کلکتور موتورخانه در سیستم لوله کشی کلکتوری، یکی از روش های جدید برای تقسیم لوله های آب سرد و گرم در یک ساختمان است که با استفاده از سیستم کلکتوری در موتورخانه ها، تعمیر و نگهداری تجهیزات لوله کشی، آسان و قابل دسترس می شود. از طرفی کلکتور موتورخانه باعث می شود آب گرم و سرد به طور یکنواخت در کل تاسیسات یک ساختمان تقسیم گردد. استفاده از سیستم کلکتوری در موتورخانه ها، این روزها به دلیل دسترسی مستقیم و سریع به مصرف کننده ها و همین طور تنظیم تعادل فشار آب نسبت به تقاضای مصرف کننده، بسیار مورد استفاده در تاسیسات ساختمانی قرار گرفته است.
کلکتور موتورخانه چیست؟
کلکتور موتورخانه یا همان کالکتور(Collector) در صنعت لوله گذاری(لوله کشی)، مورد استفاده قرار می گیرد. کلکتور موتورخانه ، یعنی جمع کننده. در لوله کشی صنعتی و ساختمان سازی پیشرفته، در موتورخانه ها، لوله ای وجود دارد که برای انتقال مایعات را از یک مکان به مکان دیگری از کلکتور موتورخانه استفاده می کنند.
- قبلا مطلبی در مورد نحوه کارکردن موتورخانه ساختمان نوشتهایم که پیشنهاد میکنم آنرا بخوانید.
کلکتور مورتوخانه، در واقع یک لوله استوانه ای، با قطر خیلی زیاد است، که یا ورودی ها و یا خروجی ها به آن وارد می شوند. جنس لوله کلکتور، عموما از جنس فلزی، کروم یا آلیاژ مس انتخاب می شوند و قطر آن نسبت به مصرف کننده ها تفاوت پیدا می کند.
به عنوان مثال؛ در یک چیلر که یک وسیله سرمایشی است، و باعث سرد شدن آب می شود، آب سرد شده از داخل چیلر وارد کلکتور موتورخانه می شود(همان نقش جمع کننده) و در آن جمع می شود، و بعد از وارد شدن به کلکتور موتورخانه، از آن خارج می شود و به قسمت های مختلف ساختمان هدایت می شود.
روش ساخت کلکتور موتورخانه چگونه است؟
در شکل ساده، برای اجرای لوله کشی و استفاده از سیستم کلکتوری، باید قبل از هر چیز، فضایی را بر روی دیوار به جعبه کلکتور اختصاص دهید. باید توجه داشت فضاهایی که در معرض مستقیم نور خورشید یا در مکان های مرطوب هستند، مناسب قرارگیری جعبه کلکتور نیست.
جعبه کلکتور را می توانید مثل جعبه تقسیم برق در نظر بگیرید که به جای انشعاب های برق، لوله های آب سرد و گرم از آن تقسیم می شوند. برای جلوگیری از آسیب های احتمالی یک جعبه درب دار انتخاب نمایید و آن را در محل مناسب قرار دهید.
پس از آن، باید شیرهایی را بر روی بدنه کلکتور متصل نمایید و با نوارچسب تفلون بر روی کلکتور ببندید. انتخاب شیر پرسی یا اورینگ و یا حتی استفاده از شیرهای مهره دار، به عهده شماست و نسبت به میزان قطر انشعاب ها می توانید انتخاب خود را تغییر دهید.
پس از آن باید دو طرف دهانه ی کلکتور موتورخانه را با دستگاه جوش بپوشانید و در مرحله بعد، شیرهای قطع و وصل آب را بر روی کلکتور موتورخانه و همین طور شیر اصلی ورودی آب را با استفاده از تجهیزات و بست های محکم، بر روی جعبه کلکتور به خوبی مهار کنید تا با تغییر فشار آب در لوله ها، مشکلی پیش نیاید.
