در این مطلب می‌خوانید:
با شروع اسفند ماه و نزدیک شدن به فصل بهار، ردیف ردیف گل‌های سنبل و سبزه را کنار خیابان و جلو گلفروشیها می‌بینیم که سفره هفت سین‌مان انتظار آنها را می‌کشد. گل سنبل نشانه بهار و تازگی است و یکی از سین‌های اصلی در سفره هفت سین ما ایرانیان به شمار می‌رود. شما می‌توانید سنبل امسال سفره‌‌تان را خودتان بکارید و حتی سال بعد نیز با نگهداری پیاز سنبل، از همین گیاه گل بگیرید. چیزی تا عید نوروز نمانده، می‌توانید در فصل سرما اقدام به کاشت پیاز سنبل کنید تا در بهار به گل نشیند. در این مقاله به اصول نگهداری سنبل و اهمیت آن در سفره هفت سین خواهیم پرداخت.
چرا گل سنبل را در سفره هفت سین می‌گذاریم؟
تمام اجزایی که در سفره هفت‌سین حضور دارند، دارای قدمت تاریخی در ایران باستان بوده و هر کدام نمادی خاص هستند. یکی از این نمادها سنبل است. از آنجا که گل سنبل با آمدن بهار می‌روید، نشانه این فصل بوده و آن را برای زیباتر شدن سفره هفت سین کنار اجزای دیگر قرار می‌دهند. روییدن و گل دادن سنبل، نمادی برای زایش دوباره طبیعت و شروع سال جدیدی است که جشن می‌گیریم. سین سنبل به عنوان نمادی از تجدید حیات و تولد، معنای سفره هفت سین ما را تکمیل می‌کند. مقاله اصول چیدن سفره هفت سین از نظر فنگ شویی را هم بخوانید.
معرفی گل سنبل
سنبل از تیره سوسنیان، گیاهی پیازی، گلدار و چندساله است که اوایل فصل بهار گل‌های زنگوله‌ای شکل خوشه‌ای آن ظاهر می‌شود و می‌تواند تا ارتفاع ۲۰ سانتی‌متر نیز رشد کند. ساقه این گیاه ضخیم است و تنها یک ماه از سال گل می‌دهد. تعداد گل‌های سنبل بین ۳۰ تا ۵۰ عدد متغیر است. هر گل دارای ۶ گلبرگ بوده و تعداد کاسبرگ‌های آن ۶ عدد است که البته در بعضی موارد بیشتر هم دیده می‌شود. هر گل سنبل دارای ۶ پرچم و یک تخمدان است. معمولا این گیاه را در ماه‌های سرد، داخل گلدان یا آب می‌کارند و شروع فصل سرما زمان مناسبی برای کاشت دسته‌ای از گل‌های پیازی مانند سنبل است.
گفته می‌شود یک دیپلمات اروپایی برای اولین بار در قرن ۱۶ میلادی این گل‌ها را از دربار یکی از پادشاهان عثمانی به نام سلیمان به خانه خود در اروپا برده است. خاستگاه گیاه سنبل معطر و زیبا شرق دریای مدیترانه، ایران، ترکمنستان و آفریقای جنوبی است. بیش از ۴۰ نوع مختلف سنبل در رنگ‌های متنوع وجود دارد و گل‌های آن می‌توانند به رنگ‌های سفید، صورتی، بنفش، قرمز، نارنجی، زرد یا آبی باشند. جالب است بدانید هر کدام از رنگ‌های گل سنبل معنای جداگانه‌ای دارد:
- سنبل بنفش: نماد بخشش و ابزار پشیمانی
- سنبل سفید: علاقه و دعا و خیرخواهی
- سنبل زرد: حسادت
- سنبل قرمز: جشن، سرور و تفریح
- سنبل آبی: صداقت، اعتماد و راستی
نیازهای گیاهی سنبل
بهترین خاک برای پرورش سنبل، مخلوطی از دو سوم شن و یک سوم خاک‌برگ است و به دمای ۱۵ درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. می‌توانید برای بستر گیاه از ترکیب پیت ماس + کوکوپیت + شن و ماسه نیز استفاده کنید. این گیاه به نور زیاد، خصوصا در زمان گلدهی احتیاج دارد. پس نیاز است که گلدان آن را در پرنورترین بخش خانه مثلا کنار پنجره جنوبی بگذارید. دمای محیطی برای نگهداری این گل باید خنک باشد و بهتر است دما از درجه ذکر شده بالاتر نرود.
