علت سوختن سریع لامپ چیست؟

لامپ‌ها هم مانند دیگر وسایل برقی طول عمر دارند و نمی‌توانند همیشه سالم باشند و روشن بمانند. متوسز عمر لامپ‌های رشته‌ای حدود 900 ساعت است. پس با فرض اینکه هر لامپ در طول یک شبانه‌روز هشت ساعت روشن باشد، طول عمر یک لامپ تقریباً چهار ماه خواهد بود و باید در این مدت به‌درستی فعال باشد. ولی لامپ‌های فلورسنت به منظور طول عمر بیشتر نسبت به لامپ‌های رشته‌ای ساخته شده‌اند، اما همیشه هم این‌گونه نیست و در بعضی مواقع، هم‌اندازه یا حتی کمتر از آنها عمر می‌کنند. اگر اخیراً لامپ‌ خانه خود را تعویض و مشاهده کرده‌اید طول عمرشان آنچه باید باشد نیست، ممکن است علت سوختن لامپ مشکل در سرپیچ یا مدار برقی باشد.

در هنگام روشن شدن لامپ، به آن شوک الکتریکی وارد می‌شود و به همین دلیل احتمال دارد بسوزد. از طرفی اگر مرتب لامپ‌ها را روشن و خاموش کنید، ممکن است عمرشان کم شده و زودتر از موقع بسوزند.

در ادامه می‌خواهیم شمارا با 9 دلیل که هرکدام به ‌تنهایی موجب سوختن یا خاموش شدن لامپ می‌شوند، آشنا کنیم تا اگر با چنین مشکلی روبه‌رو هستید بتوانید ایراد را پیدا و آن را برطرف کنید.

1- سوختن لامپ به دلیل جریان برق با ولتاژ بالا

اگر ولتاژ برق در خانه شما بسیار زیاد باشد، لامپ‌ها در هر صورت روشن می‌شوند، ولی عمر کمتری دارند و این شدت زیاد ولتاژ، موجب سوختن لامپ می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از مولتی‌متر یا تست‌کننده ولتاژ، مقدار برق را در یک پریز برق استاندارد (120 ولت) آزمایش کنید. برای انجام این کار باید روش کار و استفاده از دستگاه را بشناسید، زیرا در صورت درست انجام ندادن مراحل، برق قطع خواهد شد.

اگر آزمایش ولتاژ برق عددی بالاتر از 125 ولت را نشان داد، از یک برق‌کار بخواهید تا سیم‌کشی و منبع ورودی برق را بازبینی و مشکل را برطرف کند. برای این کار می‌توانید مشکل را با تکنسین‌های استادکار در میان بگذارید تا در کمترین زمان مشکل را برطرف کنند.

2- لرزش بیش‌ از حد

علت دیگر سوختن لامپ‌ لرزش بیش از حد و تکان خوردن آن‌ است. به‌عنوان مثال می‌توانیم به یک پنکه سقفی چراغ‌دار اشاره کنیم. وقتی یکی از پره‌های پنکه نامتعادل شود، شروع به لرزیدن می‌کند و این لرزش رشته‌های لامپ را تکان می‌دهد و عمر آن را کوتاه می‌کند. برای رفع این مشکل می‌توانید یک لامپ کم‌مصرف (LED) را امتحان کنید. این لامپ‌ها رشته‌های سنگین دارند تا در برابر لرزش مقاومت بهتری داشته باشند.

3- مشکلات سرپیچ لامپ

مشکلات سرپیچ لامپ یکی دیگر از دلایل روشن نشدن لامپ است. در داخل سرپیچ لامپ زبانه کوچک فلزی قرار دارد که وظیفه آن برقراری اتصال با فلز انتهای لامپ است و به‌واسطه این اتصال، جریان الکتریکی (فاز مثبت) به لامپ منتقل می‌شود. فلز رزوه شده اطراف آن اتصال خنثی (فاز منفی) است.