ورود و خروج آب به کلکتور موتورخانه، می تواند با یک پمپ که در سر راه کلکتور قرار می گیرد انجام شود که نسبت به تعداد مصرف کننده ها و انشعاب اصلی آب ورودی و یا خروجی، تغییر می کند.
در یک تعریف کلی، می توان گفت، کلکتور موتورخانه بخشی از یک موتورخانه است که به دو دسته تقسیم می شود:
- کلکتور موتورخانه ورودی ( ورود لوله های آب سرد یا گرم)
- کلکتور موتورخانه برگشتی ( خروج لوله های آب سرد یا گرم)
کلکتور موتورخانه، در چه ساختمان هایی استفاده می شود؟
سالهای زیادی است که در سیستم لوله کشی از انشعابی مثل کلکتور موتورخانه استفاده می شود تا قبل از آن، همیشه دو لوله موازی یکی حامل آب سرد و دیگری حامل آب گرم، در سرتاسر ساختمان حرکت می کرد تا مصرف کننده ها بتوانند نسبت به تقاضای خود، از این لوله ها استفاده کنند. اما پس از اینکه سیستم لوله کشی، به کلکتور موتورخانه مجهز شد، این مشکل رفع شد.
همچنین یک سری اقدامات هست که شما می توانید برای نگهداری بهتر موتورخانه انجام دهید که پیشنهاد میکنم بخوانیدش.
در لوله کشی داخل ساختمانها گاهی پیش می آید که چند لوله به یک نقطه وارد و یا خارج شوند. مثلا وقتی که می خواهیم از خروجی پمپ چند لوله بگیریم. در این حالت از کلکتور استفاده می کنیم که عبارت است از یک استوانه که هر دو طرف آن بسته (با جوش) می شود، و تمام لوله های ورودی و خروجی به آن وصل می شوند.
باید توجه داشت، لاین های ورودی برای کلکتور موتورخانه با لاین های خروجی به طور مجزا طراحی می شوند. یعنی اینطور نیست که همه لاین های ورودی و خروجی به یک کلکتور وصل شوند! پس شما در یک موتورخانه حداقل به دو کلکتور موتورخانه نیاز دارید.
چه جاهایی از کلکتور موتورخانه استفاده می کنند؟
تصور عمومی این است که کلکتور موتورخانه فقط در پایپینگ منازل (لوله کشی منازل) استفاده می شود. در حالی که استفاده از کلکتور موتورخانه در نیروگاه ها، داخل بویلرها (وسایل گرمایشی) از نوع وال تیوب(واتر وال) و همین طور صنایع شیمیایی هم کاربرد بسیاری دارد. در بعضی از موارد هم دیده شده؛ که برای گرفتن اغتشاش در لوله ها از کلکتور استفاده می شود.
مزیت های استفاده از کلکتور موتورخانه
- کم شدن هزینه های نصب و راه اندازی سیستم های لوله کشی آب در ساختمان
- قرار نگرفتن اتصالات در کف
- عدم اتلاف حرارتی زیاد در مسیرهای طولانی
- جلوگیری از پرت لوله
- امکان کنترل جداگانه مصرف کننده ها
- راحتی و دسترسی سریع به لوله ها در زمان تعمیر
- افزایش عمر لوله ها و اتصالات به کار رفته
- تنظیم فشار آب به طور یکسان برای همه مصرف کننده ها
رفع خرابی کلکتور موتورخانه
در زمان هایی که برای سیستم لوله کشی ساختمان شما مشکلی پیش می آید باید پیش از اقدام به عمل خاصی، بررسی نمایید و مشکل را شناسایی کنید. معمولا اولین و عمومی ترین مشکل به دلیل گرفتگی لوله های ساختمان است. اگر از باز بودن جریان های ورودی و خروجی لوله کشی ساختمان مطمئن شدید، آن زمان باید دست به کار شوید به سراغ موتور خانه بروید.
