یکی از کابوس‌های افراد خانه‌دار، گرفتگی لوله فاضلاب خانه و جمع شدن آب در سینک ظرفشویی، حمام و یا حیاط است. فارغ از محل وقوع مشکل، گرفتگی لوله فاضلاب ممکن است در ابتدا به عنوان مشکلی جزئی شروع شود، اما می‌تواند به سرعت به صورت معضلی عمده و مدت‌دار تشدید گردد. چاه گرفته و مسدود شده می‌تواند باعث کندی خروج آب، خوردگی لوله‌ها و سینک، ایجاد سیل‌های کوچک اما مخرب در خانه و گاهی اوقات آسیب‌های شدید به فاضلاب و تجهیزات آن شود. در این مطلب ضمن شرح دلایل رایج گرفتگی لوله فاضلاب، به روش‌های رفع گرفتگی لوله فاضلاب حیاط، حمام، دستشویی و آشپزخانه پرداخته‌ایم. با استادکار همراه باشید.
دلایل رایج گرفتگی لوله فاضلاب
برای جلوگیری یا رفع گرفتگی لوله فاضلاب، باید ابتدا دلایل گرفتگی لوله را بشناسید. پس در ادامه چند مورد از شایع‌ترین دلایل گرفتگی لوله فاضلاب خانه را می‌بینیم.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت جمع شدن مو
مو یکی از عوامل اصلی گرفتگی لوله فاضلاب است، زیرا می‌تواند با درهم‌آمیختن با چربی و سایر مواد چسبنده، گرفتگی ایجاد کند. بهترین راه مقابله با گرفتگی در اثر جمع شدن مو، جلوگیری از بروز آن در وهله اول است. اطمینان حاصل کنید که همه خروجی‌های چاه دارای توری نگهدارنده مو هستند و این توری‌ها را به طور مرتب تمیز کنید.
بیشتر بدانید تست لوله کشی آب ساختمان
گرفتگی لوله فاضلاب به علت رسوب صابون
شاید تعجب کنید که صابون هم می‌تواند باعث انسداد لوله‌های فاضلاب شود، اما باید بدانید صابون‌های سنتی در واقع با چربی ساخته می‌شوند. چربی موجود در صابون با مواد معدنی موجود در آب ترکیب شده و رسوبی سخت از خود به جا می‌گذارد. این رسوب همان رسوبی است که شیرآلات حمام را هم لکه‌دار می‌کند. گاهی به مرور زمان رسوب حاصل از چربی صابون داخل لوله‌های فاضلاب انباشته شده و جریان عادی آب را کند می‌کند.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت تجمع کثیفی
ممکن است فکر کنید لوله‌های فاضلاب برای شست‌وشوی هر چیزی مناسب هستند. اما گاهی اوقات کثیفی حاصل از شست‌وشوی مواردی مثل کفش (گل و لای چسبیده به کفش) یا لباس‌ها (پرز لباس) می‌تواند باعث ایجاد گرفتگی لوله فاضلاب شود.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت تجمع باقیمانده غذا
زباله‌های مواد غذایی را هرگز داخل چاه سینک ظرفشویی نیندازید. ممکن است فکر کنید باقیمانده‌های کوچک مواد غذایی به راحتی از لوله عبور می‌کنند. اما در واقع این اضافات با روغن و یا رسوب آب ترکیب شده و باعث گرفتگی لوله سینک ظرفشویی می‌شوند. در عوض برای خلاص شدن از باقیمانده مواد غذایی، یک گلدان کمپوست درست کنید.
این موضوع به خصوص در مورد زباله‌هایی مانند تفاله چای و قهوه که به راحتی از صافی سینک عبور می‌کنند، بسیار مهم است. روغن یکی دیگر از مواد غذایی است که باید در موردش محتاط باشید، زیرا پس از سرد شدن، در لوله‌ها جامد شده و باعث انسداد می‌شود. برای دور ریختن باقیمانده روغن آن را روی یک دستمال کاغذی ریخته و داخل گلدان کمپوست بیندازید.
