بوی بد دهان که نام علمی و پزشکی آن هالیتوز (Halitosis) است یکی از ناخوشایندترین علائمی است که می‌تواند به شما هشدار بدهد بهداشت دهان و دندانتان را به خوبی رعایت نمی‌کنید یا با مشکلاتی در لثه‌ها و دهانتان مواجه هستید. این بو می‌تواند با غذاهایی که می‌خورید نیز مرتبط باشد و یا حتی تشدید شود. اما چیزی که مشخص است کسی دوست ندارد چه خودش چه اطرافیانش دهانی بد بو داشته باشند. بنابراین نیاز است که بدانید علت بوی بد دهان چیست و مهم‌تر از همه، چطور می‌توان آن را برطرف کرد.
علت بوی بد دهان چیست؟
- غذا- هر غذایی که می‌خوریم در دهانمان جویده می‌شود. برخی مواقع ممکن است تکه‌هایی از غذا در میان دندان‌ها باقی بماند و اگر دندان‌ها مرتب شسته نشوند این غذاهای باقیمانده بوی بد ایجاد می‌کنند. بخصوص اگر غذاهای بودار نظیر پیاز، سیر یا حتی ادویه‌جات بخورید احتمال اینکه تا چند ساعت دهانتان بوی بدی بگیرد بسیار زیاد است. در برخی مواقع حتی شستن دهان با دهانشویه یا مسواک زدن نیز فقط به طور موقت این بوی بد را از بین می‌برد. بوی بد غذاها معمولا تا زمانیکه آن غذا به طور کامل از بدن شما خارج نشده از بین نمی‌رود.
- استعمال دخانیات- سیگار کشیدن نیز به سبک خودش بوی بد در دهان ایجاد می‌کند. افرادی که سیگار می‌کشند معمولا بیشتر در معرض بیماری‌های دهان و لثه‌ها قرار می‌گیرد که این بیماری‌ها خود یکی دیگر از علل بوی بد دهان به شمار می‌روند.
- بهداشت ضعیف دهان و دندان– اگر به صورت روزانه مسواک نزنید و به بهداشت دهان خود رسیدگی نکنید، تکه‌های غذای باقیمانده لا به لای دندان‌هایتان نه تنها بوی بد ایجاد می‌کنند بلکه می‌توانند منجر به رشد باکتری در دهانتان شوند. این باکتری‌ها به روی دندان‌ها شکل می‌گیرند و به مرور زمان سلامت لثه‌ها و دندان‌ها را به خطر می‌اندازند. زبان شما نیز از خطر آسیب باکتری‌ها در امان نخواهد بود و ممکن است زبان نیز دلیلی بر ایجاد بوی بد دهان باشد. افرادی که مرتب مسواک نمی‌زنند و به بهداشت دهان خود رسیدگی نمی‌کنند بیشتر در معرض بوی بد دهان قرار خواهند گرفت و دندان‌هایشان زودتر آسیب می‌بیند.
- خشک بودن دهان- بزاق دهان موجب تر شدن دهان می‌شود و می‌تواند به هضم غذا و از بین بردن مواد غذایی باقیمانده در دهان کمک کند. اما شرایطی وجود دارد که به آن خشکی دهان یا زروستومی (xerostomia) گفته می‌شود که موجب بوی بد دهان می‌شود چرا که تولید بزاق دهان در این شرایط کاهش می‌یابد. خشکی دهان معمولا در شب و هنگامی که خواب هستید رخ می‌دهد، به همین دلیل است که هنگام صبح دهان هم طعم بدی دارد هم بوی بد. این مساله هنگامی که شب با دهان باز می‌خوابید تشدید می‌شود. اما خشکی دهان مزمن که به یک بیماری تبدیل می‌شود می‌تواند این مشکل را دوچندان کرده و شدت بوی بد دهان را بیشتر کند.
- مصرف دارو- برخی داروها به طور غیرمستقیم بوی بد ایجاد می‌کنند، بخصوص اگر با خشکی دهان همراه باشند. برخی از آن‌ها نیز پس از اینکه در بدن هضم شدند و مواد شیمیایی آن‌ها آزاد شدند بوی بد را به دهان منتقل می‌کنند.
- عفونت در دهان- بوی بد دهان می‌تواند در اثر عفونت دهان یا حتی پس از جراحی‌های مرتبط با دندان و لثه بوجود بیاید.
- سایر مشکلات مرتبط با دهان، بینی و حلق- عفونت و التهاب‌های مزمن در بینی، گلو و یا سینوس‌ها نیز می‌تواند علت دیگری برای بوی بد دهان باشند.