از آن جایی که کلکتور، با ورودی و خروجی های متفاوت درگیر است؛ هیچ زمان به خودی خود خراب نمی شود. یعنی لوله ای که با قطر زیاد و با اتصالات و شیرهای متعدد در موتورخانه وجود دارد، هیچ زمان آسیب نمی بیند، بلکه تجهیزات متصل به آن است که صدمه می بیند یا در اثر فرسایش یا رسوب گرفتگی آسیب می بیند.
- این لوله انتقال دهنده آب سرد یا گرم، فقط در زمان هایی آسیب می بیند که لرزه گیرهای آن آسیب ببیند، آن هم در زمان هایی که شما از پمپ برای ورودی یا خروجی آب استفاده می کنید.
- لرزه گیرها در واقع بر سر راه پمپ و کلکتور موتورخانه نصب می شوند تا لرزه ها و تکانه ها، باعث خرابی و شکسته شدن جوش های فلزی کلکتور نشود و با خرابی هر کدام از لرزه گیرها کافی است آنها را تعویض یا تعمیر نمایند.
- در بعضی مواقع هم خرابی از شیرهای متصل شده به کلکتور موتورخانه است که شیرهای قطع و وصل را می توان به آسانی تعویض و تعمیر کرد.
هر ساختمان و بنایی بعد از چندین سال از گذشتن عمر تاسیسات آن نیاز به بازرسی و بررسی خرابی های احتمالی تاسیسات و سیستم لوله کشی ساختمان دارد. این کار باعث می شود که یک خرابی کوچک در زمان لازم رفع شود و تبدیل به یک پروسه طولانی با هزینه های سنگین تعمیرات نشود. برای بازرسی و تعمیرات احتمالی
لولهکشی آب و فاضلاب
- ✔لوله کشی آب سرد و گرم
- ✔لوله کشی فاضلاب و سرویس بهداشتی
- ✔نشت یابی لوله فاضلاب و رفع ترکیدگی فاضلاب
- ✔لوله کشی فاضلاب آشپزخانه، سرویس بهداشتی و توالت
نکته: تنها موردی که می توان به خرابی کلکتور موتورخانه به طور مستقیم ارتباط پیدا کند، سوراخ شدن کلکتور موتورخانه است که در موارد خیلی کم دیده شده است. در این صورت، باید ورودی و خروجی ها به کلکتور را ببندید و بعد از تخلیه کامل کلکتور، به تعمیر و رفع عیب آن بپردازید.
به طور مثال؛ اگر ورودی از بویلر باشد و خروجی به پمپ، یعنی آب گرم از بویلر وارد کلکتور موتورخانه می شود، و از داخل کلکتور که بازهم به طور مثال سه پمپ دارد، و هر پمپ بر یک طبقه است و وظیفه آنها مکیدن آب از داخل کلکتور موتورخانه و ارسال آنها به طبقات است؛ باید پس از بستن کل ورودی ها و خروجی، و تخلیه کلکتور، چنانچه شیرها و اتصالات مشکلی دارد آنها را تعویض و تعمیر نمود.
در جمع بندی این مطلب باید گفت، قطر و اندازه کلکتور موتورخانه نسبت به نیاز مصرف کننده ها، با فرمول مشخص محاسبه می شود و نصب کلکتور به صورت عمودی یا افقی صورت می گیرد. چنانچه قصد استفاده از کلکتور موتورخانه در پایپینگ ساختمان را دارید، باید توجه داشته باشید که از سیستم لوله کشی آب، و اتصالات آن به خوبی اطمینان یابید. می توانید از خدمات استادکار برای تعمیر و نگهداری تاسیسات سیستم لوله کشی منازل و یا محل کار خود استفاده کنید. کافی است با ما تماس بگیرید تا از خدمات تاسیسات استادکار در کوتاهترین زمان ممکن بهره مند شوید.
