لوله کشی گاز توکار بهتر است یا روکار؟ ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک چیست؟

یکی از مراحل ساخت، بازسازی یا تعمیر ساختمان انتخاب میان لوله کشی گاز توکار یا روکار است. آیا از کاستی‌ها و مزیت‌های این دو روش آگاه هستید؟ آیا پیش‌بینی ملاحظات و زیرساخت‌های ویژه‌ای برای هر یک از آنها ضروری است؟ هزینه‌ها و تعرفه‌های اجرای لوله کشی گاز در دو روش توکار و روکار چه تفاوتی با هم دارند؟ در این نوشتار قصد داریم با این دو روش اجرای لوله‌کشی گاز در ساختمان بیشتر آشنا شویم.

گاز طبیعی یکی از سوخت‌های فسیلی است که استفاده از آن برای تولید انرژی و گرمای مورد نیاز ساختمان‌ها در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، متداول است. اجرای اصولی لوله‌کشی گاز طبیعی در ساختمان و توجه به نکات ایمنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که کوچکترین سهل‌انگاری و بی‌احتیاطی می‌تواند خطرهای مالی و جانی چشمگیری به دنبال داشته باشد. بنابراین، توصیه می‌کنیم برای اجرای سیستم لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان، نصب وسایل گازسوز، انتخاب میان لوله کشی گاز روکار و زیر کار و رفع مشکلات نشت گاز از متخصصان ماهر و شایسته کمک بگیرید.

لوله کشی گاز توکار؛ اتصالات و پیش‌نیازهای اجرایی

لوله کشی گاز توکار روشی برای اجرای لوله‌کشی گاز در ساختمان است که در آن دسترسی به لوله‌ها مستلزم باز کردن دریچه یا برداشتن مانعی است. در این روش فقط استفاده از اتصالات فولادی جوشی بدون درز با روش جوشکاری برق مجاز است. جوشکاری لوله‌های توکار می‌بایست یکنواخت و عاری از کاستی‌های ظاهری باشد. برای جلوگیری از خوردگی لوله‌های توکار باید آنها را مطابق استاندارد ابتدا چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی نمود و سپس عایق‌بندی کرد.

بیشتر بدانید نکات لوله کشی ساختمان

نکات اجرایی لوله کشی گاز توکار

• در صورتی که لوله‌های گاز با سایر لوله‌های تاسیساتی و کابل برق در یک کانال افقی یا عمودی قرار بگیرند، لوله‌های گاز باید دست کم ۱۰ سانتیمتر با سایر لوله‌ها و کابل برق فاصله داشته باشند.
• اگر لوله گاز در داخل کانال افقی مستقلی قرار دارد، این کانال پس از عایق‌کاری باید با ماسه خشک پر شود.
• عبور لوله‌های توکار از داخل دهانه چاه آب و فاضلاب ممنوع است.
• اگر لوله‌های توکار زیر کف پارکینگ یا محل عبور اتومبیل قرار می‌گیرند، باید با حفر کانال و پر کردن آن با ماسه یا نصب غلاف فلزی محافظت شوند تا از وارد آمدن فشار مستقیم بر آنها یا لرزش ناشی از عبور خودرو جلوگیری شود.
• اگر لوله گاز با سایر لوله‌ها در کانال مشترکی قرار دارد، نمی‌توان آن را با ماسه پر کرد. این کانال باید دارای تهویه بوده و به هوای آزاد مرتبط باشد.

لوله کشی گاز روکار؛ اتصالات و پیش‌نیازهای اجرایی

لوله کشی گاز روکار روشی برای اجرای لوله‌کشی گاز ساختمان است که در آن دسترسی مستقیم به لوله‌ها امکان‌پذیر است و نیازی به باز کردن، برداشتن یا جابجایی هیچ مانعی نیست. برای اجرای لوله کشی گاز روکار باید از جوشکاری برقی با دستگاه رکتیفایر یا دینام جوش (برق مستقیم DC) استفاده کرد. در این نوع لوله‌کشی استفاده از اتصالات دنده‌ای مجاز نیست. برای حفاظت لوله‌ها و اتصالات روکار باید آنها را طبق استاندارد چربی‌زدایی و زنگ‌زدایی کرد و سپس یک لایه ضد زنگ و یک لایه رنگ روغنی روی آنها اجرا نمود.

نکات اجرایی لوله کشی گاز روکار

• ارتفاع لوله‌های روکار از سطح زمین در خارج از ساختمان باید طوری تعیین گردد که از صدمات خارجی مصون بمانند.
• فاصله لوله‌های روکار از لوله‌های آب باید دست کم ۵ سانتیمتر باشد. اگر رعایت این فاصله امکانپذیر نیست، لوله گاز باید طبق استاندارد نوارپیچی گردد.
• فاصله سیم روکار، کلید و پریز برق از لوله‌های گاز باید دست کم ۵ سانتیمتر باشد.
• عبور لوله گاز از داخل کانال‌های مربوط به هواکش، آسانسور، دودکش و تهویه مجاز نیست.
• اگر لوله‌های گاز روکار افقی و عمودی در معرض تغییرات دمایی چشمگیری قرار دارند، باید پیش‌بینی‌های لازم برای مقابله با انبساط و انقباض لوله‌ها به عمل آید.
• اگر لوله‌ها در معرض ضربه‌های فیزیکی قرار دارند، باید با استفاده از حفاظ مقاوم از وارد آمدن ضربه به لوله جلوگیری شود.

