انواع سیم کدام است و هر کدام چه کاربردی دارد؟

آیا تا به حال مجبور به تعمیر دستگاه برقی شده‌اید؟ هنگام باز کردن جعبه الکتریکی یک وسیله برقی، اغلب با انواع سیم در رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف مواجه می‌شوید که هر کدام معنا و مفهوم متفاوتی دارند. در این مقاله قصد داریم شما را با کد‌های سیم‌کشی، انواع سیم برق و کابل رایج آشنا کنیم. زیرا با یاد گرفتن کدهای رنگی سیم‌ها، نحوه شناسایی و نصب اتصالات می‌توانید از پس تعمیرات خانگی وسیله‌های برقی مثل آبمیوه‌گیری، مخلوط‌کن، اتو و… بر بیاید.

چرا باید انواع سیم را بشناسیم؟

یک رشته سیم به تنهایی می‌تواند نکات زیادی در مورد مدار مربوط به وسایل الکتریکی بگوید. به همین دلیل شناخت انواع سیم و کدهای آن‌ها ضروری است. فاکتورهایی مانند: اندازه سیم، مبدا و مقصد هر سیم یا کابل و مهمترین آن‌ها یعنی رنگ سیم اطلاعاتی در اختیار شما قرار می‌دهد تا با کمک آن‌ها بتوانید وسیله برقی را تعمیر یا نصب کنید. اگر تصمیم دارید فرآیند نصب یا تعمیر لوازم خانگی را به تکنسین حرفه‌ای بسپارید می‌توانید از سرویس خدمات آنلاین تعمیرات لوازم خانگی استادکار کمک بگیرید. در ادامه به فاکتورهای مهم انتخاب کابل و سیم در برق‌کشی ساختمان می‌پردازیم.

اندازه سیم

سایز و اندازه سیم برق در مدار یک وسیله الکتریکی بسیار مهم است، زیرا مستقیما به ظرفیت حمل جریان سیم مربوط می‌شود. سیم‌هایی که به درستی با مدار خود مطابقت ندارند، می‌توانند باعث آتش‌سوزی ناشی از اتصال کوتاه شوند. بنابراین بهتر است با پیدا کردن مفهوم رنگ سیم، سایز مناسب را انتخاب و در مدار نصب کنید.

برچسب‌گذاری سیم‌کشی برق

اطلاعات مهمی در مورد سیم‌کشی و عایق‌بندی، از جمله اندازه سیم و مواد سازنده آن، نوع عایق، تعداد سیم‌های موجود (داخل یک کابل) و هر نوع درجه‌بندی یا ویژگی خاص مربوط به سیم، اغلب روی عایق یا غلاف خارجی آن درج می‌شود. بنابراین هنگام خرید سیم حتما به نوشته روی عایق و کدها دقت کنید.

 کدگذاری رنگ سیم

هر مدار از تعدادی سیم در رنگ‌های متفاوت و اتصال تشکیل شده است که هر کدام از این رنگ‌ها نشانه کارایی، وظیفه و قدرت آن سیم در مدار است. رنگ کابل مستقیما به اندازه سیم‌های داخل کابل و میزان آمپراژ آن مربوط می‌شود. در ادامه به مفهوم هر رنگ عایق سیم خواهیم پرداخت.

سیم‌های سیاه

عایق سیاه روی سیم برق در مدارهای استاندارد خانگی معمولا برای هات وایر استفاده می‌شود. اصطلاح هات وایر برای سیم‌هایی به کار می‌رود که قدرت را از پنل سرویس برق به یک مقصد مانند چراغ یا پریز برق منتقل می‌کنند. دقت کنید هیچ‌گاه از سیم سیاه به عنوان سیم خنثی یا سیم ارت (زمین) برای هدفی غیر از حمل بارهای الکتریکی زنده استفاده نکنید.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با سیم ارت مقاله سیم ارت چیست؟ | همه چیز در مورد سیم‌کشی اتصال به زمین (Earth)  را مطالعه نمایید.

