روش تمیز کردن ظروف چدنی چگونه است؟

ظروف چدنی به دلیل قابلیت‌های فراوانی که دارند، مورد علاقه بسیاری از آشپزها و متخصصان این حوزه قرار گرفته‌اند. ظروف چدنی حرارت را به‌طور یکنواختی در سطح ظرف پخش می‌کنند و باعث مغز‌پخت شدن غذا و همچنین حفظ خواص آن می‌شود. از دیگر عواملی که باعث محبوبیت ظروف چدنی شده، نچسب بودن آن است که در واقع شستن ظروف چدنی را برای مصرف‌کننده آسان می‌کند. شما برای استفاده از این ظروف محدویتی ندارید؛ می‌توانید آنها را روی آتش اجاق گاز، در فر یا آتشی که در فضای باز برپا کرده‌اید، قرار دهید.

در این مطلب به روش‌های تمیز کردن ظروف چدنی و مراقبت از آنها برای بالا بردن عمر مفیدشان خواهیم پرداخت. با استادکار همراه باشید.

چدن چیست و ظروف چدنی کدام است؟

چدن به آلیاژهایی از آهن و کربن گفته می‌شود که میزان کربن استفاده شده در آن بین 2 تا 6 درصد است. چدنی که برای ساختن ظروف آشپزخانه طراحی می‌شود، باید ضد خش و مقاوم در برابر حرارت و خوردگی باشد. ظروف چدنی نسبت به سایر ظروف مانند استیل وزن بالاتری دارند و دیرتر حرارت را به خود جذب می‌کنند.

چرا باید از ظروف چدنی استفاده کنیم؟

این ظروف آشپزخانه بسیار بادوام هستند، به‌طوری که شما می‌توانید سال‌های زیادی از ظروف چدنی قدیمی بدون اینکه آسیبی ببینند، استفاده کنید. ظروف چدنی هرگز در اثر حرارت بالا مواد مضر به غذا انتقال نمی‌دهند که این امر در حفظ سلامت نقش بسیار مهمی دارد.

عمر قابلمه چدن چقدر است؟

یکی از ویژگی‌های مثبت ظروف چدنی دوام بالای آنهاست؛ قابلمه چدن هم از این قاعده مستثنی نیست. اگر قابلمه شما حالت نچسب بودن خود را از دست داد و متوجه شدید غذا به آن می‌چسبد یا حتی زنگ زد، به‌‌راحتی می‌توانید با استفاده از روشی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، آن را جلا دهید و دوباره استفاده کنید.

چه زمانی باید به فکر تمیز کردن ظروف چدنی افتاد؟

هر زمان احساس کردید ظروف چدنی روکش براق و یکدست خود را از دست داده‌اند، به عبارت دیگر غذا به سطح آنها می‌چسبد یا قسمتی از آن زنگ زده است، باید به فکر تمیز کردن ظروف چدنی افتاد. در این مطلب ببینید چگونه ظروف استیل سوخته را تمیز و برق بیندازیم ؟

روش تمیز کردن ظروف چدنی

برای تمیز کردن ظروف چدنی به ابزار و مواد زیر نیاز دارید:

• اسفنج یا اسکاچ
• دستمال پارچه‌ای
• دستمال حوله‌ای آشپزخانه
• کیسه پلاستیکی
• کاردک
• برس یا فرچه
• مایع ظرفشویی
• روغن گیاهی
• جوش شیرین
• آبلیمو یا لیموی تازه

ویدیو آموزش شستن ظروف چدنی

نحوه تمیز کردن ظروف چدنی پس از پخت‌و‌پز

اگر وسایل آشپزی شما دارای پوششی براق، صاف و یکدست هستند، تمیز کردن آنها بسیار سریع و راحت انجام می‌شود. با مراحل زیر می‌توان شبکه موجود روی دستگاه وافل‌ساز، گریل‌های چدنی و وسایل تزئینی از جنس چدن را تمیز کرد.

بیشتر بدانید: آموزش تمیز کردن چدن اجاق گاز با جوش شیرین و سرکه

• اجازه دهید چدن خنک شود

قبل از تمیز کردن اجازه دهید تابه، قابلمه یا توری چدنی خنک شود.

