فواید دهانشویه؛ از انتخاب دهانشویه مناسب تا نحوه استفاده از آن
سلامت دهان و دندان همیشه از اهمیت بالایی برخوردار بوده است، بسیاری از پزشکان در کنار مسواک زدن، استفاده از دهانشویه را نیز پیشنهاد میکنند. از فواید دهانشویه میتوان به بهبود بوی دهان اشاره کرد اما همه چیز فقط به وضعیت تنفس ما ختم نمیشود بلکه دهانشویه فواید دیگری نیز دارد. در ادامه انواع دهانشویه را معرفی میکنیم و فواید آنها را توضیح خواهیم داد.
انواع دهانشویه و موارد استفاده آنها
-
دهانشویه فلورایدی
فلوراید در دهانشویهها شامل فلوراید سدیم میشود که به محافظت از دندانها در برابر پوسیدگی و یا خالی شدن دندانها کمک میکند. از آنجایی که فلوراید در خمیر دندان نیز موجود است بهتر است هنگام استفاده از این نوع دهانشویه دقت داشته باشید چرا که استفاده بیش از اندازه از فلوراید نیز ممکن است برای سلامت شما مضر باشد.
-
دهانشویه ضد عفونی کننده
این نوع دهانشویه نسبت به سایر انواع دهانشویه پر استفادهتر است. دهانشویه ضد عفونی کننده معمولا حاوی الکل است و اغلب توسط افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که عفونتهایی در دهان یا دندانشان دیده میشود. این نوع دهانشویه به خوبی میتواند به سلامت دهان این اشخاص کمک کرده و از رشد باکتریها جلوگیری کند. دهانشویههایی که حاوی الکل هستند برای افرادی که بیماری هالیتوز یا بدبویی دهان دارند کمک میکند بوی بد دهانشان از بین برود. استفاده از این نوع دهانشویه در کنار مسواک زدن موجب میشود باکتریهای موجود در دهان که موجب عفونت و ایجاد بوی بد دهان میشوند از بین بروند. اما در نظر داشته باشید که نباید بیش از اندازه از دهانشویه ضد عفونی کننده استفاده کنید چرا که به مرور زمان ممکن است موجب تغییر رنگ دندانها شود.
-
دهانشویه زیبایی (آرایشی بهداشتی)
این نوع دهانشویه در واقع هیچ کار خاصی برای مراقبت از دهان و دندان نمیکند و فقط به منظور از بین بردن بوی بد دهان مورد استفاده قرار میگیرد.
-
دهانشویه طبیعی
دهانشویه طبیعی نیز همان کاری را که سایر دهانشویهها انجام میدهند را انجام میدهد با این تفاوت که از ترکیبات طبیعی ساخته شده است. اغلب این نوع دهانشویه را دهانشویه بدون الکل نیز میخوانند. از آنجایی که این نوع دهانشویه از مواد طبیعی ساخته شده است معمولا استفاده از آن نسبت به سایر دهانشویهها بی خطرتر است.
فواید دهانشویه چیست؟
بدون در نظر گرفتن اینکه از کدام نوع دهانشویه استفاده میکنید، به طور کلی فواید دهانشویه به شرح زیر است:
- دهانشویه برای سلامت و بهداشت دهان و دندان مفید است. با استفاده از دهانشویههای فلورایدی میتوانید از دندانها در برابر پوسیدگی محافظت کنید. همچنین همانطور که گفته شد، دهانشویههای ضد عفونی کننده برای از بین بردن باکتریها و بهبود عفونتهای دهان و دندان پیشنهاد میشوند.
- دهانشویه میتواند به بهبود وضعیت دهان و لثهها پس از عمل جراحی کمک کند. اینگونه دهانشویهها اغلب توسط دندانپزشکان تجویز میشود تا التهاب و زخمهای موجود بعد از جراحیهای دندان و لثه را بهبود ببخشد. استفاده از اینگونه دهانشویهها معمولا به افرادی پیشنهاد میشود که پس از جراحی لثه یا دندان، نمیتوانند تا چند مدت از مسواک استفاده کنند. بنابراین بسیار مهم است که دندانپزشک به شما بگوید از چه نوع دهانشویهای در چنین مواقعی استفاده کنید.
