روزانه هزاران کیلوگرم مواد شوینده شیمیایی در سطح شهر استفاده می‌شود. بسیاری از این شوینده‌ها حاوی مواد سمی هستند که سیستم دفاعی بدن موجودات زنده قادر به مقاومت در برابر آن‌ها نیست. بنابراین بی‌احتیاطی در استفاده از شوینده‌های شیمیایی و دفع آن‌ها می‌تواند خطرات فراوانی برای محیط‌زیست بیافریند و در طولانی‌مدت موجب آلودگی و مسموم کردن منابع آبی شود. برای جلوگیری از این اتفاقات لازم است به استفاده از شوینده‌های ارگانیک بیشتر روی‌آوریم. در این مقاله استادکار با این نوع شوینده‌ها و روش ساخت آن‌ها آشنا می‌شویم.
شوینده‌های صنعتی، ارگانیک و شوینده‌های خانگی
شوینده‌های غیر ارگانیک از حلالی به نام پرکلرواتیلن استفاده می‌کنند که مدت‌هاست به‌عنوان یک ماده شیمیایی آلاینده هوا و خطرناک شناخته‌شده است. دفع این ماده شیمیایی در سیستم فاضلاب باید با احتیاط زیادی انجام شود زیرا نه‌تنها پرکلرواتیلن بر کیفیت هوا تأثیر منفی می‌گذارد بلکه خاک را نیز آلوده می‌کند و ممکن است این آلودگی به منابع آب زیرزمینی نیز سرایت کند. به همین دلایل در سال‌های اخیر شوینده‌های ارگانیک و سازگار با محیط‌زیست در حال تولید شدن هستند که کم‌کم باید جایگزین شوینده‌های صنعتی شوند.
شوینده‌های ارگانیک یا سبز از یک حلال ارگانیک مانند هیدروکربن ساخته‌شده‌اند، هیدروکربن برخلاف پرکلرواتیلن سمی و زیان‌بار نیست. هنگام شست‌وشو با حلال هیدروکربن در حقیقت از دی‌اکسید کربنی که به حالت مایع در آمده است استفاده می‌نمایید. اما ازآنجاکه هنوز تولید شوینده‌های ارگانیک متداول نیست می‌توانید خودتان دست‌به‌کار شده و به‌جای استفاده از مواد شوینده خطرناک، شوینده‌های خانگی خود را بسازید.
مزایای شوینده‌های ارگانیک و خانگی
سازگاری با محیط‌زیست
همان‌طور که از نام شوینده‌های ارگانیک پیداست سازگاری با محیط‌زیست و غیر سمی بودن از بزرگترین مزیت‌های این نوع شوینده‌ها است. با آگاهی بیشتر مردم از مزایای این نوع شوینده‌ها و بالاتر رفتن تقاضای آن‌ها تولیدکنندگان وادار می‌شوند محصولات سازگار با محیط‌زیست بیش‌تری تولید کنند. با فراگیر شدن استفاده از شوینده‌های ارگانیک انتشار فاضلاب سمی کاهش می‌یابد و محیط‌زیست سالم‌تری خواهیم داشت.
عدم آسیب رساندن به پوست
با استفاده از شوینده‌های ارگانیک از پوست خود در برابر آسیب‌هایی که مواد شوینده صنعتی ایجاد می‌کنند محافظت کنید. شوینده‌های شیمیایی نظیر پودر لباسشویی و صابون می‌توانند به‌سادگی از سطح پوست به داخل بدن نفوذ کنند. پوست وسیع‌ترین عضو بدن است و به‌آسانی می‌تواند در معرض خطر قرار بگیرد.
عدم ایجاد آلرژی در اعضای خانواده
بروز حساسیت نسبت به شوینده‌های شیمیایی ممکن است در افراد ایجاد شود. راه‌حل این مشکل استفاده از شوینده‌های ارگانیک و خانگی است که به دلیل ساخته‌شدن از مواد طبیعی و سازگار با بدن در افراد ایجاد حساسیت نمی‌کنند.
ایمن بودن برای کودکان
معمولاً کابینت زیر سینک پر از مواد شوینده شیمیایی است که خطر زیادی برای کودکان دارد و باید مراقبت ویژه‌ای از این قسمت آشپزخانه به عمل‌آورید. اما در صورت استفاده از شوینده‌های ارگانیک دیگر خیالتان راحت است که حتی اگر کودک به این کابینت دسترسی پیدا کند، خطری او را تهدید نمی‌کند.
عدم متصاعد شدن گازهای خطرناک در محیط خانه
بسیاری از مواد شوینده شیمیایی از ترکیباتی ساخته‌شده‌اند که پس از استفاده و حل شدن در آب در اثر واکنش‌های شیمیایی گازهای خطرناکی را متصاعد می‌کنند. استنشاق این گازها می‌تواند به ریه و بدن افراد آسیب‌های جدی وارد کند. به همین دلیل است که روی بسته‌بندی این شوینده‌ها برچسب‌های احتیاط زیادی وجود دارد. درصورتی‌که شوینده‌های خانگی به‌ندرت گازهای خطرناک تولید می‌کنند.