هشدار

هرگز ظرف چدنی داغ را داخل آب سرد قرار ندهید. تغییر سریع دما ممکن است باعث آسیب دیدن یا حتی شکستن ظروف چدنی ‌شود.

• چدن را زمانی که کمی گرم است، پاک کنید

در حالی‌که چدن هنوز گرم است، از یک دستمال حوله‌ای خشک برای پاک کردن باقی‌مانده مواد غذایی یا روغن اضافی روی سطح پخت استفاده کنید.

• مواد غذایی و روغن باقی‌مانده را به‌آرامی پاک کنید

از آنجا‌ که ممکن است چدن زنگ بزند، نباید برای اینکه روغن و مواد غذایی چسبیده آن جدا شوند، مدت طولانی در آب غوطه‌ورش کنید. با استفاده از کاردک نرم ، مواد غذایی چسبیده به ظرف را تمیز کنید. از سیم ظرفشویی یا کاردک‌های فلزی که می‌تواند به سطح یکدست چدن آسیب برساند، استفاده نکنید.

اگر قابلمه چسبناک یا روغنی است، از چند قطره مایع ظرفشویی و یک اسفنج یا پارچه نرم برای تمیز کردن ذرات غذایی باقی‌مانده استفاده کنید.

هشدار

هرگز ظروف آشپزی چدنی را برای مدت طولانی در آب رها نکنید. خیساندن پوشش چرب چدن را که مانع از چسبیدن غذا به ظرف می‌شود، از بین می‌برد. از بین رفتن سطح براق و یکدست می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی ‌شود. به نظرتان چطور لکه های چربی را از روی کابینت های آشپزخانه پاک کنیم؟

• ظرف چدنی را کامل آبکشی کنید

قسمت داخلی و خارجی قابلمه یا هر دو طرف شبکه گریل را با آب داغ کامل آبکشی کنید تا باقی‌مانده مایع ظرفشویی پاک شود.

• بلافاصله ظرف چدنی را خشک کنید

بعد از شستن ظروف چدنی، بلافاصله آنها را با دستمال حوله‌ای یا پارچه نرم خشک کنید. هرگز صبر نکنید که قابلمه خودش در معرض هوا خشک شود.

برای اطمینان از خشک بودن ظرف چدنی قبل از انتقال به کابینت، آن را ۵ الی ۱۰ دقیقه روی اجاق گاز با درجه حرارت متوسط تا کم یا درون فر با دمای  120تا 150درجه سانتی‌گراد قرار دهید. سپس منبع گرما را خاموش کنید و قبل از گذاشتن در کابینت، اجازه دهید ظرف چدنی به طور کامل خنک شود.

• ظروف چدنی را جلادهی کنید

اگر بعد از شستن قابلمه چدنی با مایع ظرفشویی، احساس کردید دوباره باید جلا داده شود، باید این کار را قبل از گرمادهی چدن برای خشک شدن انجام دهید. برای این منظور نصف قاشق چای‌خوری روغن گیاهی را داخل قابلمه بریزید و با دستمال حوله‌ای روغن را به خوبی روی همه سطح آن پخش کنید و به اندازه‌ای آن را روی قابلمه بمالید که کاملا جذب شود. ظرف چدنی را به مدت ۵-۱۰ دقیقه با اجاق گاز یا فر حرارت دهید و صبر کنید قبل از انتقال به محل نگهداری، خنک شود.

نحوه ترمیم و جلادهی چدن زنگ‌زده

اگر روکش ظروف چدنی شما دچار زنگ‌زدگی شده بود و میزان زنگ‌زدگی به اندازه‌ای نبود که به درون آن نیز نفوذ کرده و همه چدن را درگیر کرده باشد، می‌توانید با استفاده از روشی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت ظروف چدنی‌ خود را ترمیم کنید. ولی اگر زنگ‌زدگی با خوردگی اهن، ایجاد سوراخ یا نازک شدن آن همراه باشد، خسارت به اندازه‌ای زیاد بوده که نمی‌توان قابلمه چدنی را ترمیم کرد. برای پیشگیری از زنگ زدن ظروف استیل در ماشین ظرفشویی مطلب مربوطه را هم بخوانید.