انتخاب میان لوله کشی گاز روکار و توکار

به طور کلی نمی توان گفت کدام روش لوله کشی گاز بر دیگری برتری دارد؛ چرا که انتخاب میان لوله کشی گاز خانگی توکار و روکار به ویژگی های پروژه و امکانات موجود بستگی دارد.

• نوع پروژه: اگر پروژه مورد نظر اجرای لوله‌کشی گاز ساختمان در حال ساخت باشد، دست شما در اجرای زیرساخت‌های لازم و مسیرهای لوله کشی گاز توکار بازتر است. اما اگر پروژه بازسازی و تعمیر ساختمان یا ایجاد تغییراتی در سیستم لوله‌کشی گاز است، روش لوله کشی گاز روکار سریع‌تر و آسان‌تر خواهد بود.
• مسائل زیباشناختی: بی‌تردید یکی از برتری‌های سیستم لوله کشی گاز توکار در طراحی داخلی این است که دیگر نگرانی خاصی در مورد ظاهر لوله‌ها وجود نخواهد داشت و مسیر لوله‌کشی گاز نمایان نخواهد بود.
• تعمیر و نگهداری: یکی از برتری‌های سیستم لوله کشی روکار این است که بازرسی لوله‌ها و گرفتن انشعاب جدید از آنها آسان‌تر است و در صورت بروز آسیب‌دیدگی راحت‌تر و سریع‌تر می‌توان لوله‌ها را تعمیر یا جایگزین نمود. از طرف دیگر، بسته به شرایط ممکن است لوله‌های روکار بیشتر از لوله‌های توکار در معرض آسیب‌های ناشی از ضربه، تغییرات دما و رطوبت باشند.
• بودجه: قطعا یکی از عوامل تاثیرگذار در تصمیم‌گیری شما بودجه‌ای است که برای پروژه در نظر گرفته‌اید. لازم به یادآوری است که تعرفه‌ها و هزینه‌های اجرایی لوله کشی گاز به شیوه  زیر کار و روکار برای یک پروژه یکسان نیستند.

هزینه لوله کشی گاز توکار و روکار چقدر است؟

طبق تعرفه‌های استادکار برای لوله‌کشی گاز فشار ضعیف به ازای هر متر طول تا 10 متر، دستمزد لوله کشی گاز توکار 75000 تومان است. با در نظر گرفتن قطر لوله یکسان، دستمزد لوله کشی گاز روکار به ازای هر متر طول تا 10 متر 100000 تومان است.

دستمزد لوله کشی گاز به روش زیر کار هر واحد ساختمانی تا 100، 150 و 200 متر مربع با کنتور تجمیعی به ترتیب 1120000، 1400000 و 1820000 تومان است. این مقادیر برای لوله کشی گاز روکار به ترتیب برابر 1400000، 1820000 و 2100000 تومان است. دستمزد لوله کشی گاز توکار هر واحد ساختمانی تا 100، 150 و 200 متر مربع با کنتور تکی به ترتیب معادل 1680000، 2100000 و 2380000 تومان است. این مقادیر برای لوله کشی گاز روکار به ترتیب برابر با 1890000، 2380000 و 2660000 تومان است.

دستمزد لوله کشی گاز توکار هر واحد ساختمانی تا 100، 150 و 200 متر مربع با کنتور تجمیعی به ترتیب 1120000، 1400000 و 1820000 تومان است. این مقادیر برای لوله کشی گاز روکار به ترتیب برابر 1400000، 1820000 و 2100000 تومان است. دستمزد لوله کشی گاز توکار هر واحد ساختمانی تا 100، 150 و 200 متر مربع با کنتور تکی به ترتیب معادل 1680000، 2100000 و 2380000 تومان است. این مقادیر برای لوله کشی گاز روکار به ترتیب برابر با 1890000، 2380000 و 2660000 تومان است.

این مقادیر مربوط به ماکزیمم ارتفاع چهار طبقه هستند و از ارتفاع چهار طبقه بالا 15% به دستمزدها اضافه می‌شود.

سخن پایانی

دستمزدهای نامبرده صرفا برای یک برآورد تقریبی و حساب سرانگشتی ارایه شده‌اند. برای انتخاب میان سیستم لوله کشی گاز توکار و روکار، اطلاع دقیق از ضرورت‌های پروژه و تخمین هزینه‌های لوله‌کشی گاز می‌توانید از طریق وبسایت یا اپلیکیشن استادکار سفارش خود را ثبت کنید و از خدمات بازدید و مشاوره رایگان بهره بگیرید.

منبع: مقررات ملی ساختمان، مبحث 17 (لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌ها)