آموزش قدم به قدم نحوه نصب ایزوگام

احتمالا یکی از موضوعاتی که با نزدیک شدن فصل سرما و بارندگی یا در هنگام بازسازی ساختمان ذهنتان را به خود مشغول می‌کند، تعمیر یا اجرای عایق‌بندی رطوبتی ساختمان است. امروزه پوشش‌های پیش‌ساخته قیری ضد نم و رطوبت که با نام بازرگانی ایزوگام شناخته می‌شوند، کاربرد گسترده‌ای برای ایزولاسیون رطوبتی بام و بخش‌های داخلی و خارجی ساختمان پیدا کرده‌اند. اگر قصد دارید عایق‌بندی رطوبتی ساختمان خود را ترمیم یا از نو اجرا کنید، در این نوشتار همراه ما باشید تا شما را با نحوه نصب ایزوگام آشنا سازیم .

ایزوگام چیست؟

ایزوگام پوششی ضد آب و رطوبت است که با بهره‌گیری از قیر اصلاح شده با افزودنی‌های پلیمری تولید می‌شود. در واقع، مقاومت قیر در برابر دماهای بالا و پایین با استفاده از این افزودنی‌های پلیمری بهبود می‌یابد و فرآورده‌ای مناسب برای عایق‌بندی رطوبتی در محیط‌های گرم و سرد بدست می‌آید. در فرآیند تولید ایزوگام، بافته‌ای از الیاف شیشه و مواد پلی‌استر به قیر اصلاح شده آغشته می‌گردد. این بافته میان دو لایه از جنس پلی‌اتیلن، فویل آلومینیوم یا پودر معدنی قرار گرفته و فشرده می‌شود. بدین ترتیب، پوششی سبک و مقاوم بدست می‌آید که به تنهایی می‌تواند نقش یک عایق رطوبتی کامل را ایفا نماید.

بیشتر بدانید ۱۰ ترفند برای نظافت بهتر منزل

ابزار و وسایل مورد نیاز در مراحل نصب ایزوگام

نصاب ایزوگام بسته به کاربرد و نوع پروژه ممکن است در مراحل نصب ایزوگام از تجهیزات و ابزار گوناگون بهره بگیرد. اما به طور کلی، ابزار و وسایل مورد نیاز در مراحل نصب ایزوگام عبارتند از:

• کپسول گاز مایع
• مشعل (تک‌شعله یا چندشعله)
• کمچه و ماله
• تیغ موکت‌بری فلزی (کاتر)
• فندک جرقه‌ای
• کپسول آتش‌نشانی
• طناب و قرقره جهت انتقال رول‌های ایزوگام
• لباس ضد گرما، تجهیزات محافظ مانند کلاه ایمنی، عینک محافظ، دستکش نسوز، کفش کف‌صاف و…
• تیغه پلاستیکی دسته‌دار
• جارو

مراحل نصب ایزوگام

۱- شیب‌بندی و ماهیچه‌کشی گوشه‌ها

شیب‌بندی سطح مورد نظر باید به گونه‌ای باشد که آب به سمت آبروهای تعبیه شده جریان یابد و بر روی سطح راکد نماند. نقاط اوج و صفر شیب‌بندی با توجه به شکل هندسی و مساحت سطح و تعداد و محل قرارگیری آبروها تعیین می‌شوند. برای مثال، شیب ۱ تا ۳ درصد (۱ تا ۳ سانتیمتر تغییر ارتفاع به ازای هر متر طول) برای بام ساختمان پیشنهاد می‌گردد.

نکته مهم دیگر در هنگام شیب‌بندی، ماهیچه‌کشی زاویه‌ها و گوشه‌های ۹۰ درجه است. در صورت وجود دیوار پیرامون کف یا بام، ابتدا باید زاویه ۹۰ درجه را با ماهیچه سیمانی به زاویه منفرجه تبدیل کنیم (fillet)؛ زیرا در غیر این صورت احتمال شکستگی پوشش ایزوگام و نشت آب و رطوبت در سقف‌ها و نمای ساختمان بسیار بالا است.

