انواع لامپ و ویژگی‌های آنها را بشناسید

همیشه روشن کردن مکان‌های مختلف یکی از دغدغه‌های بشر بوده و همچنان در پی پیدا کردن راهی برای تولید نور بوده است. در زمان‌های قدیم که هنوز لامپ اختراع نشده بود به‌وسیله آتش نور تولید می‌کردند و بعد از اختراع برق توانستند لامپ را اختراع کنند.
لامپ‌ها منابع نور مصنوعی هستند که به‌وسیله فرایندی که در لامپ صورت می‌گیرد، انرژی برق را تبدیل به نور می‌کنند. امروزه انواع لامپ با نور، شکل و کارایی متفاوت تولید می‌شود، از لامپ‌های رشته‌ای معمولی گرفته تا انواع لامپ هالوژن و لامپ‌های هوشمند. در این مطلب می‌خواهیم به انواع لامپ و ویژگی آن‌ها بپردازیم.

راهنمای خرید انواع لامپ

برای خرید انواع لامپ در ابتدا باید بدانیم که برای هر فضا چه میزان نور نیاز داریم و این مقدار نور چگونه محاسبه می‌شود. برای محاسبه میزان نور انواع لامپ به دو جدول‌ نیاز داریم.

1. جدول درخشندگی (کندل بر مترمربع)

به‌وسیله این جدول می‌توان مشخص کرد به ازای مساحت موجود به چند لومن نور و چند عدد لامپ نیاز داریم. 

• درخشندگی (کندل بر مترمربع): میزان نوری که یک عدد لامپ در یک مترمربع فضا تولید می‌کند.
• لومن: میزان نور تولید شده توسط هر لامپ

نوع فضا	کندل بر متر مربع
راهرو	53-107
هال و نشیمن	107-215
اتاق خواب	107-215
سالن ناهارخوری	322-430
آشپزخانه	322-430
سینک ظرفشویی	753-861
اجاق گاز	753-861
حمام	753-861

2. جدول معادل‌سازی

در این جدول مشخص شده که هر لامپ به ازای وات مصرفی چه مقدار لومن نور تولید می‌کند.

• وات: مقدار برقی که یک لامپ مصرف می‌کند تا نور تولید کند.

لامپ روشنایی	450 لومن	800 لومن	1100 لومن	1600 لومن	2600 لومن	5800 لومن
لامپ رشته‌ای	40 وات	60 وات	75 وات	100 اوت	150 وات	300 وات
لامپ هالوژن	29 وات	43 وات	53 وات	72 وات	150 وات	300 وات
لامپ LED	6 وات	9-10 وات	13 وات	16-18 وات	24 وات	45 وات
لامپ فلورسنت	8-9 وات	13-14 وات	18-19 وات	23 وات	40 وات	85 وات

برای محاسبه تعداد لامپ و نور موردنیاز باید مراحل زیر را دنبال کنید:

• مساحت فضای موجود را محاسبه کنید.
• به کمک جدول کندل متر، میزان لومن مورد نیاز را تعیین کنید.
• به کمک جدول معادل‌سازی لومن به‌دست ‌آمده را تبدیل به تعداد لامپ موردنیاز کنید.

مثال: برای تأمین روشنایی یک نشیمن 50 متری به چند لومن نور و چند لامپ رشته‌ای 100 واتی نیاز است؟

جواب: ابتدا مساحت را در عددی که در جدول درخشندگی مقابل گزینه نشیمن ذکر شده، ضرب می‌کنیم تا لومن موردنیاز محاسبه شود:

• لومن 5350=50×107
• لومن 10750=50×215

در جدول معادل‌سازی نشان داده شده که هر لامپ رشته‌ای 100 واتی 1600 لومن نور تولید می‌کند:

• حداقل تعداد لامپ رشته‌ای 3.3=1600÷5350
• حداکثر تعداد لامپ رشته‌ای 6.7=1600÷10750

بهتر است اعداد به‌دست آمده به سمت عدد بزرگتر رند شوند:

• حداقل تعداد لامپ رشته‌ای 4 عدد لامپ رشته‌ای 100 واتی
• حداکثر تعداد لامپ رشته‌ای 7 عدد لامپ رشته‌ای 100 واتی

از این روش برای انواع لامپ می‌توانید استفاده کنید.

