شاپان چیست؟ آموزش شاپان‌کاری روی چوب را هم ببینید

28

آیا تا به حال پیش آمده که یکی از وسایل چوبی منزلتان را به رنگ‌کار چوب بدهید و در میان صحبت‌های او، کلمه “شاپان” را بشنوید، اما ندانید منظور رنگ‌کار چیست؟ ما در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که این ماده چیست و چه کاربردی دارد. این ماده، برای تغییر رنگ چوب استفاده می‌گردد. مثلا اگر بخواهید رنگ یک محصول چوبی با رنگ روشن را به قهوه‌ای تغییر دهید، می‌توانید از شاپان قهوه‌ای استفاده کنید. اما این کار چطور باید انجام شود که بافت چوب آسیب نبیند، در ضمن رنگ هم درست مطابق سلیقه شما در بیابد؟ پاسخ این سوالات را در ادامه خواهید خواند.

در این مطلب به تعریف شاپان، کاربردهای آن و آموزش کار با شاپان روی چوب، روش‌های حل کردن این ماده و آموزش استفاده از پیستوله، قلم مو و پارچه برای اجرای آن روی چوب پرداخته‌ایم.

شاپان چیست؟

شاپان یا شاپون، نوعی آستر است که از آن برای تغییر رنگ چوب به طیف‌های مختلف قهوه‌ای یا سیاه استفاده می‌شود. جنس این ماده از قیر تصفیه‌شده است و در ظرف‌های یک کیلویی یا گالنی در فروشگاه‌های رنگ به فروش می‌رسد.

همان‌طور که می‌دانید رنگ چوب روسی کرم یا نخودی رنگ است. به طور معمول رنگ‌کاران چوب جهت تغییر رنگ سازه‌های چوبی به رنگ قهوه‌ای یا فندقی، از آستری‌های روغنی (مانند شاپان) یا آستری فوری پایه آب (مانند جوهر) استفاده می‌کنند. البته استفاده از شاپان محدود به چوب روسی نیست و برای تغییر رنگ راش و بلوط و غیره هم از این ماده استفاده می‌گردد.

از آنجایی‌که آستری‌های پایه آب نیاز به یک زمان طولانی برای خشک شدن دارند، استفاده از آنها مراحل رنگ‌آمیزی را کُند می‌کند. شاید به همین دلیل، بسیاری از رنگ‌کارهای چوب ترجیح می‌دهند از آستری‌های روغنی مثل شاپان بهره بگیرند. البته شاپان روی فلز هم به کار می‌رود، اما در این مقاله، ما فقط به نحوه کار این ماده روی چوب خواهیم پرداخت.

در این زمینه، بیشتر بدانید: نقاشی درب چوبی و نکاتی که تاکنون نمی‌دانستید

برای اطلاع از خدمات متنوع استادکار و دریافت آنها، اپلیکیشن ما را دانلود نمایید:

دانلود اپلیکیشن استادکار

  • نسخه IOS استادکار
  • نسخه اندروید استادکار
  • دریافت از اپ استور و سیب اپ
  • دریافت از گوگل پلی، کافه بازار و مایکت
دریافت این خدمت از استادکار
تعدادی قوطی شاپان یا شاپون چیده شده در قفسه فروشگاه
علاوه بر سرعت خشک شدن، عواملی مثل مناسب بودن قیمت شاپان، اجرای آسان و نیاز به حلال‌های ارزان قیمت مثل بنزین، باعث شده است که این آستری، میان نقاشان چوب محبوب شود.

شاپان از چه موادی درست شده و چه رنگ‌هایی دارد؟

همان‌طور که گفتیم، شاپون، قیر تصفیه شده‌ای است که معمولا در دو رنگ سیاه و قهوه‌ای به فروش می‌رسد. البته شاپان قهوه‌ای همان شاپان سیاهی است که با پودر افرایی ترکیب شده است.