اگر زبانه کوچک فلزی در پایین سوکت بیش از حد به پایین فشار داده شود، موجب قطع شدن جریان برق لامپ خواهد شد. در این حالت لامپ روشن نمی‌شود و فکر می‌کنید لامپ سوخته است. درحالی‌که سرپیچ خراب ‌شده است، پس هر خاموشی دلیل بر سوختن لامپ نیست. در این بین مطلب تعمیر لوستر: رایج ترین ایرادات لوستر خانه شما هم کمکتان می‌کند.

برای رفع مشکل سرپیچ لامپ، ابتدا کلید آن را خاموش کنید یا از داخل جعبه‌فیوز برق را قطع کنید. سپس به‌وسیله یک ‌تکه چوب یا فازمتر زبانه را بیرون بکشید و آن را تا جایی خم کنید که نوک زبانه در مرکز سرپیچ قرار بگیرد. سپس لامپ را دوباره داخل سرپیچ ببندید و دوباره برق را متصل کنید. اگر لامپ روشن شد، مشکل برطرف شده و در غیر این صورت لامپ سوخته و باید تعویض شود.

در سرپیچ‌های قدیمی که زبانه فلزی شکسته یا حالت فنری خود را از دست داده است، تعمیر آن‌ها امکان‌پذیر نیست. در این حالت بهترین راه‌حل تعویض سرپیچ لامپ است.

4- سوختن لامپ فلورسنت

به گفته سازندگان لامپ فلورسنت این لامپ‌ها ماندگاری و طول عمر بیشتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای دارند. اما در حقیقت چنین نیست و برخلاف این ادعا لامپ‌های فلورسنت به سریع از کار افتادن و سوختن مشهور هستند. گفته می‌شود این لامپ‌ حدود 10 هزار ساعت طول عمر دارد، اما اگر از آن‌ استفاده کرده باشید، به این نتیجه رسیده‌اید که این عدد اغراق‌آمیز است.

طول عمر این لامپ‌ها در صورت روشن و خاموش شدن مکرر، کوتاه می‌شود. برای مثال یک لامپ با 10 هزار ساعت طول عمر ممکن است فقط 3000 ساعت دوام بیاورد.

اگر شما هم از لامپ‌های فلورسنت استفاده می‌کنید و با مشکل زود سوختن آن‌ها مواجه هستید، برای رفع این مشکل باید نوع لامپ‌ها را تعویض و به جای آن لامپ‌های LED نصب کنید. زیرا این لامپ‌ها علاوه بر مصرف کم برق، دوام بیشتری دارند و مانند لامپ‌های فلورسنت در ساختشان جیوه به کار نرفته است. در مورد نحوه نصب چراغ ال ای دی سقفی بخوانید.

5- علت سوختن لامپ به دلیل شل شدن سرپیچ

علت سوختن لامپ یا خاموش شدن آن می‌تواند شل بودن سرپیچ باشد. وقتی لامپ در سرپیچ شل بسته شده باشد، می‌تواند موجب اتصالی شود و موجب سوختن یا خاموش شدن لامپ شود. برای رفع این مشکل می‌توانید به‌سادگی لامپ را در سرپیچ بچرخانید و محکم کنید تا روشن برطرف شود.

مشکل دیگر ممکن است شل شدن محل اتصال سیم به سرپیچ باشد. در این شرایط باید برق را قطع و محل اتصال سیم‌ها را بررسی کنید تا از درست متصل شدن سیم‌ها به سوکت‌های سرپیچ مطمئن شوید. شاید سوکت‌ها فرسوده یا خورده شده باشند، در این حالت باید سوکت یا سرپیچ را تعویض کنید.

برای آشنایی با روش نصب، مطلب راهنمای نصب هالوژن در سقف می‌تواند به شما کمک کند.

6- قطع شدن فیوز

قطع شدن کلید مینیاتوری یا در اصطلاح پریدن فیوز مورد دیگری است که موجب سوختن لامپ می‌شود. در صورت قطعی برق از فیوز لامپ‌ها خاموش می‌شوند. پریدن فیوز می‌تواند به دلیل اتصالی کردن لوازم برقی، ایراد در سیم‌کشی و اتصالات باشد که می‌تواند باعث خاموش شدن لامپ‌ها و سایر دستگاه‌های متصل به برق شود. اتصالی یا ایراد در سیم‌کشی موجب افزایش ناگهانی جریان برق در مدار می‌شود و این افزایش ناگهانی باعث قطع شدن فیوز می‌شود.