سطح زنگ زده را بتراشید

با استفاده از برس یا فرچه غیر فلزی قسمتی را که زنگ زده بتراشید. برای اینکه تراشه‌های زنگ‌زده باعث ایجاد لکه روی سطح آشپزخانه‌تان نشوند، می‌توانید این کار را در تراس یا حیاط خانه‌تان انجام دهید.

یک خمیر از بین برنده زنگ‌زدگی درست کنید

یک قاشق غذاخوری آبلیمو را با یک پیمانه جوش‌شیرین ترکیب کنید. قسمت زنگ‌زده را با خمیر بپوشانید. در صورت لزوم مقدار مواد برای تهیه خمیر از بین برنده زنگ‌زدگی را دو برابر کنید تا بتوانید همه قسمت‌های زنگ‌زده را پوشش دهید.

اجازه دهید خمیر عمل کند

بعد از اینکه تمام قسمت‌های زنگ‌زده را با خمیر پوشاندید، روی آنها یک نایلون پلاستیکی بکشید یا ظرف را داخل کیسه پلاستیکی بگذارید و در آن را ببندید. اجازه دهید یک شبانه‌روز خمیر روی ظرف بماند تا عمل کند، سپس با یک برس خمیر را پاک کنید. خواهید دید که زنگ‌زدگی از بین رفته است.

• در صورت باقی ماندن آثار زنگ‌زدگی روی ظرف چدنی، مراحل را دوباره تکرار کنید. ظرف را به خوبی با آب داغ آبکشی کرده، آن را کاملا خشک کنید و دوباره جلا دهید.
• در صورت تمایل می‌توانید از پاک‌کننده‌های اجاق گاز برای از بین بردن زنگ‌زدگی چدن استفاده کنید. قبل از شروع، سطح کار را با روزنامه قدیمی یا‌ پلاستیک بپوشانید و یک لایه از پاک‌کننده اجاق گاز را روی  قابلمه چدنی خود بمالید. حتماً در فضای دارای تهویه مناسب کار کنید. ظرف را با بسته‌بندی پلاستیکی بپوشانید یا آن را به مدت 24 ساعت در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. سپس قابلمه چدنی را به خوبی با آب داغ بشویید و در صورت نیاز مراحل را تکرار کنید.

ظرف چدنی را جلا دهید

بعد از برطرف کردن زنگ‌زدگی چدن نوبت به جلا دادن آن می‌رسد. برای جلا دادن ظروف چدنی لازم است مراحل زیر را انجام دهید.

• فر را روی دمای ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهید تا کاملا گرم شود.
• یک قاشق غذاخوری روغن گیاهی روی ظرف چدن بریزید. دستمال حوله‌ای را داخل و خارج ظرف بمالید تا سیاه و براق شود. باید روی همه سطوح ظرف، لایه نازکی از قرار گیرد.
• ظرف دیگری را در طبقه پایین فر قرار دهید تا قطرات روغن در آن بچکند.
• ظرف چدنی را به‌صورت وارونه داخل فر بگذارید، بعد از یک ساعت فر را خاموش کنید تا چدن سرد شود.

نکات مهم در شستن ظروف چدنی

• ظروف چدنی باید با دست شسته شوند. شستن ظروف چدن در ماشین ظرفشویی به دلیل مقدار زیاد آب و مواد شوینده باعث زنگ‌زدگی و کاهش عمر مفید این ظروف خواهد شد.
• خیساندن ظروف چدنی در آب باعث از بین رفتن روکش روغنی ظرف شده و در ادامه چدن زنگ می‌زند.

همین‌طور بخوانید: چه ظروفی را نباید در ماشین ظرفشویی گذاشت؟

جمع‌بندی

ظروف چدن از جمله ظرف‌های باکیفیت و بادوام هستند که پختن غذا در آنها بسیار ساده و لذت‌بخش است. برای بالا بردن عمر مفید و روش تمیز کردن ظروف چدنی نیاز است اطلاعات کافی داشته باشید. امیدواریم خواندن مطلب بالا به مقدار کافی اطلاعات شما را افزایش داده باشد.

منبع: The Spurce