بیشتر بدانید ایا نمک ایزوگام را خراب میکند؟

۲- آماده‌سازی سطح زیرکار

سطح زیرین ایزوگام می‌بایست یکدست، یکپارچه و عاری از ترک‌ و شکاف‌ با عرض بیشتر از ۱ سانتیمتر باشد. ترک‌ها با پهنای بیش از ۱ سانتیمتر را باید با استفاده از خمیر ماستیک یا سیمان پر کرد. از طرفی، ایزوگام بر روی سطوح لیز مانند سرامیک یا پوشش‌های فلزی چسبندگی مطلوبی نخواهد داشت. همچنین، اجرای ایزوگام بر روی لایه آسفالت یا ایزوگام پیشین ممکن است موجب افزایش بار مرده ساختمان شود. بنابراین، شاید ناگزیر به اصلاح زیرسازی از طریق برداشتن قشرهای قبلی، سیمان‌کاری، اجرای پرایمر و قیرپاشی شویم.

سطح زیرکار باید تمیز، خشک و عاری از گرد و غبار، زنگار، خزه، روغن و نفت، سنگریزه و سایر آلودگی‌ها باشد. کلیه اجسام تیز و فلزی مانند میلگرد، سرستون، پایه کولر و تاسیسات و… باید از روی سطح برداشته شده یا کاملا هم‌تراز با سطح شوند. به علاوه، سطح زیرکار نباید خیس یا مرطوب باشد. بنابراین، توجه به شرایط اقلیمی (احتمال بارندگی و دمای هوا) در رابطه با مراحل نصب ایزوگام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

محل درزهای انبساط، آبروها و ناودان‌ها، محل برخورد کف با جداره‌های قائم مانند دیوار همسایه و دیواره دودکش، دست‌اندازها، محل عبور مجراهای هواکش و داکت‌ها باید با بهره‌گیری از قطعات فلزی (flashing)، ماستیک یا تمهیدات دیگر کاملا درزبندی و آب‌بندی گردد.

بیشتر بدانید زیرسازی ایزوگام یا پرایمر ایزوگام چگونه انجام می شود؟

۳- نصب رول‌های ایزوگام

رول‌های ایزوگام به طور معمول دارای طول ۱۰ متر، پهنای ۱ متر و ضخامتی حدود ۴ میلیمتر هستند. رول‌های ایزوگام باید با رعایت فاصله همپوشانی مناسب (حدود ۱۰ سانتیمتر) اجرا شوند. پس ابتدا سطح کار با فواصل ۹۰ سانتیمتری نشانه‌گذاری می‌شود. همچنین برای تراز کردن لبه‌ها در مجاورت دیوارهای عمودی می‌توان از تکنیک ریسمان‌کشی کمک گرفت.

رول‌های ایزوگام به اندازه مورد نیاز بریده می‌شوند. سپس نصاب مشعل را روشن نموده و شعله آن را تنظیم می‌کند. نصب ایزوگام معمولا از محل آبروها و ناودان‌ها آغاز می‌گردد. سطح آغشته به قیر ایزوگام با شعله مشعل ذوب گشته و رول‌های ایزوگام با دقت روی سطح چسبانده می‌شوند. سپس انتهای رول‌ها توسط ماله به سطح کار جوش داده می‌شود.

باید دقت کرد که هنگام خواباندن ایزوگام روی لایه قبلی قسمت‌های همپوشانی به طور کامل جوش داده شوند. در این مرحله باید بین سطح زیرین و عایق هواگیری انجام شود. این کار برای اطمینان از چسبندگی مناسب بین عایق و سطح و جلوگیری از برآمدگی و طبله کردن ایزوگام صورت می‌گیرد.

