افراد زیادی در هنگام خرید آبگرمکن که این روزها یکی از ضروریات زندگی است، به شدت سردرگم شده و با ابهاماتی مثل تفاوت مدل‌های آبگرمکن روبه رو می‌شوند زیرا انواع آبگرمکن های مختلفی اعم از آبگرمکن برقی، آبگرمکن دیواری، آبگرمکن خورشیدی و آبگرمکن مخزنی در بازار وجود دارد. در مقاله حاضر سعی کرده‌ایم ضمن ارائه تعریف آبگرمکن و نحوه کار آن، انواع مختلف آبگرمکن را نیز نام ببریم. همچنین در انتها، پیشنهاداتی جهت انتخاب بهترین نوع آبگرمکنِ مناسب نیاز شما ارائه کرده‌ایم. با استادکار اپلیکیشن درخواست خدمات همراه باشید .
آبگرمکن چیست و چه وظیفه‌ای را بر عهده دارد؟
بطور کلی آبگرمکن دستگاهی است که آب گرم مورد نیاز خانه، ساختمان و حتی مکان‌های صنعتی را فراهم می‌کند. نحوه کار آبگرمکن به این صورت است که آب سرد لوله کشی وارد آبگرمکن شده، از کویل‌های مسی (و یا سایر منابع حرارتی) داخل آبگرمکن عبور کرده و با حرارتی که به واسطه این کویل‌ها از شعله آبگرمکن دریافت می‌کند، گرم می‌شود. سپس این آب گرم وارد لوله کشی ساختمان می‌شود و ما از آن برای استحمام، شستن ظرف‌ها، مصارف صنعتی و … استفاده می‌کنیم.
بیشتر بدانید آبگرمکن خورشیدی چیست و چگونه کار می‌کند؟
انواع مختلف آبگرمکن
آبگرمکن‌ها را بر اساس مدل و نوع سوخت مصرفی به شکل‌های مختلفی دسته بندی می‌کنند. برای مثال آبگرمکن‌های مستقیم مثل نفتی، گازی، الکتریکی (مستقیم به این معنا که منبع انرژی، درون خود آبگرمکن تعبیه شده است) و غیر مستقیم مثل دوجداره، کویلی، آبگرمکن خورشیدی (غیر مستقیم به این معنا که منبع انرژی در جای دیگری به غیر از داخل آبگرمکن قرار دارد، مانند آبگرمکن‌هایی که منبع تولید انرژی آن‌ها در موتورخانه‌ها واقع شده است)، یا آبگرمکن‌های مخزنی مثل مخزنی برقی و مخزنی گازسوز و دیواری. هرکدام از این گروه‌ها شامل زیرگروه‌های دیگری نیز هستند. در ادامه انواع مختلف آبگرمکن را معرفی کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید علت تغییر رنگ آب و بو گرفتن آب چیست؟
آبگرمکن مخزن‌دار
این آبگرمکن‌ها ظرفیت مشخصی دارند و مدل‌های مختلف آن از ۲۰ تا ۸۰ گالن قابلیت ذخیره‌سازی آب را دارا هستند. آبگرمکن‌های مخزنی در دو نوع گازی و برقی موجود هستند. نحوه کار در آن به این صورت است که آب سرد وارد مخزن شده و با گاز یا برق گرم می‌شود و تا زمانی که شما به آن نیاز داشته باشید، گرم می‌ماند.
آبگرمکن‌های مخزنی ارزان‌ترین نوع آبگرمکن موجود در بازار هستند و خیلی کم نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند. مشکلی که این آبگرمکن‌ها دارند این است که آب ذخیره شده در مخزن آن‌ها، به آرامی‌گرمای خود را از دست می‌دهد. این کار باعث اتلاف انرژی می‌شود. برای همین همیشه باید درجه حرارت آن‌ها تنظیم شود.
آبگرمکن گازی
در آبگرمکن گازی، گاز منبع تولید انرژی و حرارت است و به دو صورت کپسول و گاز شهری وجود دارد. کپسول‌ها حاوی مایع تحت فشار هستند.