- دلایل دیگر- بیماری‌هایی نظیر برخی از سرطان‌ها، و شرایطی همانند اختلالات متابولیک نیز می‌توانند دلایلی برای بوجود آمدن بوی بد دهان باشند.
چطور بوی بد دهان را از بین ببریم؟
-
بهداشت دهانتان را رعایت کنید
رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از اصلی‌ترین کارهاییست که می‌توانید برای جلوگیری از بوی بد دهان و همچنین سلامت دهانتان انجام دهید.
- حداقل دوبار در روز مسواک بزنید. هرچند پیشنهاد می‌شود پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید که غذاهای باقیمانده لا به لای دندان‌هایتان از بین برود.
- فراموش نکنید مسواکتان را هر ۲ یا ۳ ماه یکبار یا پس از بیماری تعویض کنید.
- از نخ دندان برای تمیزکردن دندان‌هایتان و رها شدن از غذاهای باقیمانده در بین آن‌ها کمک بگیرید.
- دهانتان را حداقل یک بار در روز با یک دهانشویه (ترجیحا بدون الکل) بشویید.
- صبح پیش از اینکه صبحانه بخورید دهانتان را بشویید تا مشکل خشکی دهان از بین برود.
-
به دندانپزشک مراجعه کنید
اغلب افراد تا زمانیکه مشکلی در دندان‌هایشان نداشته باشند به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. اما بد نیست دوبار در سال بدون بروز هیچ مشکلی به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌هایتان را چک کرده و پیش از بروز هر مشکلی نسبت به رفع مشکلات دهان و دندان شما اقدام کند. همچنین پزشک می‌تواند به شما پیشنهاداتی برای سالم نگه داشتن و جلوگیری از عفونت یا حتی خشکی دهان ارائه دهد.
-
سیگار کشیدن را ترک کنید
سیگار کشیدن مضرات زیادی دارد که یکی از آن‌ها بوی بد دهان است. پس اگر می‌خواهید سلامت دهان خود را تضمین کنید بهتر است نسبت به ترک سیگار اقدام کنید.
-
آب زیاد بنوشید
نوشیدن آب فواید بسیاری برای سلامتی و حتی زیبایی شما دارد. اگر بدانید چقدر می‌توانید مشکلات بدنتان را با نوشیدن آب برطرف کنید هیچوقت کمتر از ۸ لیوان پیشنهاد شده در روز آب نمی‌نوشید. آب موجب می‌شود دهانتان تر بماند و این برای افرادی که مشکلات خشکی دهان دارند بسیار مفید خواهد بود. اما فراموش نکنید، حتما نیاز نیست به یک بیماری خاص نظیر خشکی دهان مبتلا باشید که بخواهید به میزان کافی در طول روز آب بنوشید.
-
آدامس بجوید
هرچند جویدن آدامس خود می‌تواند برای دندان‌ها مضر باشد، اما در شرایطی که مسواک ندارید یا بعد از غذاخوردن در یک رستوران، می‌توانید با جویدن آدامس (ترجیحا بدون شکر) نسبت به بهبود بوی دهان خود اقدام کنید. آدامس می‌تواند به تولید بزاق نیز کمک کند و در برخی مواقع غذای باقیمانده در بین دندان‌ها را نیز بیرون می‌کشد. بنابراین می‌تواند گزینه خوبی برای جلوگیری از بوی بد دهان باشد. قرص‌های نعنا نیز می‌توانند برای بهبود تنفس و بوی دهان مفید باشند.
-
آبلیمو یا آب پرتقال بنوشید
نوشیدن آبلیمو یا آب پرتقال و یا حتی مصرف میوه آن‌ها می‌تواند به بهبود بوی دهان کمک کند. اسید سیتریک موجود در این میوه‌ها هم تولید بزاق را افزایش می‌دهد هم می‌تواند با باکتری‌های موجود در دهان مبارزه کرده و بوی بد دهان را از بین ببرد.
-
سبزیجات تازه بخورید
جویدن جعفری تازه، ریحان، نعناع یا گشنیز می‌تواند برای دهان بسیار مفید باشد. کلروفیل موجود در این گیاهان سبز و مفید می‌تواند بوی دهان را از بین ببرد.
سخن پایانی
بوی بد دهان چیزی نیست که کسی بتواند مدت طولانی با آن کنار بیاید. باید علت بوی بد دهان را پیدا کرده و نسبت به درمان یا برطرف کردن آن اقدام کنید. در بسیاری از مواقع با رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توانید از شر این بوی بد رهایی یابید. اما در برخی مواقع نیز ممکن است این بوی بد ناشی از یک مشکل یا بیماری در بدن شما باشد که نیاز است برای پیدا کردن مشکل به پزشک مراجعه کنید.
منابع: webmd ، everydayhealth