در صورتی‌که تمایل دارید رنگ وسیله شما گردویی و یا فندقی شود، می‌توانید شاپان قهوه‌ای خریداری کنید. اگر هم دوست ندارید رنگ چوب در نهایت خیلی تیره شود، می‌توانید با روش رقیق کردن، شاپان قهوه‌ای روشن بسازید. در ضمن اگر رنگ چوب تیره است اما شما تمایل دارید رنگ آن را کمی روشن‌تر کنید، باید از شاپان سفید بهره بگیرید.

بیشتر بدانید: سفید کردن کفپوش چوبی، ایده جذاب و جدید

فردی در حال ریختن شاپان تیره و غلیظ از قوطی
در زمان خرید، تشخیص شاپان قهوه‌ای از مشکی به صورت ظاهری بسیار مشکل است؛ چون هر دو شبیه قیر و به رنگ سیاه هستند. پس در این مورد حتما با فروشنده مشورت کنید.

برای دریافت سرویس تعمیرات مبلمان و سرویس‌ خواب و رنگ‌آمیزی آنها به رنگ دلخواه، با استادکار در تماس باشید:

تعمیرات مبلمان و سرویس خواب

تعمیرات مبلمان و سرویس‌خواب

  • تعمیر مبلمان اداری، راحتی، استیل، چرمی، پارچه ای و...
  • ساخت سرویس خواب، کمد، ویترین و تمامی منسوجات چوبی
  • تعمیر و تغییر مدل رویه مبلمان
  • رنگ کاری مبلمان و منسوجات چوبی
دریافت این خدمت از استادکار

حلال شاپان چیست؟

برای استفاده از شاپون، ابتدا باید آن را به کمک حلال مناسب، رقیق کنید. بهترین حلال برای این ماده، بنزین است و حلال‌هایی مانند تینر روغنی، گازوئیل یا نفت شاپان را رقیق می‌کنند. اما به علت این که روغنی هستند، زمان زیادی برای خشک شدن نیاز دارند.

بنزین به‌ علت خاصیت فراریت بالا، سریع‌تر خشک می‌شود و حلال چربی نیست. بنابراین در صورت نیاز به استفاده از سیلر و کیلر پس از آسترکاری (برای غیر قابل نفوذ شدن سطح چوب)، بنزین گزینه مناسب‌تری خواهد بود.

در این زمینه، خواندن این مقاله نیز مفید است: پرایمر و سیلر رنگ چیست و چطور از آن استفاده کنیم؟

میزان نسبت ترکیب شاپان و حلال

شما می‌توانید بسته به رنگی که مد نظر دارید، حلال بنزین و شاپون را به نسبت‌های مختلفی با یکدیگر ترکیب کنید. برای مثال اگر می‌خواهید رنگ نهایی چوب شما قهوه‌ای تیره از آب در بیاید، باید یک کیلو شاپان سیاه را با یک لیتر بنزین ترکیب کنید. هرچه میزان بنزین بیشتر باشد، رنگ قهوه‌ای نهایی، روشن‌تر خواهد شد. ترکیب شاپان قهوه‌ای با بنزین نیز در نهایت، رنگ فندقی و یا قهوه‌ای مایل به قرمز را به شما خواهد داد.

بیشتر بدانید: روش تمیز کردن، برق انداختن و پاک کردن لکه از وسایل چوبی

چگونه شاپان را حل کنیم؟

برای حل کردن شاپون، ابتدا به مقدار لازم بنزین را در یک ظرف بریزید. سپس کم‌کم آن را به بنزین اضافه کنید. با هر بار اضافه کردن، ترکیب را به خوبی هم بزنید تا به طور کامل در بنزین حل شود. توجه داشته باشید که اگر مدتی از تهیه شاپان خام گذشته باشد، غلظت آن زیاد شده و سفت می‌شود. بنابراین جهت استفاده مجدد، باید آن را دوباره رقیق نمایید.

پس از ترکیب بنزین و شاپان، محتویات را هم بزنید تا کاملا حل شوند. برخی از نقاشان سعی می‌کنند با استفاده از دستکش محتویات را ورز دهند تا سریع‌تر حل شود. در مراحل هم زدن، تیره شدن ماده و قهوه‌ای شدن مواد را خواهید دید. به این ترتیب می‌توانید شاپان را تا زمانی‌که به رنگ مورد نظر خود برسید، هم بزنید.