نکات مهم مربوط به مراحل نصب ایزوگام

• اجرای ایزوگام در هنگام بارندگی مجاز نیست.
• اجرای ایزوگام بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست، چون در غیر این صورت حباب‌هایی در زیر لایه عایق شکل می‌گیرند که ممکن است در اثر گرم و سرد شدن هوا، حرکت‌های جزیی ساختمان یا وارد شدن ضربه به سطح موجب پارگی و آسیب‌دیدگی قشر عایق گردند.
• قیرهای جامد را باید تا زمانی که گرم و روان هستند، مصرف نمود.
• عایق‌کاری در دمای کمتر از ۴+ درجه سانتیگراد مجاز نیست.
• قیرهای مورد مصرف را نباید بیشتر از ۱۷۷+ درجه سانتیگراد گرما داد، چون مواد فرار قیر از آن جدا گشته و ویژگی‌های مطلوب خود را از دست می‌دهد.
• راه رفتن بر روی سطوح عایق‌کاری شده با ایزوگام باید با احتیاط و با استفاده از کفش‌های کف صاف انجام شود. اگر کفش مناسب در دسترس نیست، می‌توان زیر و روی کفش‌های عادی را با گونی (چتایی) پوشاند.
• استفاده از میخ و اجسام نوک تیز برای محکم کردن لایه‌های ایزوگام به هیچ وجه مجاز نیست.
• از افتادن اجسام و وارد شدن ضربه بر روی سطوح عایق‌کاری شده با ایزوگام باید جلوگیری کرد.
• لایه‌های ایزوگام باید از هر طرف دست کم ۱۰ سانتیمتر همپوشانی داشته باشند و با قیر مناسب کاملا به هم چسبانده شوند. در همپوشانی لایه‌ها باید به جهت شیب‌بندی دقت کرد. در واقع، لایه رویی در سمتی قرار گیرد که آب از روی آن به سمت لایه زیری سرازیر گردد.
• اگر عایق‌کاری در بیش از یک لایه انجام می‌شود، لایه‌های متوالی ایزوگام باید عمود بر هم قرار بگیرند. هر لایه از عایق‌کاری پس از تکمیل و پیش از اجرای لایه بعدی باید توسط ناظران متخصص مورد بازدید و تایید قرار بگیرد.
• سطوح عایق‌کاری شده با پوشش‌های قیری باید در هنگام اجرای کارهای ساختمانی از هر گونه آسیب و رویارویی با عوامل مضر و مصالح خورنده مانند آهک محافظت شوند. در صورت بروز آسیب، سطوح عایق‌کاری شده باید توسط نصاب ایزولاسیون ماهر زیر نظر دستگاه نظارت به طور مطلوب ترمیم گردند.
• لایه‌های عایق قائم دیوارهای دست‌انداز پیرامون بام و محل عبور کانال‌های کولر، هواکش‌ها، دودکش‌ها، لوله‌های تاسیساتی و نظایر آنها را باید دست کم ۳۰ سانتیمتر بالاتر از سطح بام اجرا نموده و دست کم به عرض ۱۰ سانتیمتر به طور افقی روی دیوار برگرداند و لایه محافظ عایق را روی آنها اجرا کرد. برای جلوگیری از تماس لایه‌های عایق قائم با سطوح گرم و دودکش‌ها، اجرای یک لایه عایق حرارتی با مصالح متخلخل دور دودکش‌ها پیش از ایزولاسیون رطوبتی ضروری است.
• اگر کارخانه سازنده دستورهای خاصی در مورد چگونگی و مراحل نصب ایزوگام ارایه کرده است، باید آنها را مورد توجه قرار داد.

آزمایش عایق‌کاری انجام شده با ایزوگام

پس از پایان مراحل نصب ایزوگام، نوبت به آزمایش آن می‌رسد. سطوح شیبدار را می‌توان با پاشیدن آب بر روی آنها مشابه یک بارندگی شدید مورد آزمایش قرار داد. اگر نقصی در پوشش بام وجود داشته باشد، با ظاهر شدن قطرات آب در زیر سقف در فاصله کوتاهی از آبپاشی می‌توان به محل آن پی برد.

برای آزمایش ایزولاسیون رطوبتی بام‌های تخت و فضاهای داخلی خیس همه آبروها و کف‌شورها را به طور موقت با پارچه‌های کهنه یا ورق‌های پلاستیکی مسدود می‌کنند. سپس روی سطح را تا ارتفاع ۵ سانتیمتر آب می‌بندند و به مدت ۲۴ ساعت به همین حالت نگه می‌دارند. اگر ایرادی در ایزولاسیون مشاهده نشود، آب را تخلیه کرده و قشر نهایی را اجرا می‌کنند. اما در صورت بروز نم‌زدگی زیر سقف باید نسبت به رفع کاستی‌های ایزولاسیون اقدام کرد.