برای نگهداری سنبل عید به آبیاری به موقع و منظم آن توجه کنید. دقت داشته باشید که این گیاه نیاز به آب زیاد ندارد و تنها هنگامی که متوجه خشک شدن خاک گلدان شدید، باید به آن آب دهید. در غیر این صورت آبیاری زیاد موجب پوسیده شدن ریشه‌ها می‌شود.
روش تکثیر
گل سنبل از طریق پیاز کشت و تکثیر می‌شود. پس بهتر است پیاز این گل را از گلفروشیها یا مغازه‌های مرتبط با کشاورزی بخرید. دقت کنید پیازی که می‌خرید، سفت و سالم و سنگین و بدون عیب و لک باشد. همچنین اگر رنگ خاصی برای گل مد نظر دارید، حتما این موضوع را به فروشنده یادآور شوید. در غیر این صورت در زمان گلدهی ممکن است رنگ گل مورد علاقه‌تان نبوده و از دیدن آن شگفت‌زده شوید. البته برخی نیز به صورت اتفاقی یک پیاز می‌خرند و منتظر می‌مانند تا رنگ آن را پس از گلدهی مشاهده کنند. نکته دیگری که بسیار اهمیت دارد، این است که به فروشنده بگویید پیاز مخصوص باغچه یا گلدان می‌خواهید، زیرا این پیازها با هم متفاوت‌اند.
دانلود اپلیکیشن استادکار
- ✔نسخه IOS استادکار
- ✔نسخه اندروید استادکار
- ✔دریافت از اپ استور و سیب اپ
- ✔دریافت از گوگل پلی، کافه بازار و مایکت
پیاز سنبل را کی بکاریم
پیاز سنبل نیاز به طی کردن دوره سرمایی دارد و بهتر است آن را در فصول سرد سال درون خاک بکارید. اگر قصد نگهداری سنبل در گلدان را دارید، ابتدا گلدانی با زهکش مناسب و به قطر ۱۰-۱۴ سانتی‌متر انتخاب کنید. در غیر این صورت برای نگهداری سنبل در باغچه این عمق را ۳۰-۳۵ سانتی‌متر در نظر بگیرید و یک سوم گودال یا گلدان را از مخلوط خاک حاوی دو سوم شن و یک سوم خاک‌برگ بریزید.
پیاز گل را به گونه‌ای در خاک قرار دهید که سطح فوقانی آن یعنی قسمتی که برگ‌ها رشد می‌کنند به سمت بالا باشد. سپس باقی خاک را درون گلدان بریزید، اما دقت کنید که این خاک کامل پیاز را نپوشاند و نوک تیزش بیرون خاک بماند. اگر چند پیاز را در کنار هم می‌کارید، بهتر است که بین آنها فاصله ۱۰-۱۵ سانتی‌متری در نظر بگیرید. دقت کنید که پیازهای سنبل حاوی ماده‌ای به نام اسید اگزالیک هستند که می‌تواند برای پوست‌های حساس تحریک‌کننده باشد. بنابراین توصیه می‌شود هنگام کاشت آنها از دستکش استفاده کنید. خدمات فضای سبز استادکار نیز می‌تواند به شما در این کار کمک کند.
سمپاشی باغچه و فضای سبز
- ✔نابود کردن انواع آفت‌ها
- ✔قارچ‌ها و علف‌های هرز
- ✔ازبین بردن انواع حشرات، موریانه و...
بعد از کاشت پیاز سنبل، گلدان یا خاک باغچه را آبیاری کنید و سپس گلدان را به مدت ۱۰ هفته در مکانی سرد و تاریک مانند انباری، پارکینگ یا راه‌پله‌های پشت بام قرار دهید. برای آنکه گلدان‌ها از نور در امان بمانند، می‌توان روی آنها را با مالچ پوشاند تا در برابر تغییرات روشنایی و سرما مقاومت داشته باشد. با خشک شدن خاک، مجدد آبیاری را انجام دهید. پس از مدتی گیاه جوانه می‌زند.
نگهداری سنبل در خانه
برای نگهداری سنبل در منزل سعی کنید که آن را در آب و هوای معتدل (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد) و نزدیک به پنجره قرار دهید. این گیاه عاشق نور است و گل‌هایش با نور شاداب می‌شود. همچنین به زمان آبیاری آن دقت کنید و هر زمان احساس کردید خاک خشک است، گلدان را آبیاری و روی گل‌هایش نیز آب اسپری کنید. پس از به گل رفتن سنبل، می‌توانید تا یک ماه از گل‌های شکفته و خندان این گل لذت ببرید.