این مطلب هم جالب است: راهنمای پتینه‌کاری روی چوب و مبلمان به ساده‌ترین روش ممکن

یک قلم‌مو داخل قوطی شاپان در دستان یک نجار
دقت داشته باشید که شاپان در فصل زمستان به سردی هوا واکنش نشان می‌دهد و کمی‌ سفت‌تر می‌شود. بنابراین در این فصل به زمان بیشتری برای حل کردن آن نیاز خواهید داشت.

نحوه اجرای شاپان روی چوب

سه روش برای اجرای آستری شاپان بر روی چوب متداول است:

  • استفاده از پارچه

رایج‌ترین روش برای اجرای انواع شاپان بر روی چوب، استفاده از پارچه است. شما می‌توانید مقداری پارچه تنظیف یا نخ-پنبه را به شاپان آغشته کنید. سپس سطح مورد نظر را به صورت صاف و یک‌دست آستر کنید. در صورتی‌که رنگ آستر، پررنگ‌تر از رنگ مورد نظر شما شد، می‌توانید با پارچه تنظیف آغشته به بنزین، آن را کمرنگ‌تر کنید. پس از این کار، حدودا ۱ تا ۲ ساعت برای خشک شدن آستری نیاز دارید.

باید بدانید که شاپون به سرعت جذب چوب می‌شود. بنابراین وقتی پارچه را به آن آغشته می‌کنید، از یک طرف کار، شروع به مالیدن آن روی چوب کنید و به سرعت آن را روی سطح پخش کنید. سپس با یک دستمال خشک اضافات آن را برداشته و رنگ سطح را یک‌دست کنید. هر قدر پرز پارچه‌ها کمتر باشد، آستری نهایی صاف‌تر و یک‌دست‌تر خواهد شد.

بیشتر بدانید: راهنمای کامل رنگ کاری مبل؛ چگونه رنگ وسایل چوبی را تغییر دهیم

فردی در حال شاپان‌کاری روی چوب با استفاده از پارچه
شاپان کاری روی چوب‌های نرم به مراتب دشوارتر از چوب‌های سخت است. چرا که با رفت و برگشت پارچه روی منطقه شاپان زده شده، آن منطقه تیره‌تر خواهد شد.

برای دریافت هرگونه خدمات نجاری و چوب یا نقاشی وسایل چوبی خود، از خدمات استادکاران خبره ما بهره بگیرید:

نجاری و تعمیرات چوب

نجاری و تعمیرات چوب

  • تمامی خدمات نجاری و ساخت سازه های چوبی
  • طراحی ساخت و نصب سرویس های چوبی
  • طراحی و ساخت کمد دیواری، سرویس خواب، بوفه، دراور، ویترین، میز، صندلی
  • تعمیر و نصب انواع مصنوعات چوبی
دریافت این خدمت از استادکار
  • استفاده از قلم مو

روش دوم برای اجرای شاپان بر روی چوب، استفاده از قلم‌مو است. استفاده از قلم مو در مقایسه با پارچه از این نظر بهتر است که ماده آستری، با دست شما برخوردی نخواهد داشت و بهداشتی‌تر است. اما در این روش، معمولا رد قلم مو روی کار باقی می‌ماند و کار نهایی دو رنگ یا تیره و روشن می‌شود. برای از بین بردن این دو رنگی آستری، می‌توانید از یک پارچه تمیز استفاده کنید.

خواندن این مقاله نیز مفید است: رنگ آمیزی با قلم مو چه ویژگی‌هایی دارد؟

فردی در حال اجرای شاپان بر روی چوب با استفاده از قلم‌مو
شما می‌توانید با افزودن مقداری پارافین (به اندازه یک قاشق در دو لیتر شاپان رقیق شده) خطوط قلم مو را به حداقل برسانید.
  • استفاده از پیستوله

روش سوم برای این کار، استفاده از یک پیستوله است. پیستوله ابزار رنگ آمیزی سطوح مختلف است که از یک مخزن و یک لوله و در نهایت سری مخصوص تشکیل شده است. این روش به اندازه دو روش دیگر رایج نیست. زیرا پیستوله نسبت به قلم مو بزرگ‌تر بوده و به همین علت کنترل آن هنگام کار سخت است. در نتیجه ممکن است کار نهایی، یک‌دست و تمیز از آب درنیاید. به خاطر داشته باشید که حرکت پیستوله باید حتما یکنواخت و منظم باشد. درصورت تکرار حرکت پیستوله، سطح پررنگ می‌شود و احتمال سایه و روشن شدن کار وجود دارد.

