سرطان دهانه رحم یا سرطان گردن رحم از جمله سرطان‌های رایج است. این سرطان نیز مانند سرطان‌های دیگر از علائمی برخوردار است که اگر این علائم جدی گرفته شوند و خیلی سریع جهت بررسی آن‌ها به پزشک مراجعه شود امکان آن که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود وجود خواهد داشت. تشخیص سرطان در مراحل اولیه کار درمان سرطان دهانه رحم را ساده‌تر می‌کند و موجب افزایش امید به بهبودی می‌شود. در همین راستا در این نوشتار به معرفی علائم سرطان دهانه رحم می‌پردازیم، علائمی که به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شوند.
سرطان دهانه رحم چیست؟
دهانه رحم یا گردن رحم پایین‌ترین قسمت رحم است که رحم را به واژن وصل می‌کند. سرطان دهانه رحم به وضعیتی گفته می‌شود که سلول‌های دهانه رحم رشدی غیر طبیعی را آغاز می‌کنند و حتی در برخی شرایط سایر اعضای بدن از جمله کبد، ریه، واژن، مقعد و مثانه را نیز دربرمی‌گیرند. این سرطان از آن سرطان‌هایی است که رشد سریعی ندارند و بنابراین به‌واسطه‌ی علائم آن می‌توان آن را تشخیص داد و از پیشرفت سلول‌های سرطانی جلوگیری کرد.
علائم سرطان دهانه رحم
۱- خونریزی غیرطبیعی واژن
به گفته‌ی دکتر ترانه شیرازیان، متخصص زنان در دانشکده پزشکی لانگون نیویورک:
یکی از علائم سرطان دهانه رحم چه در دوران باروری و چه در دوران یائسگی خونریزی واژینال در بین دو پریود و یا بعد از رابطه جنسی است.
در همین راستا دکتر Chapman-Davis اظهار می‌دارد که:
خونریزی غیر طبیعی واژن یکی از علائم سرطان دهانه رحم است و این به معنی آن است که تومور در دهانه رحم گسترش یافته و توانسته بافت آن قسمت را دربرگیرد.
بنابراین در صورت مواجهه با خونریزی غیرطبیعی واژن باید به متخصص زنان مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که همیشه خونریزی غیر طبیعی از واژن به معنای سرطان گردن رحم نیست بلکه این علامت صرفاً علامتی هشداردهنده است.
۲- پریودهای سنگین
به زعم دکتر شیرازیان، زنان هیچ زمان نباید تغییر در پریودشان را نادیده انگارند. از نگاه او، پریودی که به جای ۴ روز ۲ هفته به طول می‌انجامد، پریودی که با خونریزی زیاد همراه است و موارد این قبیل باید مورد بررسی قرار گیرند تا علت‌شان مشخص شود.
۳- ترشح واژن غیر عادی
ترشح واژن امری طبیعی است، اما نوع غیر عادی ترشح واژن می‌تواند نشانه‌ای از سرطان دهانه رحم باشد. اما منظور از ترشح غیر عادی واژن چیست؟ دکتر شیرازیان می‌گوید:
سرطان دهانه رحم عمدتاً همراه است با ترشح بد بو، صورتی، قهوه‌ای و خونی. گاه این ترشحات با قسمتی از بافت دهانه رحم نیز همراه هستند.
بنابراین باید دقتی بسیار به ترشحات واژن داشت و در صورت قهوه‌ای یا صورتی یا خونی بودن آن‌ها خیلی سریع برای بررسی ماجرا به متخصص مراجعه کرد.
۴- درد کمر، پا و یا لگن
درد کمر، پا و یا لگن را می‌توان از علائم سرطان رحم در مراحل پیشرفته دانست. اما در کل درد لگن نشان از تغییراتی در گردن رحم دارد.
۵- خستگی شدید
از آنجا که بسیاری از علائم سرطان دهانه رحم صرفاً در زمان‌هایی که این سرطان پیشرفته کرده بروز می‌کنند، باید به برخی از علائم کلی سرطان نیز به عنوان نشانه‌های این سرطان خاص اشاره داشت. یکی از این علائم، خستگی مفرط و مزمن است.
این امر می‌تواند به سبب خونریزی واژن باشد، خونریزی‌ای که موجب کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون و در نتیجه خستگی می‌شود.