پس از آن اگر برایتان سوال پیش آمد که پیاز سنبل را چگونه نگهداری کنیم، می‌توانید آن را از خاک بیرون آورید و با قیچی کردن ساقه، پیاز را در جایی خشک و تاریک نگه دارید. پس از آنکه فصل گلدهی تمام شد، برگ و گلبرگ‌های خشک را بکنید و پیازها را از گلدان یا دل خاک بیرون آورید. چند روزی آنها را در معرض هوای آزاد بگذارید تا رطوبتش از بین برود. سپس پیاز را در انبار یا اتاقی تاریک و خنک نگهداری کنید.
پیازها را نشویید، زیرا پوسیده می‌شوند. اما اگر می‌خواهید روش شستشو را انتخاب کنید، حتما پس از شستن، آنها را در مکانی خشک و البته سایه روی کاغذ، روزنامه یا پارچه قرار دهید تا تمام رطوبت پیازها گرفته شود. سپس آنها را درون جعبه مقوایی (و نه پلاستیکی) یا سینی کم عمق و با یک لایه روزنامه، در جای تاریک و سرد بگذارید تا نیاز سرمایی آنها برطرف شود. به این ترتیب نگهداری سنبل برای سال بعد ممکن می‌شود و پاییز سال بعد می‌توانید گل سنبل هفت‌سین خود را از همین پیازها پرورش دهید! برای نگهداری سنبل آبی در آپارتمان و رنگ‌های دیگر نیز نکات بالا را مدنظر قرار دهید. خواندن مقاله باغچه آرایی و گلکاری باغچه برای فصل بهار نیز توصیه می‌شود.
نگهداری سنبل تازه جوانه زده
برای نگهداری سنبل تازه جوانه زده، آن را به محلی گرم‌تر منتقل کنید که نور خورشید در آنجا وجود داشته باشد. در این شرایط سنبل‌ها پس از سه هفته کم‌کم رشد می‌کنند و ارتفاع آنها به ۳-۵ سانتی‌متر می‌رسد. پس از آن دمای اتاق باید ۱۵ درجه سانتی‌گراد باشد. حتی می‌توان گیاه را به طور مستقیم نیز در معرض نور خورشید قرار داد. در تمام این مدت آبیاری را به گونه‌ای که شرح داده شد، انجام دهید. اگر می‌خواهید برای ایام عید نوروز پیاز سنبل شما گل بدهد، اواخر بهمن گلدان را به مکان گرم‌تر ببرید، چون با افزایش دما گلدهی زودتر انجام می‌شود. در مورد ۲۵ گیاه آپارتمانی گلدار نیز بخوانید.
نگهداری سنبل در آب
خوب است بدانید نگهداری سنبل در آب نیز ممکن است. شما می‌توانید پیاز سنبل را در آب ریشه‌دار کنید. برای این کار ظرفی مناسب، حاوی آب و خاک زغال آماده کنید و پیاز را روی آن بگذارید، به نحوی که پیاز داخل آب غرق نشود. خاک زغال یا قطعه زغال درون آب از فاسد شدن آن جلوگیری می‌کند. برای اینکه زغال در آب شناور نباشد، قبل از استفاده، چند روز آن را در آب خیس کنید. با این کار علاوه بر سنگینی، زغال تمیز شده و دیگر آب را نیز کثیف نمی‌کند. بعد از قرار دادن پیاز در آب ظرف را در محیط تاریکی نگه دارید تا ریشه دهد و جوانه بزند. دقت کنید که تا پیش از ریشه دادن، گیاه نباید در معرض نور باشد. برای این منظور می‌توانید اطراف شیشه را با کاغذ یا پارچه‌ای ضخیم بپوشانید تا نور به ریشه نخورد.
سخن آخر
در این مقاله با اصول نگهداری سنبل و طرز کاشت و تکثیر آن آشنا شدیم. همچنین خواندیم که چگونه می‌توان پیاز این گیاه را برای سال بعد نگه داشت و در فصل سرما دوباره شروع به کاشت آن کرد تا در بهار گل‌های زیبای آن جلوه‌بخش سفره هفت سین‌مان باشد. شما نیز اگر می‌خواهید پیاز سنبل خود را بکارید، این روزها بهترین وقت انجام آن است.