نگهداری از ایزوگام و سایر عایق‌های رطوبتی

پس از آشنایی با مراحل نصب ایزوگام لازم است درباره شرایط نگهداری از آن در مدت بهره‌برداری بیشتر بدانیم. ایزوگام و سایر عایق‌های رطوبتی بر پایه قیر باید در هنگام اجرا و بهره‌برداری در برابر گرما و سرمای زیاد (یخبندان)، پرتو فرابنفش خورشید، اوزون موجود در هوا، شعله آتش، آسیب‌های مکانیکی و حرکت‌های سازه‌ای، صدمات شیمیایی، ریشه دوانی گیاهان، فشار آب و بخار آب محافظت شوند.

• سرمای زیاد باعث ترک‌خوردگی عایق رطوبتی می‌شود، به ویژه اگر از قیر نامناسب با خاصیت شکل‌پذیری نامطلوب استفاده شده باشد. گرمای زیاد نیز سبب روان شدن قیر می‌شود. در انتخاب قیر و ایزوگام باید به اقلیم منطقه توجه کرد و از متخصصان خبره کمک گرفت. این موضوع در مناطقی که اختلاف دمای روز تابستان با شب زمستان چشمگیر است، اهمیت بالایی دارد.
• تابش مستقیم خورشید که دارای پرتو فرابنفش است، سبب تجزیه مواد قیری و قطرانی و از دست رفتن ویژگی‌های مطلوب آنها می‌گردد.
• اوزون موجود در در لایه‌های بالایی اتمسفر در حفاظت از موجودات و مواد روی کره زمین در برابر پرتو فرابنفش نقش پررنگی ایفا می‌نماید. اما وجود اوزون در نواحی کوهستانی بر اثر رعد و برق یا در شهرها در اثر سوخت ناقص موتورهای درون‌سوز بر قیر تاثیر نامطلوبی داشته و سبب تجزیه آن می‌گردد.
• شعله آتش موجب سوختن مواد قیری و قطرانی و خرابی عایق رطوبتی از جمله ایزوگام می‌شود.
• آسیب‌های مکانیکی و حرکت‌های سازه‌ای چشمگیر می‌توانند سبب پارگی لایه‌های عایق رطوبتی شوند.
• بسیاری از مواد شیمیایی مانند حلال‌ها و روغن‌های معدنی قیر و قطران را در خود حل می‌کنند. بازهای قوی، اسیدها و گازهای اسیدی نیز می‌توانند موجب خرابی ایزولاسیون رطوبتی شوند.
• ریشه دوانی گیاهان علاوه بر فساد عایق می‌تواند جابجایی‌های مخاطره‌انگیزی در ایزولاسیون رطوبتی ایجاد نماید.
• اگر فشار آب وارد بر سطح عایق رطوبتی از حدی بیشتر شود، می‌تواند سبب پارگی ایزولاسیون شود. جریان دائمی بخار یا آب داغ بر روی ایزولاسیون رطوبتی نیز می‌تواند بر خاصیت آب‌بندی آن تاثیر نامطلوبی داشته باشد.

بسته به طرح، نوع کاربری فضا و محل اجرای ایزوگام ممکن است ناگزیر به اجرای لایه‌های دیگری روی آن باشیم. برای پوشاندن و محافظت ایزولاسیون رطوبتی از جمله ایزوگام می‌توان از موزاییک، ماسه آسفالت، کاشی‌کاری، اندودکاری، ورق مسی و… بهره گرفت.

سخن پایانی

عمر مفید ایزوگام به طور معمول حدود ۱۰ سال برآورد می‌شود. به هر حال، برخی عوامل می‌توانند از عمر مفید ایزوگام کاسته و موجب آسیب‌هایی در ایزولاسیون رطوبتی شوند. اما این به معنای لزوم عایق کاری کلی نیست. گاهی می‌توان با لکه‌گیری ایزوگام و ترمیم بخش‌های آسیب دیده به نتیجه دلخواه دست یافت. متخصصان باتجربه استادکار در تمام مراحل نصب ایزوگام همراهتان هستند و شما را در یافتن راهکار مطلوب یاری خواهند کرد. اگر تجربه یا پرسشی درباره مراحل نصب ایزوگام و استفاده از خدمات استادکار دارید، با ما در میان بگذارید.