چگونه شوینده‌های خانگی بسازیم؟
خبر خوب این است اگر می‌خواهید از مزایای شوینده‌های خانگی بهره‌مند شوید نیاز به صرف هزینه اندکی دارید. بسیاری از مواد تشکیل‌دهنده شوینده‌های خانگی نظیر جوش‌شیرین و آب‌لیمو در هر خانه‌ای یافت می‌شوند و به‌سادگی می‌توانید طبق دستورالعمل‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند شوینده‌های خانگی خود را بسازید. نکته ایمنی مهم: هرگز شوینده‌های حاوی آمونیاک را با سفیدکننده‌ها ترکیب نکنید زیرا در اثر واکنش شیمیایی آن‌ها گاز خطرناکی تولید می‌شود.
شوینده خانگی همه‌کاره
مواد موردنیاز:
- ۴ قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین
- یک پیمانه آب گرم
برای تمیز کردن کانتر آشپزخانه، وسایل آشپزخانه و داخل یخچال به تنها چیزی که نیاز دارید جوش‌شیرین است. ترکیب جوش‌شیرین و آب، ضدعفونی‌کننده است و بوی بد را از بین می‌برد. همچنین با مالیدن آن به سینک می‌توانید رویه آن را حسابی برق بیاندازید.
پاک‌کننده شیشه خانگی
مواد موردنیاز:
- ۲ فنجان آب
- نصف فنجان سرکه سفید
- یک‌چهارم فنجان الکل صنعتی ۷۰%
- ۱تا ۲ قطره روغن اسانس پرتقال
دفعه بعدی که قصد تمیز کردن پنجره‌ها و آینه‌های خود را داشتید مواد بالا را باهم ترکیب کنید و آن را در یک بطری اسپری بریزید. ترکیب را ابتدا روی روزنامه باطله یا دستمال اسپری کنید و سپس شیشه را با آن تمیز کنید.
پاک‌کننده لکه‌های مقاوم
مواد موردنیاز:
- نصف یک لیموترش
- نصف فنجان پودر بوراکس
لکه‌های زنگ‌زدگی و جرم‌های مقاوم در سینک و شیرآلات ازجمله آلودگی‌هایی هستند که به‌آسانی از بین نمی‌روند. اما با ترکیب بالا می‌توانید به جنگ آن‌ها بروید! یک مسواک مستعمل را به لیمو و بوراکس آغشته کنید و آن را روی سطح لکه‌دار بکشید سپس آن را خشک‌کنید.
نکته: این ترکیب برای سطوح ساخته‌شده از گرانیت و مرمر مناسب نیست.
پاک‌کننده لکه‌های روغنی
مواد لازم:
- نصف فنجان آمونیاک که با مقدار کافی آب برای پر کردن یک ظرف یک گالنی ترکیب‌شده باشد.
آمونیاک خاصیت پاک‌کنندگی دارد و برای تمیز کردن لکه‌های چربی روی گاز و داخل فر می‌توانید یک اسفنج را به ترکیب گفته‌شده آغشته کنید و با آن لکه‌های روغن را پاک نمایید.
پاک‌کننده لکه‌های پارچه و لباس
مواد لازم:
- یک گالن آب داغ
- یک فنجان پودر ماشین ظرف‌شویی
- یک فنجان سفیدکننده کلر مایع
درصورتی‌که پارچه لباس شما از جنسی است که می‌توانید برای شست و شوی آن از مایع سفیدکننده استفاده کنید، این ترکیب را برای از بین بردن لکه‌ها به کار ببرید. لباس را برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در این ترکیب خیس کنید سپس آن را به شیوه عادی بشویید و آب‌کشی کنید.
سخن پایانی
شوینده‌های ارگانیک نه‌تنها خطرات شوینده‌های صنعتی را ندارند بلکه با محیط‌زیست نیز سازگارند. اما از آنجا تولید این‌گونه شوینده‌ها هنوز متداول نیست می‌توانید دست‌به‌کار شوید و با ساختن شوینده‌های خانگی خود گامی به‌سوی حفاظت از سلامتی خود و محیط‌زیست بردارید. شما از چه ترکیباتی برای ساختن شوینده‌های خانگی استفاده می‌کنید؟ در قسمت نظرات ما را در تجربه‌های خود سهیم نمایید.
منابع: organiccleanersaz، goodhousekeeping، theartofsimple
نظافت ساختمان و مشاعات
- ✔نظافت راه پله
- ✔شستن دیوارها و نرده ها
- ✔نظافت مشاعات، پارکینگ و حیاط
- ✔پاک کردن شیشه پنجره های داخلی