در آبگرمکن‌های گازی، زمانی که ترموستات به درستی کار نکند، دما و فشار درون دستگاه افزایش می‌یابد. شیر اطمینان در دستگاه‌های استاندارد به منظور کاهش فشار درون دستگاه و جلوگیری از ترکیدن آبگرمکن تعبیه شده است. آب داغ از لوله متصل به شیر اطمینان، خارج شده و فشار کاهش می‌یابد.
شیر پیلوت در آبگرمکن گازی موجب می‌شود همواره شعله کوچکی روشن باشد. عدم وجود شعله پیلوت در دستگاه آبگرمکن سبب می‌گردد محیط از گاز اشباع شده و با هر جرقه‌ای خطر انفجار وجود داشته باشد. یکی از معایب این نوع آبگرمکن‌ها، قطع شعله بلافاصله پس از بستن شیر آب گرم می‌باشد. در صورت بستن شیر آب گرم شعله قطع شده و آب سرد خواهد شد، البته شعله پیلوت همچنان روشن است.
آبگرمکن الکتریکی
آبگرمکن الکتریکی یا برقی آلودگی نفت و گاز ندارد. آبگرمکن‌های الکتریکی ساده‌ترین و سالم‌ترین نوع آبگرمکن‌ها هستند زیرا کمترین میزان آلودگی را دارند، البته اگر برق ارزان در اختیار ما باشد. در آبگرمکن برقی، دمای آب با یک ترموستات کنترل می‌شود و هرگاه دما به میزان مورد نیاز رسید، ترموستات جریان الکتریکی را قطع می‌کند. (چنانچه دمای آب از حد مطلوب بالاتر رود، المنت خاموش شده و چنانچه دمای آب از حد مطلوب پایین‌تر بیاید، المنت روشن می‌شود) و این بدان معناست که در کل ساعات شبانه روز و بسته به مصرف آب، از برق استفاده می‌شود.
بیشتر بدانید بخاری گازی بهتر است یا پکیج، کدام را بخریم؟
آبگرمکن دیواری یا بدون مخزن
آبگرمکن دیواری با نام‌های آبگرمکن بدون مخزن و آبگرمکن فوری نیز شناخته می‌شود. طرز کار آبگرمکن دیواری به این صورت می‌باشد که آب سرد وارد آبگرمکن می‌شود و از کویل یا لوله‌های مسی داخل آبگرمکن عبور می‌کند و به دلیل اینکه مشعلی در زیر لوله‌ها قرار دارد، آن لوله‌ها را گرم می‌کند که در نتیجه دمای آب درون کویل‌ها نیز بالا می‌رود.
کلاهک تعدیل، صفحه پشت، مبدل، رگلاتور آب، رگلاتور گاز، سوپاپ اصلی و شیر پروانه‌ای از اجزای آبگرمکن دیواری هستند.
عواملی مانند ظرفیت پکیج، حداقل فشار ورودی، نوع گاز مصرفی، حداکثر خروجی آب گرم و فن تخلیه آلاینده‌ها در میزان عملکرد آبگرمکن دیواری موثرند و در هنگام خرید باید به آن‌ها دقت شود.
انواع آبگرمکن‌های دیواری
آبگرمکن دیواری شمعک دائم (شمعک دار یا پیلوت دار):
در این نوع آبگرمکن‌ها شمعک همیشه روشن است و زمانی که شما آب گرم را باز می‌کنید، شمعک مشعل را روشن می‌کند. این طرز کار مصرف انرژی بیشتری در پی دارد و همچنین باعث ایجاد رسوب در دستگاه می‌گردد.
آبگرمکن دیواری بدون شمعک (سیستم آیونایز):
در این نوع آبگرمکن شمعک همیشه فعال نیست و زمانی که شما آب گرم را باز می‌کنید، با استفاده از سیستم جرقه زنِ هوشمند، باعث جرقه زدن و روشن شدن مشعل می‌گردد.