- دهانشویه به بهبود زخمها و آفت دهان کمک میکند. دهانشویه میتواند آفت دهان را بهبود ببخشد و عفونتهای ناشی از این بیماری دهان و دندان را از بین ببرد.
- دهانشویه میتواند به پیشگیری از عوارض بارداری کمک کند. دهانشویه از بیماری بافتهای اطراف دندان که به آن پیرادندانآماس گفته میشود جلوگیری میکند. این بیماری در خانمهای باردار منجر به زایمان زودرس شود. وقتی باکتری وارد جریان خون مادر شود التهاب را افزایش داده و انقباضات را تحریک میکند و این عوامل ممکن است موجب زایمان زودرس شوند. شستن دهان با دهانشویه در این دوران میتواند از بروز چنین مشکلی پیشگیری کرده و باکتریهای دهان را از بین ببرد.
معایب استفاده از دهانشویه چیست؟
همانند هر محصول دیگری، در کنار فواید، معایبی نیز وجود دارد. دهانشویه نیز از این قاعده مستثنی نیست. هرچند این مساله موجب نمیشود فواید دهانشویه را نادیده گرفته و از این محصول بهداشتی استفاده نکنیم اما دانستن معایب آن میتواند ما را نسبت به نحوه استفاده از این محصول بهداشتی آگاهتر کند.
- دهانشویه میتواند برای کودکان خطرناک باشد. استفاده از دهانشویه برای کودکان زیر ۶ سال پیشنهاد نمیشود چرا که کودکان در این سن اغلب هر مایعی را قورت میدهند و نمیدانند که باید دهانشویه را از دهان خارج کنند. این مساله میتواند برای آنها مضر باشد چرا که دهانشویه حاوی مواد قوی است که قرار نیست خورده شود. علاوه بر اینها، کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال نیز باید تحت نظر یک بزرگسال از دهانشویه استفاده کنند یا از دهانشویهای که توسط پزشک تجویز شده است استفاده کنند.
- دهانشویه ممکن است به قسمتهایی از دهان آسیب برساند. دهانشویههایی که حاوی الکل زیاد هستند ممکن است به غشاهای مخاطی ظریف دهان آسیب برسانند. بنابراین بسیار مهم است که نحوه استفاده و مدت استفاده از چنین دهانشویههایی را بدانید.
- دهانشویه ممکن است به روی دندان لک یا تیرگی ایجاد کند. کلرهگزیدین که به اختصار ممکن است با نام CHG روی دهانشویهها مشخص شود، ماده ای است که در بسیاری از دهانشویهها وجود دارد و اغلب برای درمان عفونتهای دهان مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده اگر با مواد غذایی که لابه لای دندان قرار گرفته برخورد کنند به مرور زمان موجب تیرگی یا لکه افتادن روی دندان میشود. به همین دلیل است که همیشه پیشنهاد میشود حتما پیش از استفاده از دهانشویه، مسواک بزنید.
- دهانشویه ممکن است موجب خارش و التهاب آفت دهان شود. پیشتر گفته شد یکی از فواید دهانشویه، بهبود آفت دهان است. اما اگر از دهانشویهای که الکل زیادی دارد استفاده کنید ممکن است این وضعیت را وخیمتر کرده و موجب خارش یا سوزش آفتها شود. بسیار مهم است که از یک دندانپزشک بپرسید که از چه نوع دهانشویهای در چنین مواقعی استفاده کنید.
- دهانشویه بوی بد دهان را پنهان میکند. هرچند این بد نیست که بوی بد دهان از بین برود اما باید دلیل وجود آن نیز پیدا شود. بنابراین پنهان شدن بوی بد دهان نمیتواند موجب درمان آن شود. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که اگر مسواک نزنید و فقط از دهانشویه استفاده کنید به مرور زمان دیگر همین اثر را نیز نخواهید دید.
