حتما شما هم شیر پایین رادیاتور شوفاژ منزل یا محل کارتان را دیده‌اید و از خود پرسیده‌اید: این شیر چه کاربردی دارد؟ اگر از خودتان درباره‌ی نقش و عملکرد آن پرسیده‌اید، نگران دانش فنی خود نباشید. این پرسش، یک پرسش بسیار متداول است. بسیاری از افرادی با سطح آشنایی متوسط با سیستم‌های گرمایشی مثل شوفاژ رادیاتور هم دقیقا نمی‌دانند این شیر چیست؟ چطور کار می‌کند؟ و اصلا چه وظیفه‌ای دارد. به همین دلیل در این مطلب ابتدا در مورد انواع شیر رادیاتور، معایب و مشکلات شیر پایین رادیاتور و در انتها به نحوه تعویض شیر رادیاتور شوفاژ خواهیم پرداخت. پس با استادکار همراه باشید.
باتوجه به اینکه فصل سرما عملا در بیشتر مناطق کشور آغاز شده و شما ممکن است خیلی زودتر از سال گذشته سراغ شوفاژ رفته باشید یا امسال تصمیم گرفته باشید بخاری منزل را با شوفاژ تعویض کنید، تصمیم گرفتیم در استادکار به این پرسش متداول پاسخ دهیم؛ پاسخی که نه تنها اطلاعات فنی شما را بالا می‌برد، بلکه در آینده هم کاربردهای زیادی خواهد داشت.
انواع شیر رادیاتور
قبل از اینکه سراغ پرسش اصلی برویم باید بدانیم در یک سیستم استاندارد رادیاتور چند مدل شیر با چه کارکردهایی وجود دارند. در یک سیستم استاندارد رادیاتور، سه نوع شیر ممکن است وجود داشته باشد:
-
شیر سوپاپ‌دار
این شیر در قسمت بالای رادیاتور نصب می‌شود و وظیفه‌ی آن تنظیم جریان ورودی آب به رادیاتور است. سیستم کارکرد این شیرها نیز بسیار ساده است و با چرخاندن آن می‌توانید دمای رادیاتور را به سادگی تنظیم کنید.
-
شیر ترموستاتیک
در مدل‌های جدید رادیاتور، شیرهای ترموستاتیک جایگزین شیرهای سوپاپ‌دار شده‌اند. این شیرها وظیفه‌ای مشابه شیرهای سوپاپ‌دار برعهده دارند اما این وظیفه را به روشی بهتر انجام می‌دهند. یک شیر سوپاپ‌دار، با سنجش دمای محیط و مقایسه‌ی آن با دمای تنظیم شده، دمای رادیاتور را کم یا زیاد می‌کند.
-
شیر زانویی
این شیر همان شیری است که در قسمت پایین رادیاتور نصب می‌شود. وظیفه این شیر تنظیم آب برگشتی به پکیج یا موتورخانه مرکزی است. این شیر با تنظیم آب برگشتی، تعادل عامل حرارت در سیستم را برقرار نگه می‌دارد. این شیرها به دلیل سیستم کارکرد ثابتی که دارند کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و به همین دلیل کمتر سراغ آن‌ها می‌رویم و ناشناخته هستند.
بیشتر بدانید آموزش نحوه تعویض رادیاتور شوفاژ
معایب و مشکلات شیر پایین رادیاتور
این شیرها در طول زمان دچار گرفتگی، خردگی یا زنگ‌زدگی می‌شوند. معمولا شرکت‌های تولید کننده، عمر استانداردی برای این شیرها اعلام می‌کنند که توصیه می‌شود بعد از پایان این زمان، شیر را تعویض کنید. شیر پایین رادیاتور به دلیل اینکه مدام در معرض جریان آب گرم قرار دارد، مستعد پوسیدگی و گرفتگی است.
بسته بودن شیر برگشت رادیاتور
در اغلب موارد تشخیص اینکه این شیر دچار ایراد شده، بسیار راحت است. اگر فقط یکی از رادیاتورهای سیستم شما سرد شده و بقیه‌ی رادیاتورها بدون مشکل در حال کار هستند، می‌توانید تقریبا مطمئن باشید که شیر پایین رادیاتوری که سرد شده دچار مشکل شده است. این سرد شدن ممکن است به دلیل بسته بودن شیر برگشت رادیاتور یا عدم تنظیم شیر پایین رادیاتور شوفاژ هم اتفاق بیفتد.