آبگرمکن نفتی
در آبگرمکن‌های نفتی، نفت منبع تولید انرژی و حرارت است. نفت پس از عبور از کاربراتور به وسیله لوله‌های رابط به اجاق (محفظه احتراق) می‌رسد و در آنجا در مجاورت هوایی که از روزنه‌های اجاق وارد می‌شود، مشتعل شده و ایجاد حرارت می‌کند. گرمای حاصل از سوخت باعث گرم شدن آب می‌شود.
در آبگرمکن‌های نفتی مقداری از حرارت در دودکش‌ها تلف شده و به همراه میزان قابل توجهی دود از دودکش خارج می‌گردد. چنانچه در دود حاصل از سوختن شعله، هوا (اکسیژن) وجود داشته باشد، دود به رنگ سفید خواهد بود. دود سیاه رنگ، نشان دهنده وجود سوخت ناخالص در ماده سوختنی است. ظرفیت حرارتی آبگرمکن را، کاربراتور، اجاق و عددی که روی کاربراتور نوشته شده است، تعیین می‌کند.
بیشتر بدانید سقف کشسان یا کششی چیست؟
آبگرمکن دوجداره
در آبگرمکن‌های دوجداره، جهت جلوگیری از اتلاف گرما، از عایق در جداره خارجی آبگرمکن استفاده می‌شود.
آبگرمکن کویلی
در آبگرمکن کویلی، زمانی که آب به دمای مورد نیاز رسید، پمپ، جریان آب را قطع می‌کند. در صورت نیاز مجدد به آب گرم، ترموستات پمپ را به کار می‌اندازد و جریان دوباره تکرار می‌شود.
آبگرمکن خورشیدی
آبگرمکن‌های خورشیدی از یک صفحه صاف تشکیل شده‌اند که این صفحه معمولا در سقف نصب می‌شود. این آبگرمکن‌ها گرما را از نورخورشید می‌گیرند. آب سرد در داخل لوله‌های صفحه به گردش درآمده و پس از گرم شدن به مخزن منتقل می‌شود.
مزیت استفاده از این نوع آبگرمکن این است که نورخورشید یک منبع رایگان و تجدیدپذیر است و هزینه استفاده از آن ارزان است. ولی با این حال هزینه‌های اولیه نصب بخصوص هزینه‌های مربوط به انتقال آب به مخزن در این نوع آبگرمکن بسیار بالا است. دومین عیب این آبگرمکن‌ها این است که شما باید برای روزهای سرد و ابری زمستانی یک منبع گرمای پشتیبان داشته باشید.
آبگرمکن هیبریدی
این آبگرمکن‌ها گرما را از محیط اطراف می‌گیرند و از آن برای گرم کردن مخزن استفاده می‌کنند. بزرگ‌ترین مزیت آبگرمکن‌های هیبریدی صرفه‌جویی بسیار در هزینه‌ها است.
ولی بهتر است بدانید که این نوع از آبگرمکن‌ها دارای شرایط ویژه‌ای برای استفاده هستند. آن‌ها برای اینکه بتوانند خوب کار کنند نیاز به فضای زیادی دارند و همینطور محیط اطراف آن‌ها باید خالی باشد. آبگرمکن‌های هیبریدی فقط در مناطقی که درجه حرارت سالانه آن‌ها بین ۴۰ تا ۹۰ درجه است، می‌توانند کارا باشند. ولی با این حال برخی مدل‌های آن دارای حالت سوئیچینگ است و این بدان معنی است که اگر دما خیلی کم باشد، شما می‌توانید آن را به حالت الکتریکی تغییر دهید.
کدام نوع آبگرمکن برای من مناسب است؟
پس از مطالعه موارد بالا، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که “حالا مناسب‌ترین مدل آبگرمکن برای من کدام است و چطور می‌توانم بهترین نوع آبگرمکن را بخرم؟” در ادامه پیشنهاداتی جهت انتخاب راحت‌تر آبگرمکن برای شما ارائه کرده‌ایم:
شما می‌توانید با توجه به نیاز و شرایط منطقه‌ای خود هر کدام از آبگرمکن‌های ذکر شده را خریداری کنید. با این حال امروزه با توجه به همیشه در دسترس بودن انرژی گاز، مقرون به صرفه بودن و تمیز بودن آن و استفاده آسانِ آبگرمکن‌های گازی دیواری، عموم مردم به استفاده از این نوع آبگرمکن روی آورده‌اند. این آبگرمکن‌ها به سرعت آب سرد را به آب گرم تبدیل کرده و برای مصرف به بیرون منتقل می‌کنند.