بهتر است چربی ظروف را نیز قبل از آب گرفتن، با یک دستمال کاغذی بگیرید. همچنین حتما پس از شست‌وشوی ظروف، مقداری آب داغ درون چاه بریزید تا باقیمانده روغن درون آن را بشورد.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت رسوب مواد معدنی
مواد معدنی حل شده در آبِ سخت، ممکن است جمع شده و باعث ایجاد توده‌هایی شوند که به راحتی باعث گرفتگی لوله فاضلاب می‌شوند. اگر آب منطقه شما دارای سختی است، می‌توانید از دستگاه نرم‌کننده آب استفاده کنید. اگر امکان این کار را ندارید، باید به طور مرتب رسوب‌ها را پاکسازی کنید. رفع گرفتگی فاضلاب در اثر رسوب مواد معدنی می‌تواند کار بسیار سختی باشد.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت گیر کردن اشیای کوچک
اشیای کوچک می‌توانند باعث گرفتگی لوله فاضلاب شوند. هیچ چیز جز آب، دستمال توالت تجزیه‌پذیر در آب و فضولات انسانی نباید از چاه دستشویی، حمام و یا سینک ظرفشویی پایین برود. هر جسم دیگری باید در سطل زباله، کمپوست یا سطل بازیافت دفع شود.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت انداختن دستمال توالت
دستمال توالت هم می‌تواند باعث گرفتگی لوله‌ها شود. موقع انداختن دستمال توالت در توالت فرنگی و یا چاه، باید به جنس دستمال کاغذی نیز توجه کنید. دستمال توالت‌های معمولی و غیرتجزیه‌پذیر در آب، به هیچ عنوان نباید داخل دستشویی یا چاه انداخته شوند.
گرفتگی لوله فاضلاب به علت تلاقی ریشه درختان
کوچکترین ترک یا نشتی در لوله‌های زیرزمینی شما می‌تواند ریشه در حال رشد درختان را به سمت خود جلب کند. هنگامی که ریشه درختان وارد لوله‌ها شود، در تماس با آب به سرعت رشد کرده و به تدریج مانع عبور جریان آب و باعث ایجاد گرفتگی لوله می‌شود.
گرفتگی لوله فاضلاب با سیمان سفید
گاهی اوقات در صورتی که در ساختمانی بنایی و ساخت و ساز در جریان باشد، ممکن است سیمان، گچ، قیر، آهک و سایر مصالح ساختمانی وارد لوله‌های فاضلاب شوند. این مواد گرفتگی بسیار سختی ایجاد می‌کنند که ممکن است بسیار خطرناک باشد. رفع گرفتگی لوله با سیمان سفید یا هر نوع سیمان دیگری معمولا بسیار سخت است و اگر امکان رفع گرفتگی لوله با سیمان از طریق دستگاه وجود نداشته باشد، در برخی موارد باز کردن لوله سیمان گرفته اصلا ممکن نیست و لوله باید به کل تعویض شود.
روش‌های رفع گرفتگی لوله فاضلاب
گاهی اوقات چگونگی رفع گرفتگی لوله فاضلاب بستگی به نوع و مکان آن دارد. مثلا سینک ظرفشویی آشپزخانه به دلیل ماهیت چیزی که داخل زهکشی آن به کار می‌رود، ممکن است نیاز به روش‌های متفاوتی برای رفع گرفتگی نسبت به یک سرویس بهداشتی داشته باشد. بنابراین در ادامه روش‌های رفع گرفتگی لوله فاضلاب بسته به مکان را به صورت جداگانه بیان می‌کنیم.
روش‌های باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی
روغن اغلب باعث ایجاد گرفتگی در لوله سینک ظرفشویی آشپزخانه می‌شود، زیرا ذرات مواد غذایی و مواد زائد را به خود جلب کرده و باعث ایجاد انسداد می‌شود. در ادامه چند روش سریع باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی را بیان می‌کنیم که می‌توانید قبل از تماس با لوله‌کش برای رفع مشکلات سینکِ گرفته، امتحان کنید:
باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی با آب جوش
- در صورت گرفتگی لوله سینک ظرفشویی و جمع شدن آب، ابتدا تا حد ممکن آب جمع شده در سینک را با استفاده از یک فنجان یا کاسه خالی کنید.