بنابراین باید خستگی را نیز مدنظر داشت و آن را نادیده نگرفت. پزشک می‌تواند علل احتمالی خستگی را مورد بررسی قرار دهد تا دست‌آخر به علت اصلی مشکل دست یابد.
۶- تهوع مداوم
دکتر شیرازیان می‌گوید:
احساس مداوم تهوع، احساسی که موجب می‌شود فکر کنید هر لحظه می‌خواهید بالا بیاورید، یکی از نشانه‌های سرطان به طور عام و سرطان دهانه رحم به طور خاص است.
بنابراین هیچ زمان نباید این احساس تهوع مداوم را نادیده بگیرید، بلکه در اولین فرصت باید به پزشک مراجعه کنید.
۷- کاهش وزن
احساس تهوع همراه است با عدم تمایل به خوردن غذا و بنابراین احتمالاً وزن نیز پس از مدتی کاهش می‌یابد. این مورد نیز می‌تواند خطرناک باشد. در کل کاهش وزنی که بدون تلاش خود فرد باشد همواره علامتی خطرناک است و در واقع از آن نه تنها می‌توان به عنوان یکی از علائم سرطان دهانه رحم نام برد، بلکه علامت بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز هست. بنابراین حتماً باید علت اصلی کاهش وزن بدون تلاش یافت شود.
مراحل سرطان دهانه رحم
تعیین مرحله‌ی سرطان دهانه رحم می‌تواند نشان‌گر پیشرفت سرطان باشد و بنابراین کمک زیادی به متخصص می‌کند. روش‌های مختلفی برای دسته‌بندی مراحل سرطان گردن رحم وجود دارند، اما عمدتاً از روش زیر استفاده می‌شود:
- مرحله ۰: سلول‌های پیش‌سرطانی حضور دارند.
- مرحله ۱: این مرحله نشان از آن دارد که سلول‌های سرطانی از سطح به عمق بافت دهانه رحم و حتی خود رحم نفوذ کرده‌اند.
- مرحله ۲: در این مرحله سرطان فراتر از دهانه رحم و رحم است، اما نه تا آنجا که لگن و واژن را نیز دربرگرفته باشد.
- مرحله ۳: در این مرحله سلول‌های سرطانی در بخش پایینی واژن و دیواره‌های لگن نیز وجود دارند.
- مرحله ۴: در این مرحله مثانه، راست‌روده و کل لگن توسط سلول‌های سرطانی اشغال می‌شوند.
علل سرطان دهانه رحم
سرطان ناشی از رشد سلول‌های غیر طبیعی است. اما منظور از سلول‌های غیرطبیعی چیست؟ به چه سلول‌هایی غیرطبیعی گفته می‌شود؟
دو ویژگی هستند که سلول‌های غیرطبیعی را از سایر سلول‌های متمایز می‌سازند:
- این سلول‌ها هرگز نمی‌میرند
- این سلول‌ها همواره به تقسیم‌شدن‌شان ادامه می‌دهند
این امر، یعنی نمردن سلول‌ها و تقسیم‌شدن‌های ادامه‌دارشان، منجر به انباشت سلول‌ها شده و در نهایت تومور را در پی دارد.
اما این که دقیقاً علت تبدیل برخی سلول‌ها به سلول‌های سرطانی چیست پرسشی است که هنوز هم دانشمندان نتوانسته‌اند به طور قطع به پاسخ آن برسند. با این حال برخی عوامل خطر برای سرطان دهانه رحم وجود دارند از جمله:
- ویروس پاپیلومای انسانی: بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی وجود دارد که حداقل ۱۳ مورد آن‌ها موجب سرطان گردن رحم می‌شوند.
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- استعمال سیگار
- استرس طولانی‌مدت
- زایمان در سن کمتر از ۱۷ سالگی
- استفاده طولانی‌مدت از قرص‌های ضدبارداری
- وضعیت‌های اجتماعی و اقتصادی: گفته می‌شود در جوامعی که درآمد کم است، خطر ابتلا به این نوع سرطان بیشتر است.
سخن آخر
سعی شد به علائم هشداردهنده‌ی سرطان دهانه رحم پرداخته شود تا در صورت بروز یک یا چند مورد از آن‌ها خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید. برای پیشگیری از این سرطان نیز بهتر است از عوامل خطر این سرطان که در بالا به آن‌ها پرداخته شد دوری شود.
منابع: health24 | medicalnewstoday | webmd