انتخاب رنگ متناسب

محصولات روشنایی دارای سه رنگ اصلی هستند:

• آفتابی

لامپ‌هایی با رنگ آفتابی، دارای رنگ زرد هستند که احساس آرامش و راحتی را انتقال می‌دهند و از این رنگ برای نشیمن، آشپزخانه، غذاخوری و اتاق‌خواب استفاده می‌شود. در ادامه مطلب معرفی انواع نورپردازی آشپزخانه جزیره ای و ارتفاع مناسب آن را بخوانید.

• مهتابی

لامپ‌هایی با رنگ مهتابی، دارای رنگ آبی و سفید هستند که موجب تمرکز بیشتر می‌شود. لامپ‌های مهتابی مناسب مطالعه، انجام دادن کارهای دقیق نظیر طراحی یا مختص فضاهای تولیدی و کارگاهی هستند.

• صدفی یا یخی

لامپ‌هایی با رنگ صدفی، سفیدتر از لامپ‌های آفتابی بوده و احساس انرژی بیشتری را انتقال می‌دهند. این رنگ به اسم warm white نیز معروف می‌باشد، در واقع این رنگ ترکیبی از نور آفتابی و مهتابی بوده و برای استفاده در فضاهای اداری مناسب است.

معرفی انواع لامپ و کاربرد آن‌ها

هرچه تکنولوژی پیشرفت بیشتری می‌کند، لامپ‌ها هم‌ دست‌خوش این تغییرات شده و انواع لامپ‌های جدیدتر با قابلیت و کارایی بیشتر و مصرف انرژی کمتر ساخته می‌شوند. به همین دلیل لامپ‌های گوناگون و متنوعی تاکنون ساخته شده که هرکدام کارایی خاص خود را دارند و هرکدام مخصوص فضای خاصی طراحی شده‌اند.

لامپ‌ها برای تولید نور از سه نوع تکنولوژی استفاده می‌کنند و هرکدام از این لامپ‌ها دارای نور، رنگ و شکل متفاوتی هستند:

• لامپ پرمصرف
• لامپ کم‌مصرف
• لامپ فوق کم‌مصرف

هرکدام از این لامپ‌ها انواع مختلفی دارند که در زیر به آن‌ها می‌پردازیم.

لامپ رشته‌ای

اولین لامپی که ساخته شد و به تولید انبوه رسید، لامپ رشته‌ای بود. این لامپ به‌وسیله یک‌ رشته فلز تنگستن که دو سر آن به جریان برق متصل می‌شود در یک حباب شیشه‌ای قرار گرفته که با وصل شدن جریان برق، رشته تنگستن داخل حباب شروع به سوختن و تولید حرارت می‌کند و نتیجه آن تولید نور است.

لامپ‌های رشته‌ای طول عمری حدود ۱۰۰۰ ساعت دارند. برای افزایش طول عمر و کارکرد این مدل، لامپ‌های هالوژن رشته‌ای ابداع شد که طول عمری تقریباً دو برابر لامپ‌های رشته‌ای دارند.

رنگ نور لامپ‌های رشته‌ای بسیار نزدیک به نور طبیعی است. از این‌ رو به رنگ این لامپ‌ها، آفتابی گفته می‌شود و به دلیل رنگ طبیعی و قیمت پایین‌شان در بین همه از محبوبیت خاصی برخوردار هستند.

لامپ فلورسنت

لامپ‌های فلورسنت نسل بعدی لامپ‌ها هستند. در ساخت این لامپ‌ها به‌جای فلز تنگستن از گاز آرگون، جیوه و فسفر استفاده می‌شود. کارکرد لامپ‌های فلورسنت به این شکل است که با جریان پیدا کردن برق در این لامپ، گاز آرگون فعال می‌شود و با برخورد این گاز با جیوه، نور فرابنفش تولید می‌شود. در نهایت نور فرابنفش با برخورد به فسفر به‌کار رفته در دیواره داخلی لامپ تولید نور می‌کند.

