گلیم و دست بافت هایی از این قبیل برای ما ایرانیان علاوه بر استفاده به شکل سنتی اش برای پوشاندن زمین یا دیوار ، ارزش هنری خاصی دارد. متاسفانه این قبیل صنایع دستی علاوه بر مقاومت بالا اگر به‌خوبی نگه‌داری نشوند به دلیل مواد اولیه طبیعی به‌کاررفته در خود (که اغلب ابریشم، موی بز، پشم گوسفند یا دیگر حیوانات اهلی است) مدت‌زمان زیادی را دوام نخواهند آورد، بنابراین نگه‌داری درست و آشنایی با نحوه شستشوی گلیم امری مهم به‌حساب می‌آید که در این مطلب به آن می‌پردازیم.
همان‌طور که بیان شد گلیم ها مقاومت بالایی دارند اما شیوه نگه‌داری و مصرف شما بسیار در مدت‌زمان یکپارچگی بافت آن اثر دارد و بنابراین نیاز به مراقب ویژه‌ای برای نگه‌داری، شستشو و تمیز کردن آن است. همچنان که توصیه می‌کنیم به‌هیچ‌عنوان از شوینده‌های قوی و ابزار برنده و خشن برای تمیز کردن آن استفاده نکنید، در این مطلب شما را با راه‌های ساده‌تر شستشوی آن در خانه آشنا خواهیم کرد.
گلیم چیست؟
گلیم یا به زبان انگلیسی kilim از لغت ترکی kili به معنای پشم یا مو گرفته‌شده است، گلیم‌بافی یکی از انواع صنایع‌دستی زیراندازی و پوششی به‌حساب می‌آید که تاروپود استفاده‌شده در آن اغلب از پشم و موی حیوانات اهلی گرفته‌شده و برخلاف فرش و قالی گره و پرز در آن وجود ندارد. نواحی مختلف کشورمان بنا به فرهنگ، رسوم و نیاز منطقه خود از طرح و مواد اولیه متفاوتی در گلیم‌های خود استفاده می‌کنند که اغلب از هم قابل‌تشخیص هستند که معروف‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- گلیم شاهسوَن
- گلیم لری
- گلیم بلوچ
- گلیم مازندرانی
- گلیم هرسین
- گلیم قشقایی
عشایر و بافندگان گلیم برای اندازه آن محدودیت ندارند و بسته به نیاز خود از آن به‌عنوان زیرانداز، پوشش دیوار، روانداز برای حیوانات بارکش استفاده می‌کنند بااین‌حال امروزه از گلیم به‌عنوان یک پوششی پست‌مدرن و زیبا برای دکوراسیون خانه‌های ایرانی نیز استفاده می‌شود.
نحوه صحیح نظافت شستشوی گلیم
- به کمک جاروبرقی هر دو طرف گلیم خود را جارو بکشید تا هرگونه خاک و غبار و ذرات به‌جامانده روی آن جدا شود.
- گلیم را در محلی خارج از منزل خود و بر روی علف یا ماسه به همراه آب سرد بشویید و از قرار دادن آن بر روی سطح صاف بپرهیزید؛ زیرا نیاز است که آب استفاده جهت شستشوی گلیم از طرف دیگر آن خارج شود در غیر این صورت با ماندن در تاروپود آن باعث از بین رفتن تدریجی رنگ آن خواهید شد.
- از یک صابون نرم طبیعی و یا شامپو بچه جهت شستشوی گلیم استفاده کنید.
- از یک براش نرم استفاده کنید و هر دو طرف گلیم را به آرامی بسابید.
- گلیم را در جایی که سایه قرار دارد پهن کنید تا خشک شود.
اگر گلیم شما کم رنگ شده از ترکیب برابر سرکه سفید و آب سرد برای شستشوی گلیم استفاده کنید.
با لکه یا رنگی که به طور تصادفی روی گلیم ایجاد شده چه کار کنیم؟
- به کمک انگشت، قاشق یا هر وسیله مشابه به‌سرعت ذرات باقی‌مانده روی گلیم را از ناحیه موردنظر جدا کنید.
- به کمک یک پارچه، اسفنج و یا کاغذ توالت از گسترش لکه یا کثیفی جلوگیری کنید.
- ناحیه موردنظر را در معرض فشار کمی از آب سرد قرار دهید تا رنگ لکه موجود از بین برود(بهتر است این کار را در حمام و یا به کمک یک ظرف که در زیر محل آب‌کشی قراردادید انجام دهید).
- اگر لکه موردنظر از بین نرفت از ترکیب شامپو بچه و پاک‌کننده‌های پشمی به همراه آب سرد استفاده کنید.
- از جوش‌شیرین نیز میتوان برای پاک کردن لکه های باقی مانده روی گلیم استفاده کرد، جوش‌شیرین را روی ناحیه مورد نظر که قبلا خیسانده‌اید بپاشید و سپس به کمک یک حوله به مدت دو تا سه دقیقه روی آن بیاستید و پس از آن ناحیه مورد نظر را آب کشی نمایید.
کارهای که نباید با گلیم خود انجام دهید
- هرگز از ماشین لباس‌شویی و یا خشک‌کن جهت شستشو و تمیز کردن گلیم استفاده نکنید.
- از قدرت بالای جاروبرقی برای تمیز کردن گلیم استفاده نکنید زیرا به بافت آن آسیب خواهید زد.
- همان‌طور که ذکر شد هرگز از شوینده‌های قوی و ابزار برنده و خشن برای شستشوی گلیم استفاده نکنید.
- گلیم را به مدت طولانی در معرض مستقیم نور خورشید قرار ندهید.
سخن پایانی
مراقبت و نگه‌داری از گلیم به‌دقت و توجه بیشتری نسبت به موکت یا فرش نیاز دارد اما درصورتی‌که از آن درست نگه داری کنید و در فواصل منظم آن را جاروکشی نمایید نیازی به شستشوی مداوم نخواهید داشت و خواهید دید که یک گلیم چگونه می‌تواند سالیان زیادی درکنارتان عمر کند و عضوی از خانواده شما شود! اگر شما نیز در ارتباط با نگه‌داری و یا شستشوی گلیم نکته یا ترفندی می‌شناسید آن را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
قالیشویی و رفوگری
- ✔شستشوی تخصصی انواع فرش، قالی، تابلو فرش و فرش ابریشمی
- ✔شستشوی فرش دستباف، ماشینی و نفیس
- ✔شستشوی موکت، روفرشی، پتو و لحاف
- ✔رفوگری فرش دستباف و ماشینی
!Great Article to clean kilim rugs. Thank you