البته استفاده از پیستوله برای این کار کمی خطرناک است. چراکه بنزین موجود در شاپون توسط پیستوله به صورت پودر در می‌آید. به همین علت، در صورت وجود جرقه، امکان پیش آمدن انفجار وجود خواهد داشت.

این مقاله نیز اطلاعات مفیدی در بردارد: رنگ آمیزی با پیستوله رنگ چه ویژگی‌هایی دارد؟ مزایا و معایب

فردی در حال اجرای شاپان قهوه‌ای روی سطح چوبی با پیستوله
بهره گرفتن از پیستوله برای کار با انواع شاپان، کمی سخت است و نیاز به مهارت دارد. پس قبل از شروع کار با پیستوله روی سطح اصلی، روی سطحی که در دید نیست، کمی تمرین کنید.

ترکیب روغن جلا با شاپان

برای تغییر رنگ زمینه چوب، شاپون نمی‌تواند به تنهایی به عنوان فینیشینگ استفاده شود. چرا که در اثر استفاده، مقداری از رنگ آن از بین می‌رود و رنگ محصول شما، غیریکنواخت و زشت خواهد شد. بنابراین برای دریافت نتیجه بهتر، حتما باید روی آن وارنیش، کیلر یا روغن جلا زد تا به خوبی تثبیت و مقاوم شود.

بیشتر بخوانید: رنگ آمیزی سطوح مختلف چطور انجام می‌شود

نکات ایمنی در هنگام کار

برای شروع کار با انواع شاپان، لازم است چند نکته ایمنی را به شما یادآوری کنیم:

  • حلال این ماده، بنزین است و همین موضوع باعث پرخطر بودن کار با آن می‌شود. پس در هنگام کار، از پوشیدن لباس‌هایی که باعث ایجاد الکتریسیته ساکن می‌شوند، جدا خودداری کنید. چراکه هرگونه جرقه می‌تواند باعث بروز اتفاقات ناگواری شود.
  • این مواد را از حرارت و گرما دور نگه دارید تا آتش‌سوزی اتفاق نیفتد. به علاوه، کپسول آتش‌نشانی همواره باید در دسترس باشد تا در صورت بروز آتش‌سوزی، بتوانید به سرعت آن را مهار کنید.
  • در هنگام کار با چنین موادی، از ماسک و دستکش مناسب استفاده کنید تا مشکلی برای پوست و ریه شما پیش نیاید. در صورت امکان در هنگام کار، درب و پنجره‌های محیط را باز بگذارید تا هوا به طور مداوم جریان داشته باشد.
  • هنگام کار با موادی از این دست، کودکان و حیوانات خانگی را از محیط دور نگه دارید تا خطری برای آنها پیش نیاید.

مطالعه این مقاله هم مفید خواهد بود: رنگ‌کاری چوب : آموزش، نکته‌ها و ترفندها

جمع‌بندی

در این مقاله در خصوص اینکه شاپان چیست و چگونه روی چوب کار می‌شود، صحبت کردیم. در ضمن گفتیم که قیمت شاپان مناسب است و برای رنگ‌آمیزی وسایل چوبی، ماده مقرون به صرفه‌ای خواهد بود. همچنین در خصوص شاپان قهوه‌ای، شاپان قهوه‌ای روشن و شاپان سفید توضیحاتی دادیم. به این ترتیب شما می‌توانید با تهیه موارد لازم، شروع به شاپان کاری نمایید.