امروزه لامپ‌های فلورسنت به دلیل بازده و همچنین قیمت‌های مناسب، مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در لامپ‌های کم‌مصرف مقدار کمی جیوه و پوشش فسفر وجود دارد و این دو عنصر تا زمانی که در لامپ محبوس هستند، هیچ گونه خطری برای انسان و محیط ‌زیست ندارند ولی به ‌محض آزاد شدن می‌توانند خطرناک باشند. پس باید در هنگام نصب و تعویض مراقب باشید تا لامپ فلورسنت آسیب نبیند (نشکند) و جیوه و فسفر داخل آن آزاد نشود.

انواع لامپ، لامپ LED

لامپ LED آخرین دستاورد در زمینه صنعت روشنایی است. در این لامپ‌ها از تعدادی دیود که به ‌صورت شبکه بر روی یک برد به هم متصل شده‌اند، استفاده شده و با عبور جریان برق از این دیودها که داخل آن‌ها مقدار خیلی کمی فسفر به‌کار رفته، نور تولید می‌شود. بسته به توان لامپ و دیودهای به‌کار رفته در ساخت لامپ میزان نوردهی و رنگ آن‌ها متفاوت است. بزرگترین تفاوت لامپ‌های LED با نسل قدیم لامپ‌ها، تعداد ساعت کارکرد آن‌ها است که می‌توانند بین ۲۰ تا ۲۵ هزار ساعت طول عمر داشته باشند، این میزان ساعت بسیار چشمگیر است.

این محصولات به جهت مدار به‌کار رفته در آن‌ها به دو دسته SMD و COB تقسیم می‌شوند.

لامپ‌های LED به دلیل نور بسیار زیاد، طول عمر بالا و مصرف کم برق مورد توجه قرار گرفته‌اند، به شکلی که می‌توان گفت بیشترین کاربرد در نورپردازی را نسبت به لامپ‌های رشته‌ای و فلورسنت دارند.

لامپ فیلامنتی

شکل ظاهری لامپ‌های فیلامنتی بسیار شبیه لامپ‌های رشته‌ای است. نوری شبیه لامپ‌های رشته‌ای دارد، ولی از نظر میزان مصرف انرژی و طول عمر باهم تفاوت دارند. این نوع لامپ ۸۵ درصد کمتر از لامپ‌های رشته‌ای برق مصرف می‌کند و ۲۵ برابر آنها و ۳ برابر لامپ‌های کم‌مصرف طول عمر دارند.

لامپ‌های فیلامنتی دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• سریع روشن می‌شوند
• طول عمر بالا دارند
• عملکرد خوب در دمای پایین و هوای سرد دارند
• مصرف برق کمی دارند
• نور تولید شده لرزش ندارد

این لامپ‌ها به اسم لامپ ادیسونی معروف هم هستند و در مکان‌های دکوری و هنری مانند رستوران‌ها، هتل‌ها و کافه‌ها استفاده می‌شوند.

لامپ هالوژن

لامپ هالوژن در واقع نسخه پیشرفته لامپ‌های رشته‌ای است. عملکرد لامپ هالوژن و لامپ رشته‌ای یکسان بوده و هر دو برای روشن شدن نیاز دارند که برق وارد رشته تنگستن موجود در حباب آن‌ها بشود. در لامپ‌های هالوژن، رشته تنگستن در یک کپسول از جنس کوارتز قرار دارد که با گازهای برم و ید پر شده است. این گازها می‌توانند میزان نور و طول عمر لامپ را افزایش بدهند.

لامپ نئون

لامپ‌ نئون جزو دسته لامپ‌های مهتابی است. این لامپ‌ها دارای بخش‌های مختلفی مانند استارتر، ترانس، غلاف شیشه‌ای، گاز نئون و مواد شیمیائی اضافه‌ شده به گاز هستند.

لامپ‌های نئون از لوله‌های شیشه‌ای به قطر 25 تا 38 میلی‌متر و طول 20 تا 160 سانتی‌متر ساخته شده‌اند. در دو سر این لوله‌ها دو رشته فلز تنگستن به‌ کار رفته، جداره داخلی لوله به مواد فلورسانس آغشته شده است و داخل لوله از بخار جیوه با فشار کم پر می‌شود.

جریان برق بین دو الکترود به‌ کار رفته در استارتر، ولتاژی به میزان 220 ولت برقرار می‌کند. این ولتاژ به وجود آمده موجب یونیزه شدن گاز نئون موجود در غلاف شیشه‌ای لامپ شده و با عبور جریان الکتریسیته از داخل این گاز نور تولید می‌شود.