- در مرحله بعد یک کتری آب جوش را مستقیماً درون چاه بریزید. ممکن است لازم باشد این روش را چندین بار تکرار کنید تا اثر کند، اما این یک روش آسان و ارزان است.
- اگر این روش کار نکرد، دوباره آب جمع شده را بیرون آورده و این بار قبل از آب جوش، مقداری نمک داخل چاه بریزید.
- کمی صبر کرده و دوباره روی آن آب داغ بریزید.
- در صورت باز نشدن گرفتگی از روش بعدی، یعنی ترکیب سرکه و جوش شیرین استفاده کنید.
باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی با سرکه و جوش شیرین
واکنش ناشی از ترکیب سرکه و جوش شیرین اغلب می‌تواند در رفع گرفتگی لوله فاضلاب را کارساز باشد.
- یک فنجان جوش شیرین را مستقیماً درون چاه ریخته و سپس روی آن به همان میزان سرکه سفید بریزید.
- روی چاه را بپوشانید تا کف حاصل از جوشش مخلوط، از چاه بیرون نیاید.
- اجازه دهید مخلوط حدود ۱ ساعت داخل چاه بماند.
- سپس یک کتری آب داغ را به آرامی درون چاه خالی کنید.
باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی با تمیز کردن لوله زانویی
گاهی اوقات گرفتگی اصلی ممکن است در لوله زانویی زیر سینک ظرفشویی شما باشد. این لوله خمیده و شبیه به زانوی انسان است. همین خمیدگی گاهی باعث گیر کردن اجسام و باقیمانده غذاها داخل لوله می‌شود.
- برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب ظرفشویی این لوله را با چرخاندن واشر سر آن توسط آچار، از قسمت آبگیر جدا کنید. یادتان باشد قبل از جدا کردن لوله یک سطل خالی زیر آن قرار دهید تا آب یا هر چیز دیگری که درون لوله مانده است، داخل سطل بریزد.
- داخل لوله را با یک مسواک قدیمی خوب تمیز کنید.
- سپس لوله را دوباره در جای خود نصب کنید.
- اگر گرفتگی از انحنای این لوله رد شده باشد، می‌توانید پس از باز کردن آن، با استفاده از یک فنر، گرفتگی را باز کنید.
باز کردن گرفتگی لوله ظرفشویی با پودر مخصوص
برخی افراد ترجیح می‌دهند از تمیزکننده‌های پایه پودری به جای مایع استفاده کنند، زیرا فرسایش کمتری در لوله‌ها ایجاد می‌کنند. بیشتر این پودرها حاوی ماده شیمیایی سدیم هیدروکسید هستند که به سرعت در رفع گرفتگی‌ها کار می‌کنند و به همین دلیل نیازی به ماندن محصول در لوله‌ها برای مدت طولانی نیست.
- بهتر است قبل از استفاده از این پودرها، شیر آب گرم را به مدت ۱-۲ دقیقه باز بگذارید تا گرفتگی‌ها را نرم کنید.
- سپس تقریباً از ۲ فنجان پودر (بسته به اندازه گرفتگی) استفاده کنید.
- بگذارید پودر به مدت ۲ دقیقه قبل از آبکشی با آب داغ در چاه بماند.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی
برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی می‌توانید از یکی از راهکارهای زیر استفاده کنید. البته اگر گرفتگی خیلی شدید باشد، ممکن است نیاز به تخلیه چاه باشد و در این صورت بهتر است با شرکت‌های متخصص تخلیه چاه تماس بگیرید. از آنجایی که مواد شیمیایی می‌توانند باعث خوردگی لوله‌ها شوند، تا حد امکان از این راه استفاده نکنید و سعی کنید به جای آن، روش‌های دیگر مثل روش سرکه و جوش شیرین را به کار بگیرید، و یا اینکه در وهله اول از ایجاد گرفتگی لوله فاضلاب پیشگیری کنید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی با مواد شیمیایی
برای باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی معمولا بهترین و سریع‌ترین راه، استفاده از مواد شیمیایی چاه باز کن مخصوص یا جوهرنمک است. البته مواد شیمیایی به خصوص برای لوله‌های قدیمی، آسیب‌زا بوده و باعث خوردگی و فرسایش لوله‌ها می‌شوند.