- استفاده از دهانشویه ممکن است به سرطان دهان مرتبط باشد. شاید این سوال برایتان بوجود بیاید که چطور یک محصول بهداشتی میتواند منجر به یک بیماری وخیم همانند سرطان دهان شود. اما لازم است بدانید، این دهانشویه نیست که موجب بروز چنین بیماری خواهد شد بلکه فاکتورهای مختلفی در کنار آن وجود دارد که منجر به بروز چنین مشکلی خواهند شد. (منبع)
اگر بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید و دائم از دهانشویههایی که حاوی الکل بسیار هستند استفاده کنید، ریسک ابتلا به سرطان دندان در شما افزایش مییابد.
نکتهای که در بالا گفته شد بیشتر در افرادی که سعی میکنند از دهانشویه برای از بین بردن بوی بد سیگار استفاده کنند دیده شده است. این افراد شاید در طول روز چند بار از یک دهانشویه حاوی الکل بسیار استفاده کنند و در عوض با این تصور که دهانشویه قرار است از دهان و دندانشان محافظت کنند، اقدام به مسواک زدن نمیکنند. اما همیشه پیشنهاد میشود پیش از استفاده از دهانشویه حتما مسواک زده شود چرا که استفاده از دهانشویه به تنهایی جایگزین مسواک زدن نخواهد شد.
چند بار در روز باید از دهانشویه استفاده کنیم؟
در حالیکه مسواک زدن سه بار در روز پیشنهاد میشود، استفاده از دهانشویه یک یا دو بار در ۲۴ ساعت کافیست. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که شاید بهتر باشد از دهانشویههای حاوی الکل فقط یکبار در روز و حتما پس از مسواک زدن استفاده کنید. حتما یکی از زمانهای استفاده از دهانشویه را به شب موکول کنید چرا که مطمئن هستید تا صبح چیزی نمیخورید – چرا که در برخی مواقع پیشنهاد میشود پس از استفاده از دهانشویه تا چند ساعت چیزی نخورید – و شب هنگام نفس کشیدن نیز راحتتر خواهید بود.
چطور از دهانشویه استفاده کنیم؟
نحوه استفاده از دهانشویه اغلب به روی آن نوشته شده است:
- در قدم اول باید مسواک بزنید.
- سپس مقدار گفته شده از دهانشویه را داخل دهان ریخته و به مدت زمان گفته شده ( معمولا سی ثانیه) در دهان نگاه دارید و سعی کنید تا دهانتان را به خوبی در این مدت زمان با دهانشویه بشویید.
- سپس دهانشویه را از دهان خارج کنید.
- در مرحله آخر شستن دهان با آب بستگی به شما دارد. شما هم میتوانید پس از استفاده از دهانشویه دهانتان را با آب بشویید هم انجام این کار ضرورتی نداد. اما اگر پس از استفاده از دهانشویه، دهانتان را با آب نشویید فرصت بیشتری به دهانتان میدهید تا باکتریهای موجود در آن از بین برود.
سخن پایانی
شستشوی دهان با دهانشویه یکی از مراحل بهداشت و سلامت دهان و دندان است. اما دانستن اینکه از چه نوع دهانشویهای برای چه شرایطی استفاده کنید به شما کمک خواهد کرد بهتر از دهان و دندانهایتان مراقبت کنید. همچنین نیاز است بدانید که برای داشتن دهان و دندان سالم نیاز نیست از یک محصول بهداشتی بیش از اندازه استفاده کنید. به همان اندازه که استفاده نکردن آن ممکن است برای شما مضر باشد، استفاده بیش از حد نیز میتواند خطراتی بهمراه داشته باشد. بنابراین در ابتدا سلامت دندانهایتان را با مسواک زدن تضمین کنید و در نهایت از دهانشویه مناسب برای از بین بردن باکتریها و بهبود بوی دهانتان استفاده کنید.
منابع: gentledentalcenter ، kyrenefamilydentistry