیره کردن چشمانشان از انظار شیاطین دور می‌مانند و با آرایش چهره خود از مرتبه بالاتری نزد خدایانشان برخوردار خواهند شد. اما دلیل استفاده از سرمه به همینجا ختم نمی‌شود، کاربرد سرمه بیش از این‌ها بود. از آنجایی که اغلب مصریان در صحرا و مناطق شنی مشغول به کار بودند، کشیدن سرمه در اطراف چشمانشان خاصیت درمانی نیز داشت. سرمه از چشمان آن‌ها در برابر نور شدید خورشید محافظت می‌کرد و خاصیت ضدباکتری داشت و موجب می‌شد خاک و شن نیز به درون چشمان آن‌ها وارد نشود.
همانطور که گفته شد، این فقط مصری‌ها نبودند که از سرمه برای تیره کردن چشمانشان استفاده می‌کردند بلکه یونانی‌ها، هندی‌ها و ایرانی‌ها نیز از دوران باستان به آرایش چشم خود با سرمه می‌پرداختند. هرچند ممکن است از این لوازم آرایشی با نام‌های مختلفی یاد شود اما کاربرد سرمه تقریبا در همه جا یکی بوده است.
هندی‌ها از جمله افرادی بودند که سالیان سال از انواع سرمه استفاده می‌کردند. مادرها سرمه را به چشم فرزندانشان می‌کشیدند با این تصور که چشمان کودکشان را تقویت کند و برخی دیگر نیز بر این باور بودند سرمه کشیدن در چشم کودک موجب می‌شود کودک از طلسم شدن و چشم شیطان در امان بماند.
انواع سرمه در لوازم آرایشی
- سرمه بادام: یکی از انواع سرمه که با مواد طبیعی تولید می‌شده و امروزه نیز هنوز شهرت دارد، سرمه بادام است. این نوع سرمه را کاجال (Kajal) نیز می‌نامند. کاجال فقط برای زیبایی استفاده نمی‌شد بلکه فواید دیگری نیز داشته است. گفته می‌شود در گذشته این سرمه را به دور چشم می‌کشیدند تا چشمانشان به هنگام خواب ریلکس شود. علاوه بر این‌ها این سرمه موجب می‌شد مواد آلوده وارد چشم نشود. سرمه بادام همانطور که از نامش پیداست از بادام تهیه می‌شود و برای تهیه این نوع سرمه نیز نیاز به یک کارخانه بسیار بزرگ و مجهز نیست بلکه می‌توان به راحتی آن را در خانه تهیه کرد. سرمه بادام از سوزاندن بادام و ترکیب مواد دیگر ساخته می‌شود.
- سرمه گالنا: در آفریقای شمالی و خاورمیانه، سرمه خانگی از پودر کردن گالنا تهیه می‌شد. در غرب اما تولیدکنندگان سرمه از کربن آمورف یا ذعال ارگانیک برای ساخت سرمه استفاده می‌کردند. معمولا روغن گیاهان متنوع به این پودر اضافه می‌شد تا حالت چرب‌تری به خود بگیرد.
آیا سرمه برای چشم مفید است؟
مواد مختلفی در انواع سرمه استفاده می‌شود و از گذشته از سرمه علاوه بر آرایش چشم برای سلامتی چشم نیز استفاده می‌شده است. بنابراین نمی‌توان گفت سرمه برای چشم مضر است اما گفته می‌شود سرمه ارگانیک می‌تواند برای سلامت چشم مفید باشد.
- سرمه طبیعی که از بادام تهیه می‌شود سرشار از ویتامین E است که برای سلامت چشم مفید است.
- یکی از فواید سرمه طبیعی خاصیت آرامبخشی آن برای چشم و از بین بردن استرس و خستگی چشم است.
- علاوه بر این‌ها، همانطور که سرمه برای مصریان باستان خاصیت آنتی باکتریال داشت، همچنان این ویژگی نیز در سرمه طبیعی وجود دارد.
- وجود مس در سرمه طبیعی نیز برای سلامت چشم بخصوص آسیب‌ها و التهاب‌های خارجی چشم مفید است.
- کاجال را سرمه طبیعی می‌تواند همچنین از خارش چشم جلوگیری کند.
با وجود خواصی که سرمه طبیعی دارد، باز هم پیشنهاد ما به شما این است که هرگونه مشکلی که برای چشمانتان بوجود آمد حتما با پزشک متخصص مشورت کنید و سر خود با تصور بر اینکه سرمه می‌تواند دردی از شما درمان کند از این محصول استفاده نکنید.
آیا سرمه در لوازم آرایشی استفاده می‌شود؟
شاید با واژه kohl به روی برخی از لوازم آرایشی برخورد کرده باشید. kohl به معنای سرمه است اما آیا واقعا از سرمه در لوازم آرایشی استفاده می‌شود؟ به طور کلی شاید سرمه هیچ ضرری برای چشم نداشته باشد اما در بسیاری از کشورها استفاده از این ماده معدنی در لوازم آرایشی ممکن است و تاییدیه FDA ندارد. کلمه kohl که روی پکیج برخی از لوازم آرایشی می‌بینید بیشتر به رنگ تیره و سیاه یا زغالی آن باز می‌گردد و ربطی به وجود سرمه در آن ندارد.
سخن پایانی
انواع سرمه در دوره‌های مختلف تاریخ توسط انسان استفاده می‌شده است. سرمه علاوه بر آرایش چشم خواص درمانی نیز داشت که بسیاری از مردم از آن برای تقویت بینایی و ضدعفونی کردن چشمانشان استفاده می‌کردند. اگرچه امروزه شاید کمتر از سرمه در آرایش استفاده شود چرا که برای ما وجود تاییدیه وزارت بهداشت به روی محصولات آرایشی از اهمیت بالایی برخوردار است و از آنجایی که بخاطر مواد معدنی که در سرمه وجود دارد نمی‌تواند چنین تاییدیه‌ای داشته باشد شاید استفاده از این ماده طبیعی جای خود را به مواد شیمیایی مختلف داده باشد. اما همچنان از انواع سرمه در کشورهای مختلف از جمله آفریقای جنوبی، هند و ایران به دور چشم استفاده می‌شود.
منابع: allure ، joybynature ،wikipedia