تعویض شیر رادیاتور شوفاژ
شیر پایین رادیاتورها معمولا قابل تعمیر نیستند. اساسا همان‌طور که بارها در استادکار اشاره کردیم، وسایل مکانیکی که با آب و روغن سروکار دارند یا قابل تعمیر نیستند یا تعمیر آن‌ها توجیه ندارد. شیر پایین رادیاتور هم ممکن است قابل تعمیر باشد اما عمر شیر تعمیر شده بسیار کوتاه خواهد بود و شما کمی بعد از انجام تعمیر، دوباره مجبور می‌شوید سراغ رادیاتور بروید.
چگونه شیر رادیاتور را تعویض کنیم؟
مراحل تعویض شیر رادیاتور
برای تعویض شیر رادیاتور شوفاژ نیاز به تخصص و مهارت دارید. اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید این کار را بدون دردسر و تحمیل هزینه‌ی اضافه به خودتان انجام دهید، از یک متخصص بخواهید نگاهی به شوفاژ شما بیندازد. اگر فکر می‌کنید خودتان می‌توانید این کار را انجام دهید، مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
- ابتدا آب ورودی به شوفاژ را ببندید. مطمئن شوید آب شیر رفت رادیاتور بسته است چون در غیر اینصورت با پمپاژ آب داغ به داخل ساختمان مواجه خواهید شد.
- یک ظرف بزرگ زیر شیر قرار دهید تا آب باقی مانده داخل لوله را داخل آن تخلیه کنید.
- با یک آچار فرانسه مهره انتهایی شیر را به آرامی بچرخانید. برای باز کردن این مهره حوصله‌ی زیادی لازم است چون باز کردن ناگهانی آن ممکن است به شما آسیب وارد کند.
- اگر نتوانستید مهره را باز کنید، از یک انبر قفلی کمک بگیرید. ممکن است مهره هرز شده یا زنگ زده باشد.
- شیر را از جای خود خارج کنید. داخل شیر را بررسی کنید. ممکن است قطع عملکرد شیر شما به دلیل یک گرفتگی ساده باشد. البته این مسئله فقط در صورتی محتمل است که شیر شما عمر کمی داشته باشد در غیر اینصورت، بعید است با رفع گرفتگی بتوانید شیر را دوباره به کار بگیرید.
- شیر نو را به جای شیر کهنه ببندید. دقت کنید که هنگام سفت کردن مهره به لوله فشار بیش از حد وارد نکنید. فشار بیش از حد ممکن است باعث شکستن لوله متصل به شوفاژ شما شود.
چشیر نو را جای شیر کهنه ببندید. دقت کنید که هنگام سفت کردن مهره به لوله فشار بیش از حد وارد نکنید
- مطمئن شوید مهره را خوب عایق کرده‌اید. برای این کار از نوار تفلون استاندارد استفاده کنید.
- به آرامی آب ورودی به شوفاژ را وصل کنید.
- اگر همه مراحل را درست انجام داده باشید، بعد از گذشت زمان استاندارد، رادیاتور شما مثل قبل گرم خواهد شد.
جمع بندی
شیر پایین رادیاتور یک شیر ساده اما در عین حال حساس است. هرگونه ایراد در روند کارکرد این شیر، ممکن است کارکرد دیگر رادیاتورهای موجود در مدار موتورخانه یا پکیج را با اخلال مواجه کند. بد نیست اگر از موتورخانه‌ی مرکزی استفاده می‌کنید، بعد از تعویض این شیر سری به همسایه‌ها بزنید و از آن‌ها بخواهید رادیاتورهای خود را چک کنند.
تعمیر و سرویس رادیاتور شوفاژ
- ✔سرویس رادیاتور شوفاژ
- ✔سرویس رادیاتور پکیج
- ✔هواگیری رادیاتور
- ✔اضافه کردن پره به رادیاتور