سیم‌های قرمز

سیم‌های روکش قرمز نیز در گروه سیم‌های هات وایر قرار می‌گیرد. این رنگ به عنوان هات وایر دوم در تاسیسات 240 ولت استفاده می‌شود. دقت کنید که اگر در مداری نیاز به دو هات وایر باشد، اولویت با سیم سیاه رنگ است.

سیم‌های سفید با نوار سیاه یا قرمز

هنگامی که یک سیم سفید با علامت قرمز یا سیاه نشانه‌گذاری شود، گویای این است که از آن به عنوان هات وایر استفاده می‌شود و سیم، خنثی نیست. اما حتما به نوار سیاه دور سیم دقت کنید زیرا در یک مدار باید نوار برق سیاه چندین بار دور سیم سفید حلقه شود تا نشان‌دهنده هات وایر باشد.

سیم‌های مس برهنه

سیم‌های مس برهنه متداول‌ترین نوع سیم‌هایی هستند که برای اتصال به زمین استفاده می‌شوند. سیم‌های مسی برهنه به دستگاه‌های الکتریکی مانند سوئیچ‌ها، پریزها و لوازم خانگی متصل می‌شوند.

سیم‌های سبز

از سیم‌های عایق سبز اغلب برای اتصال زمین استفاده می‌شود. در هر مدار الکتریکی احتمال نشتی و خطر برق‌گرفتگی وجود دارد به همین دلیل در هر مدار الکتریکی، باید اجسام رسانا توسط یک سیم ارت به زمین متصل شوند. ویژگی سیم‌های اتصال به زمین این است که از انتقال برق از وسیله الکتریکی به بدن و خطر برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کنند.

سیم‌های سفید یا خاکستری

سفید یا خاکستری نشان‌دهنده سیم خنثی (نول) است. سیم نول یک سیم فاقد جریان الکتریکی بوده و به قسمت دارای پتانسیل صفر سیستم وصل می‌شود. این سیم در واقع همان سیمی است که برای ایجاد مدار یا مسیر بسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. جریان خروجی از وسیله برقی را به مولد بر می‌گرداند. اصطلاح خنثی می‌تواند به طرز خطرناکی فریب‌دهنده باشد. زیرا به نظر می‌رسد جریان برق از سیم عبور نمی‌کند. توجه به این نکته ضروری است که سیم‌های خنثی نیز ممکن است انرژی منتقل کنند و خطرناک باشند.

سیم‌های آبی و زرد

از سیم‌های آبی و زرد زمانی استفاده می‌شود که جریان برق از میان سیم‌راه کشیده شده باشد. اما در بعضی مواقع از این دو رنگ به عنوان هات وایر در داخل مجرای برق بهره گرفته می‌شود. به عنوان مثال، سیم‌های زرد را می‌توان در پایه سوئیچ پنکه‌های سقفی، نورهای ساختمانی و پریزهایی که با سوئیچ های برق جفت شده‌اند، مشاهده کرد. مطالعه مطلب آموزش تعویض کلید و پریز در خانه در این راستا کمک‌کننده خواهد بود.

معرفی انواع سیم و کابل

انواع سیم و کابل برق، تجهیزات مهمی در سیستم الکتریکی هستند. سیم و کابل مفهومی کاملاً متفاوت دارند. سیم از یک هادی الکتریکی منفرد ساخته شده است و کابل متشکل از یک گروه سیم‌های چندگانه است که درون یک پوسته مشترک قرار گرفته‌اند. با باز کردن یک جعبه خروجی یا چراغ روشن، ممکن است با مجموعه‌ای مبهوت از سیم‌های مختلف رنگارنگ روبرو شوید. رنگ‌های سیاه، سفید، سیم برهنه و سایر رنگ‌ها کاملاً با هم ادغام می‌شوند اما با این وجود همه سیم‌ها یک هدف خاصی دارند. برای آشنایی با نحوه سیم کشی ساختمان مقاله آموزش برق کشی ساختمان از صفر تا صد به همراه بررسی اصول سیم کشی از وبلاگ استادکار را مطالعه نمایید.

کابل دفن مستقیم

کابل دفن مستقیم برای ارتباطات و انتقال انرژی به کار برده می‌شود. این کابل به گونه‌ای طراحی شده است که بدون نیاز به عایق اضافه، غلاف یا لوله ‌سیم، در زیرزمین، دیوارها، سقف یا زیر کفپوش دفن می‌شود. این نوع کابل دارای چندین لایه محافظ مانند لایه عایق پلاستیکی، لایه ضد آب و همچنین ژل ضربه‌گیر و… است تا در برابر گرما، رطوبت و سایر عوامل زیرزمینی محافظت شود.

کابل NM

بیشتر سیم‌کشی‌های داخلی با کابل غیر فلزی یا NM انجام می‌شود که با نام تجاری معروف Romex نیز شناخته شده است. کابل NM از سه یا چند سیم ساخته شده که در داخل یک کت پلاستیکی انعطاف‌پذیر یا غلاف قرار گرفته است. این کابل برای بیشتر مدارهای داخلی مانند مدارهای خروجی، سوئیچ ها، وسایل روشنایی و لوازم خانگی استفاده می‌شود.

انواع سیم THHN و THWN

THHN و THWN کدهایی برای دو نوع متداول سیم عایق‌بندی شده در سیم‌کشی داخلی هستند. سیم‌های THHN و THWN هادی‌های منفردی هستند که هر کدام از آن‌ها کد رنگی مجزا دارند. این سیم‌ها به جای محافظت در برابر غلاف کابل NM، توسط لوله فلزی یا لوله پلاستیکی محافظت می‌شوند. حروف نام سیم خصوصیات خاص عایق سیم را نشان می‌دهد:

• T: ترموپلاستیک
• H: مقاوم در برابر حرارت، HH به معنای مقاومت بسیار در برابر حرارت است.
• W: دارای رتبه‌بندی برای مکان‌های مرطوب
• N: روکش نایلون برای محافظت بیشتر

انواع سیم تلفن و سیم داده

سیم‌کشی تلفن و داده، سیم‌‌های کم ولتاژ هستند که برای تلفن‌های ثابت و اتصال به اینترنت استفاده می‌شوند. کابل تلفن ممکن است شامل چهار یا هشت سیم باشد. متداول‌ترین نوع سیم‌کشی داده‌های خانگی شامل هشت سیم است که در چهار جفت به هم پیچیده شده‌اند. از آنجایی که سیم تلفن و نصب آن کار بسیار حساسی است و نصب اشتباه منجر به سوختن دستگاه تلفن می‌شود، قبل از هر اقدامی مقاله آموزش سیم‌کشی تلفن را مطالعه نمایید.

کابل هم‌محور

کابل کواکس یا کواکسیال یا هم‌محور نوعی کابل الکتریکی است که یک هادی داخلی دارد. این کابل توسط یک لایه پلاستیکی عایق پوشانده شده و یک محافظ یا شیلد فلزی آن را احاطه کرده است. کابل کواکسیال از چهار لایه ساخته می‌شود و به طور معمول دارای عایق سیاه یا سفید است. این کابل معمولاً برای توزیع سیگنال تلویزیون کابلی، انتقال سیگنال بین آنتن‌ها، فرستنده و گیرنده به کار می‌رود.

جمع‌بندی

در این مقاله قصد داشتیم شما را با انواع سیم و کابل آشنا کنیم. همچنین به معانی تمام کدهای رنگی عایق سیم پرداختیم تا با مشاهده هر سیم متوجه نوع اتصالات جریان الکتریکی در مدار شوید. تمامی نکات این مقاله به شما کمک خواهد کرد که در صورت مواجه شدن با خرابی یک وسیله برقی و یا اتصال سیم‌کشی ساختمان بتوانید متوجه علت خرابی شوید و در صورت امکان سیم‌کشی‌ها و تعمیرات ساده را انجام دهید.

منبع: thespruce