اما اگر در این کار تبحر یا تجربه کافی ندارید، بهتر است از اساتید فن کمک بگیرید. همکاران ما در استادکار، علاوه بر دانش کافی در زمینه نجاری و تعمیرات چوب، امکان نقاشی و رنگ‌آمیزی چوب را هم خواهند داشت. کافیست برای ثبت سفارش خود در این زمینه، در قسمت زیر روی گزینه “دریافت این خدمت از استادکار”، کلیک نمایید:

نجاری و تعمیرات چوب

نجاری و تعمیرات چوب

  • تمامی خدمات نجاری و ساخت سازه های چوبی
  • طراحی ساخت و نصب سرویس های چوبی
  • طراحی و ساخت کمد دیواری، سرویس خواب، بوفه، دراور، ویترین، میز، صندلی
  • تعمیر و نصب انواع مصنوعات چوبی
دریافت این خدمت از استادکار
28 نظرات
  1. بهزاد قورچی می گوید

    شادی و موفقیت برای زندگی پویای شما
    در تکمیل اطلاعاتم در مورد شاپان به مطالب شما برخوردم.
    جالب تر اینکه توانمندیهای دیگری نیز از جمله در زمینه بازاریابی دیجیتال دارید.
    خوشحال میشم بیشتر از ایده هاتون بهره ببرم

    1. سارا چگینی می گوید

      سلام و وقتتون بخیر. امیدوارم مطلب برای تکمیل اطلاعاتتون مفید بوده باشه.

  2. وحيد می گوید

    ممنون از مطلب مفیدتون

    1. سارا چگینی می گوید

      خواهش میکنم. خوشحالیم مفید بوده براتون

  3. مهسا میزبانی می گوید

    سلام وقتتون بخیر.
    من تینر روغنی و شاپان رو ک مخلوط کردم گوله گوله شد و اصلا ی مایع نشد.
    ممنون میشم اگر کمک کنید

    1. احسان می گوید

      از بنزین استفاده کن. فوری حل میشه

    2. سارا چگینی می گوید

      سلام مهسا جان
      باید در حین اضافه کردن حلال به شاپان، اون رو دائم هم بزنید تا حل بشه. میتونید این کار رو با دستتون (با دستکش) انجام بدید تا سریع‌تر و پرقدرت‌تر انجام شه و گوله نشه. ضمن اینکه اصولا بهترین حلال شاپان، بنزین هست.

  4. رضایی می گوید

    آیا امکان دارد درب اتاق های خانه را که قبلا با رنگ روغنی (به رنگ سفید) رنگ شده اند مجدد با شاپان رنگ کرد و به رنگ چوب دراورد؟

    1. مهدی قدوسی می گوید

      سلام دوست گرامی باید رنگ رو از سطح چوب پاک کنی

  5. راد می گوید

    من پاف درست کردم با طناب حصیری میخوام با شاپان رنگ کنم بعد رنگ میشه از اسپره کلیر استفاده کرد واسه ثبات رنگ بعد خشک شدن رنگ نمیده کارم؟

    1. مهدی قدوسی می گوید

      سلام دوست گرامی
      اگر طناب حصیری(مَنال) منظورتون باشه ، با اسپری کیلر رنگ نمیده دیگه ، نیازی هم به شاپان نیست همون کیلر براقش میکنه

  6. عبدالله می گوید

    سلام من از شاپان استفاده کردم بر روی سطوح چوبی ولی ب گذشت چند روز هنوز حالت چسبندگی داره اون سطح چوبی باید چیکار کنم تا این موضوع حل بشه ممنونم

  7. زینب می گوید

    سلام،مطالبتون رو مطالعه کردم و خیلی مفید بود،یه سوالی داشتم که البته مربوط به این بخش نمیشه،اگه میشه جواب منو بدین،میخوام صندلی رو که به صورت سایه روشن رنگ شده رو خودم دوباره رنگ جدیدی بزنم،در اصل میخوام تعمیر و تغییراتی بدم روش،میشه راهنمایی کنین که چطور میشه سایه روشن چوب رو رنگ کرد؟ممنون میشم