- پس از استفاده از دستکش و ماسک برای جلوگیری از تماس مواد شیمیایی با دست و یا استنشاق گازهای آلاینده، بر اساس دستورالعمل بسته بندی محلول تهیه شده، ماده را با آب مخلوط کرده و داخل چاه بریزید.
- پس از ماندن ماده داخل چاه، آن را با آب داغ شست و شو دهید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی با جوش شیرین
اگر نمی‌خواهید از مواد شیمیایی استفاده کنید، می‌توانید با استفاده از وسایل خانگی، یک محلول ضد گرفتگی بسازید. استفاده از سرکه، جوش شیرین و آب یک روش مؤثر و سازگار با محیط زیست برای رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب است. جوش شیرین و آب گرم هر گونه عاملی که باعث انسداد لوله شده است را سست می‌کنند و واکنش شیمیایی آن‌ها با سرکه باعث می‌شود عامل گرفتگی به سمت پایین حرکت کند.
- برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب دستشویی با این روش، ابتدا یک کتری یا یک پارچ آب جوش را داخل چاه بریزید.
- سپس نصف فنجان جوش شیرین داخل چاه ریخته و بگذارید ۵ دقیقه بماند.
- پس از گذشت ۵ دقیقه، ۱ فنجان سرکه و ۱ لیوان آب بسیار گرم داخل چاه ریخته و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند.
- در آخر یک کتری دیگر آب جوش داخل چاه بریزید تا هر عاملی را که توسط جوش شیرین و سرکه سست شده است را پایین بفرستید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب حمام
گرفتگی لوله فاضلاب حمام اغلب به علت رسوب صابون و جمع شدن مو اتفاق میفتد. از راه‌های زیر می‌توانید برای باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب استفاده کنید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب حمام با چاه‌بازکن
ماهیت گرفتگی، محل گرفتگی و طراحی چاه حمام میزان اثرگذاریِ استفاده از چاه‌بازکن را مشخص می‌کند. مثلا اگر گرفتگی عمیق و از جنس مو باشد، ممکن است نیاز به مکش بسیار زیادی برای رفع گرفتگی باشد و چاه بازکن عادی جواب‌گو نباشد. اما در سایر اوقات استفاده از چاه‌بازکن یک راه عالی برای رفع گرفتگی لوله‌های مسدود شده است. چاه‌بازکن از یک دسته بلند و صاف و یک فنجان لاستیکی انعطاف‌پذیر در قسمت انتهایی آن تشکیل شده است. بخش لاستیکی به عنوان یک فنجان مکش عمل می‌کند تا هر گونه انسداد را از بین ببرد و هوا و آب را با فشار درون لوله‌ها به جریان بیندازد.
- قبل از شروع، هر زهکشی در مجاورت چاه گرفته را ببندید تا فشار بیشتری ایجاد شود.
- فنجان چاه باز کن را روی سوراخ چاه قرار دهید و دسته چاه بازکن را بطور مکرر بالا و پایین کار کنید.
- اگر لوله‌های شما هنوز به آرامی آب را تخلیه می‌کنند، این روند را چند بار تکرار کنید.
- پس از رفع گرفتگی، داخل چاه آب بریزید تا باقی مانده‌های انسداد را بشویید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب حمام با فنر
فنر چاه قطعه‌ای از جنس فولاد بلند و انعطاف‌پذیر است که به دسته‌ای متصل شده است و برای باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب استفاده می‌شود. فنر چاه را می‌توان از اکثر فروشگاه‌های ابزار خریداری کرد.
- در هنگام وارد کردن فنر درون چاه؛ آن را بچرخانید تا بتواند به راحتی از لوله عبور کند.