اتصالی کردن لوازم برقی می‌تواند ناشی از مشکل در اتصالات برقی و خرابی یک ‌رشته سیم یا سوکت باشد و باید قطعات معیوب را قبل از اتصال مجدد فیوز تعمیر یا تعویض کنید تا مشکل قطع شدن فیوز برطرف شود، در غیر این صورت مجدد فیوز قطع خواهد شد.

در این مواقع قبل از اینکه به سوختن لامپ فکر کنید، فیوزها را بررسی کنید و در صورت پریدن فیوز از متخصص برای حل مشکل کمک بگیرید.

7- سوختن لامپ به دلیل استفاده از لامپ نامناسب

در اکثر تجهیزات روشنایی وات مصرفی لامپ مشخص است، ولی اگر متوجه شدید لامپ‌ها در یک سیستم روشنایی سریع می‌سوزند، قسمتی که ترانس‌ها در آن قرار دارند را باز و وات خروجی آن را با وات مصرفی‌اش مقایسه کنید. هر دو عدد باید یکی باشند، در غیر این صورت دلیل سوختن لامپ‌ها همین اختلاف وات است. برای رفع این مشکل لامپ‌های مناسب با دستگاه تهیه کنید.

8- سوختن لامپ در قاب‌های ترانس‌دار

بعضی از قاب‌های نصب لامپ که در داخل سقف کار گذاشته می‌شوند، دارای ترانس هستند که در صورت بیش از حد گرم شدن به‌صورت خودکار برق را قطع می‌کند یا در صورت خراب شدن، موجب سوختن لامپ می‌شود. ترانس‌های به‌کار رفته در این قاب‌ها نیاز به فضا دارند تا با عبور هوا گرمایشان کاسته شود و دیگر ترانس‌ها برق را قطع نکنند.

اگر با مشکل خاموشی یا سوختن لامپ در این قاب‌ها مواجه شدید، امکان دارد فضای مناسب در پشت قاب‌ها برای کاهش دمای ترانس وجود نداشته باشد. در این صورت یا باید قاب را تعویض یا از ترانس مناسب استفاده کنید. برای رفع این مشکل باید از متخصص کمک بگیرید تا آن را به درستی و اصولی برطرف کند.

9- سوختن لامپ‌ متصل به سوئیچ دیمر

اگر لامپ‌های متصل شده به سوئیچ دیمر به‌سرعت می‌سوزند، احتمال زیاد از نوع نامرغوب دیمر استفاده کرده‌اید. سوئیچ‌های دیمر قدیمی فقط برای استفاده با لامپ‌های رشته‌ای استاندارد طراحی شده‌اند و اگر از لامپ‌های CFL یا LED در وسایل روشنایی استفاده می‌کنید، ممکن است دیمر به برد لامپ آسیب برساند و باعث سوختن سریع آن شود.

برای این‌که بتوانید شدت نور لامپ‌های CFL یا LED را با دیمر کنترل کنید، از دیمرهای مخصوص خودشان استفاده کنید. به‌طور کلی تعویض دیمر قدیمی مشکل سوختن لامپ را برطرف می‌کند.

سخن آخر

به‌طور کلی هیچ کدام از انواع لامپ‌ها همیشگی نیستند و هرکدام طول عمر مخصوص به خود را دارند، ولی این موضوع به این معنی نیست که هر وقت لامپی روشن نشد، سوخته است. بلکه سوختن لامپ تنها یکی از دلایل روشن نشدن آن است. در زمان روشن نشدن لامپ باید ببینید که دلیل آن چیست، اگر به شکل طبیعی طول عمر کارکرد لامپ تمام شده باشد، باید آن را تعویض کنید ولی اگر زودتر از موعد سوخته یا روشن نمی‌شود، باید ایراد را پیدا و آن را برطرف کنید.

منبع thespruce