  8. قدرت می گوید

    توضیحات حضرات خوب اما ناقص رنگ که با شاپان زدن تمام نمیشود بعدش برای حفاظت از رنگ و غیر قابل نمودن نفوذ آب راهکار چیست شما زحمت میکشید اما بی فرجام ونتیجه صفر چرا وقت خود و مردم را به حدر میدهید گویا یک نفر کار را با راهنمایی شما انجام داد بعد هزار نفر به راهنمایی و زحمت شما بخندند چرا ؟

    1. سارا چگینی می گوید

      سلام دوست عزیز، ممنون از فیدبکی که دادید، البته همونطور که در عنوان مطلب اشاره میشه: «شاپان چیست؟ به همراه آموزش شاپان کاری روی چوب» این مطلب قرار بوده مشخصا به مرحله شاپان بپردازه و تنها درباره شاپان کاری توضیح بده. اگر مایل هستید درباره مراحل بعدی رنگ آمیزی چوب بیشتر بخونید، میتونید در بخش جست و جوی بلاگ، عباراتی مثل «نقاشی روی چوب» یا «رنگ آمیزی چوب» رو جست و جو کنید.

  9. ارشین می گوید

    سلام بسیار ممنون از اموزش خوبتون من از طنابهای حصیری کرم رنگ برای کاور سبد استفاده کردم ایا باشاپان میتونم اونها به رنگ فندقی دربیارموتیره ترشون کنم لطف میکننید اگر راهنماییم کنید؟

  10. ناصر می گوید

    با سلام و عرض ادب ،بابت آشنایی با این تکنیک بسیار ممنون و سپاسگذارم

  11. عطیه محمدی می گوید

    باسلام ممنون از مطلب خوبتون …من میخوام سرویس خوابم رو تیره تر کنم الان رنگش کاراملیه میخوام از شاپان استفاده کنم ….بعد از تمام شدن کار میتونم روش وارنیش اکریلیک بزنم ؟؟؟؟چون روغن جلا براقه دوست ندارم براق بشه

  12. مصطفی می گوید

    سلام عرض ادب من سیلر کیلر زدم . آیا میشه شاپان زد الان یا خیر

  13. داریوش می گوید

    با تشکر از راهنماییتون مطالب جالب و آموزنده در مورد شایان کسب نمودم بهترین آرزوها برای شما

  14. داریوش می گوید

    با تشکر از راهنماییتون مطالب جالب و آموزندر مورد شایان کسب نمودم بهترین آرزوها برای شما

  15. منصور آنتیک می گوید

    چقد مفید و کامل دمتون گرم خداییش خیلی مفید بود برام اولین بار بود ک میخاستم از شاپان استفاده کنم ممنونم از اطلاعاتتون

  16. سعید می گوید

    سلام دری که سیلر کیلر روش اجرا شده رو میخواستم مجددأ روش شاپان بزنم و کدر بشه اما طرح چوب از بین میره و رنگ خشک نمیشه میخواستم نظرتون رو بدونم

  17. بهنام می گوید

    سلام.من قبل از رنگ آستری سیلر پاچیدم روی کار و سمباده زدم .الان سطح کارم کاملا صاف و صیقلی شده.ایا الان میتونم رنگ آستری رو بزنم بعد کیلر مخصوص اتومبیل را بپاشم؟
    لطفاً راهنماییم کنید

  18. عطیه محمدی می گوید

    سلام من سرویس خوابم رو با استفاده از شاپان و تنظیف رنگ کردم الان هم خشک شده کاملا اگه نخوام وارنیش بزنم چه مشکلی ایجاد میشه

  19. مرادی می گوید

    باسلام من مرادی هستم آیابرای فندقی کردن یاقهوه ای کردن کم رنگ آیامیشه ازرنگ قرمز ورنگ گلماش استفاده کرد باسپاس

  20. عباس افتاده می گوید

    سلام وقتتون بخیر. برای استفادهاز شاپان سیلر و کیلر رو به چه صورت استفاده کنیم؟در واقع ترتیب مراحلش را میخوام بدونم
    و این که اگر بعد از شاپان کیلر یاجلا بزنیم کافیه؟

  21. smortergiremal می گوید

    I believe this internet site holds some very excellent info for everyone : D.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.