- پس از وارد کردن فنر، به آرامی شروع به بیرون کشیدن آن کنید. این کار زباله‌ها و رسوب‌هایی را که باعث گرفتگی می‌شوند، می‌شکند.
- ممکن است مجبور شوید این کار را چند بار تکرار کنید تا لوله‌های گرفته باز شوند.
- محتویاتی که به سر فنر چسبیده‌اند را از آن جدا کنید.
- پس از این که مطمئن شدید زباله‌های داخل لوله تا حد زیادی تمیز شده‌اند، مقداری آب داغ درون لوله بریزید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب لباسشویی
گاهی اوقات به مرور زمان، پرزها، نخها، دکمه‌های کوچک و سایر اشیائی که در سیکل شستشوی ماشین لباسشویی از لباس‌ها جدا می‌شوند، درون لوله فاضلاب لباسشویی که وظیفه اصلی آن تخلیه آب ماشین لباسشویی است، گیر می‌کنند و باعث گرفتگی لوله فاضلاب ماشین لباسشویی می‌شوند.
بهترین راه برای باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب لباسشویی استفاده از فنر لوله‌بازکن است. البته اگر این گرفتگی شدید باشد، بهتر است با یک شرکت لوله‌بازکنی تماس بگیرید.
- برای اطمینان از نوع گرفتگی، اتصال نگهدارنده متصل به سیلندر فلزی در عقب لوله پلاستیکی ماشین را با انبر دست جدا کرده و لوله تخلیه ماشین را از آن بیرون بکشید (این اتصالات معمولا در پایین ماشین و سمت راست آن قرار دارند).
- سپس درون لوله را با چراغ قوه نگاه کنید تا گرفتگی را پیدا کنید. در صورت ساده بودن گرفتگی آن را با دست و یا با فنر بیرون بکشید. در غیر این صورت حتما با یک متخصص لوله بازکنی تماس بگیرید.
باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب حیاط
آلودگی‌ها، شن، ماسه، لجن، برگ‌های خشک و سایر زباله‌های حیاط ممکن است به مرور زمان باعث گرفتگی لوله فاضلاب حیاط شوند. از آنجایی که این گرفتگی برعکس گرفتگی لوله فاضلاب فضاهای داخلی خانه حاصل تجمع چربی و صابون نیست، معمولا روش‌هایی که در بالا ذکر کردیم، مثل استفاده از جوش شیرین و سرکه و فنر، باعث رفع گرفتگی لوله فاضلاب حیاط نمی‌شوند.
برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب حیاط بهتر است از دستگاه فنر برقی استفاده شود. دستگاه فنر برقی درست مثل فنر دستی عمل می‌کند، یعنی با استفاده از چرخاندن یک فنر داخل چاه، گرفتگی‌ها را باز می‌کند. اما فنر دستگاه فنر برقی با یک موتور الکتریکی و با قدرت بیشتری کار می‌کند و برای رفع گرفتگی‌های سخت‌تر مناسب است، بنابراین برای باز کردن گرفتگی لوله فاضلاب حیاط روش مناسبی است. برای این کار می‌توانید با شرکت‌های متخصص لوله‌بازکنی تماس بگیرید.
جمع‌بندی
در صورتی که هر کدام از لوله‌های فاصلاب منزل شما دچار گرفتگی شده، می‌توانید یکی از روش‌های بالا را برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب امتحان کنید و یا با یک شرکت متخصص لوله بازکنی تماس بگیرید؛ این شرکت‌ها معمولا گرفتگی‌ها را سریع‌تر و با فرایندی تخصصی‌تر برطرف می‌کنند. اما به خاطر داشته باشید که اصولا بهترین راه، پیشگیری از ایجاد گرفتگی لوله فاضلاب در آینده است.
ایده های خیلی خوبی از مطلبتون گرفتم و ازشون استفاده کردم و واقعا نتیجه گرفتم. به نظرم باید از تیم زحمت کشی که این مطالب رو به صورت رایگان در اختیار مردم میزاره قدردانی کرد. چند روز پیش با یکی از شماره های تبلیغات لوله بازکنی برچسب های روی دیوار خونمون تماس گرفتم که هیچ راهنمایی نکرد