ترانس وظیفه تنظیم جریان الکتریکی موجود در گاز این لامپ‌ها را به عهده دارد که هم‌زمان با روشن شدن لامپ نئون، ترانس برای ثابت نگه‌ داشتن نور، جریان الکتریسیته داخل گاز را تنظیم می‌کند. این نکته را در نظر داشته باشد که برای روشن کردن انواع لامپ‌های نئون باید از استارتر و ترانس استفاده کرد. 

بررسی معایب و مزایای کلی انواع لامپ‌

در ابتدای مطلب به انواع لامپ از نظر نوع مصرف برق اشاره کردیم و در این قسمت به مزایا و معایب آن‌ها می‌پردازیم.

مزایای لامپ‌های پرمصرف

• رنگ نور طبیعی
• نصب آسان
• قیمت کم
• زاویه روشنایی 360 درجه
• استفاده مستقیم از جریان برق

معایب لامپ‌های پرمصرف

• مصرف زیاد برق
• تولید حرارت
• طول عمر کم
• بازده بسیار پایین

مزایای لامپ‌های کم‌مصرف

• تولید نور در رنگ‌های مختلف
• تولید حرارت کم نسبت به لامپ‌های پرمصرف
• طول عمر بیشتر نسبت به لامپ‌های پرمصرف
• مصرف برق کمتر نسبت به لامپ‌های پرمصرف

معایب لامپ‌های کم‌مصرف

• استفاده از گاز آرگون، جیوه و فسفر در ساخت آن
• تأخیر در روشن شدن
• تولید اشعه ماورا بنفش (uv) و طیف نور آبی
• تولید گاز گلخانه‌ای
• کم شدن نور به‌ مرور زمان

مزایای لامپ‌های فوق کم‌مصرف

• مصرف برق بسیار کم
• تولید گرمای بسیار کم
• قابل ‌استفاده با برق مستقیم
• نوردهی زیاد
• طول عمر بسیار زیاد
• قابل استفاده در مکان‌های مختلف
• پرتاب نور زیاد

معایب لامپ‌های فوق کم‌مصرف

• زاویه نور کم

برای هر فضای خانه کدام نور مناسب است؟

نورپردازی هر قسمت نیاز به رنگ مناسب دارد مانند

• اتاق‌خواب: نور آفتابی
• سرویس بهداشتی و حمام: نور سفید
• آشپزخانه، نشیمن و پذیرایی: ترکیب نور زرد و سفید
• برای نمای بیرونی ساختمان رنگ‌های متناسب با طراحی نما به منظور دیده شدن نما در شب.

برای استفاده از خدمات استاد کار می‌توانید از طریق سایت و اپلیکیشن با ما در تماس باشد.

معرفی شکل ظاهری انواع لامپ‌

لامپ‌ها از نظر شکل ظاهری شکل‌های مختلفی دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

لامپ‌ سری A

این لامپ‌ها به شکل لامپ‌های حباب‌دار ساخته می‌شوند که به دلیلی قدیمی بودن شکل ظاهری‌شان، به لامپ کلاسیک معروف شده‌اند و عموماً برای مصارف تجاری و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لامپ‌ها شبیه گلابی هستند و پایه‌ای به اسم پیچ ادیسون دارند. عددی که بعد از حرف A می‌آید، عرض لامپ را نشان می‌دهد. رایج‌ترین لامپ‌های سری A، لامپ A19 و A15 هستند.

لامپ‌ سری B

بدنه حباب این مدل لامپ‌ها کمی انحنا دارند و نوک آن‌ها گرد است. در انتهای این لامپ‌ها یک برآمدگی کوچک وجود دارد و از این لامپ‌ها در چراغ‌های تزیینی استفاده می‌شوند.

لامپ‌ سری C-7/F

لامپ‌های سری C-7/F از نظر شکل ظاهری شبیه لامپ شمعی سری F هستند ولی نور آن‌ها تزئینی است. نوک این لامپ‌ها به دو شکل صاف و خم ساخته می‌شود و اگر به دنبال لامپ با نور بیشتر و خصوصیات بهتر هستید، می‌توانید از لامپ سری F استفاده کنید.