با این حال در صورتیکه هنوز از انتخاب آبگرمکن گازی مطمئن نیستید، توجه به سایر نکات ذیل، می‌تواند بیشتر به انتخاب آبگرمکنی مناسب با نیاز شما کمک می‌کند.
ایمنی: اگر ایمنی خانواده تان برایتان اهمیت دارد و می‌خواهید با خیالی آسوده از آب گرم استفاده کنید ، آبگرمکنی انتخاب کنید که علاوه بر سیستم‌های ایمنی استاندارد ، به شیر اطمینان و کلید حرارتی نیز مجهز باشد.
دوام دستگاه: نشان استاندارد ملی بر روی آبگرمکن نشانگر دوام و کیفیت دستگاه است. داشتن استاندارد ملی برای تمام دستگاه‌های گازسوز و داشتن برچسب انرژی برای تمام آبگرمکن‌های دیواری الزامی‌است . همچنین تایید سازمان‌های معتبر داخلی و خارجی دیگر، مانند استاندارد کیفیت اروپا (CE) کیفیت بالای دستگاه را نشان می‌دهد .
آب گرم فوری: اگر می‌خواهید به محض باز کردن شیر آب، آب گرم داشته باشید، آبگرمکنی انتخاب کنید که آب را فوری و در هنگام استفاده گرم کند.
آب گرم مستمر: اگر می‌خواهید هیچ وقت موقع استحمام آب سرد نشود حتی وقتی که چند نفر پشت سر هم از حمام استفاده می‌کنند، آبگرمکنی انتخاب کنید که آب گرم دایمی‌در اختیار شما قرار دهد. پیشنهاد می‌کنیم در این حالت از آبگرمکن با مخزن بزرگ و یا آبگرمکن دیواری با ظرفیت حرارتی بالا استفاده کنید .
کم فشار: فشار آب در مناطق مختلف متفاوت است . اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که فشار آب در آنجا پایین‌تر از حد معمول است، آبگرمکنی انتخاب کنید که با فشار کم آب نیز کار کند. در صورت امکان می‌توانید آبگرمکن مخزنی ایستاده استفاده کنید .
کم مصرف: اگر می‌خواهید در طول سال هزینه کمتری بابت مصرف گاز بپردازید، آبگرمکنی انتخاب کنید که با مصرف کمتر گاز، آب گرم مورد نیاز شما را تامین کند. توجه کنید که میزان مصرف گاز آبگرمکن‌های دیواری بر روی برچسب انرژی آن مشخص شده است . آبگرمکن‌های دیواری نسبت به انواع ایستاده، گاز کمتری مصرف می‌کنند. در صورتی که از گاز کپسولی استفاده می‌کنید و یا اینکه از آبگرمکن در جایی استفاده می‌کنید که ممکن است برای مدت چند روز و یا چند هفته از آن استفاده نشود، (مثل ویلاهای فصلی) استفاده از آبگرمکن‌های جرقه‌زن بدون شمعک را پیشنهاد می‌کنیم. زیرا در این آبگرمکن‌ها در زمان باز شدن شیر آب، سیستم جرقه‌زن دستگاه را روشن می‌کند و بلافاصله آب گرم در اختیار شما خواهد بود .
اندازه مناسب: اگر می‌خواهید از فضای خانه بهتر استفاده کنید، آبگرمکنی انتخاب کنید که با فضای خانه متناسب باشد. برای مثال نصب یک آبگرمکن بسیار بزرگ در آشپزخانه کوچک مناسب نیست .
خدمات مطمئن: تمام لوازم خانگی بعد از مدتی احتیاج به تنظیم و تعمیر دارند. هنگام خرید به مدت ضمانت و خدمات پس از فروش توجه نمایید .آبگرمکنی انتخاب کنید که شرکت سازنده آن در دسترس باشد.