لامپ‌ سری S

لامپ‌های سری S لامپ‌های کوچکی هستند که معمولاً برای روشن کردن علائم از آن‌ها استفاده می‌شود. این لامپ‌ها را می‌توان در چراغ‌های نشان‌دهنده شماره و یا علائم موجود در سینما، رستوران‌ و هتل‌ مشاهده کرد.

لامپ‌ سری F

لامپ‌های سری F مانند شعله هستند. این لامپ‌ها فقط برای روشنایی وسایل برقی تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرند، چون برخلاف سایر لامپ‌ها قادر به مقاومت در برابر رطوبت زیاد، نوسانات شدید برق و سرما و گرمای شدید نیستند. می‌توان این لامپ‌ها را به‌عنوان گزینه خوبی برای استفاده در نورافشان‌ها در نظر گرفت.

انواع لامپ‌، سری G

این لامپ‌های کروی شکل در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند. لامپ‌های سری G برای روشنایی مکان‌هایی مانند حیاط، اطراف آینه حمام و آینه اتاق ‌خواب مناسب هستند.

لامپ‌ سری R

لامپ‌های سری R برای نورپردازی ریلی و سقفی مناسب هستند. نور این لامپ‌ها به دلیل شکل ظاهری به جلو تابیده می‌شود و می‌توان از آن‌ها در ساختمان‌ها و فروشگاه‌ها استفاده کرد.

لامپ‌ سری MR

این چراغ‌ها در اندازه‌های مختلفی وجود دارند و نور آن‌ها به جلو پرتاب می‌شود. این لامپ‌ها در مکان‌های تجاری و مسکونی قابل ‌استفاده هستند.

لامپ‌ سری PS-25/PS-35

این لامپ‌ها به شکل گلابی کشیده‌ شده هستند. لامپ‌های سری PS-25/PS-35 مصارف داخلی و خارجی زیادی دارند. علاوه بر اینکه می‌توان از این لامپ‌ها در خارج از منزل استفاده کرد، معمولاً برای چراغ‌های سقفی، لامپ‌های قابل ‌حمل، وسایل نصب‌ شده روی دیوار و حتی کاربردهای تجاری از آن‌ها استفاده می‌شود. در محوطه خارجی، این لامپ‌ها معمولاً در کاربردهای امنیتی، خطوط برق، برج‌های رادیویی و حتی برای نشان دادن سیم‌های فشارقوی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

لامپ‌ سری AR

این لامپ‌ها به شکل هالوژن با ولتاژ پایین طراحی شده‌اند. لامپ‌های AR دارای زاویه‌های مختلف پرتاب نور از جمله بسیار گسترده، گسترده و باریک هستند.

لامپ‌ سری ALR

این لامپ‌ها دارای قاب آینه‌ای، درپوش بسیار بزرگ و پایه کوچک هستند و این امکان را دارند تا به‌راحتی نور زیادی را به سمت جلو منعکس کنند. این لامپ‌ها معمولاً در مکان‌های مسکونی، تجاری، باغ‌ها و نورپردازی در شب به کار می‌روند.

خدمات ارائه شده توسط متخصصان سایت استادکار

• طراحی و اجرای خدمات نورپردازی ساختمان
• اجرای نورپردازی نمای ساختمان
• نورپردازی باغچه، استخر، حوض و آبنما
• طراحی و اجرای نورمخفی سقف و دیوار، کناف، پذیرایی، آشپزخانه، اتاق خواب و…
• اجرای نور مخفی با شلنگ نورانی، ریسه LED تخت و ریسه SMD
• عیب یابی و رفع اتصالی نور پردازی و نورمخفی

برای کمک گرفتن از متخصصان نورپردازی ساختمان استادکار کلیک کنید.

سخن آخر

از لامپ‌ها به‌منظور روشن کردن فضاهای تاریک یا نورپردازی محیط استفاده می‌شود. لامپ‌ها در اشکال مختلف ساخته شده‌اند و در اختیار ما قرار دارند. برای بهره بردن از نور انواع لامپ باید دقت داشته باشید که برای چه محیطی با چه مساحتی، چه میزان نور لازم است. چون میان نوع کاربری، میزان نور و رنگ نور رابطه مستقیم وجود دارد.