بوتاکس در سطح جهان و خصوصاً در ایران، در سالهای اخیر، رواج بسیاری یافته و روز به روز به تعداد کسانی که خواهان استفاده از آن هستند اضافه میشود. اما بوتاکس، با وجود آن که در نگاه عامهی مردم زیبایی را افزایش میدهد، از عوارضی برخوردار است. در این نوشتار به معرفی عوارض بوتاکس خواهیم پرداخت.
بوتاکس چیست؟
سم بوتولینوم یا بوتاکس یک پروتئین استخراجی از کلوستریدیوم بوتولینوم است. بوتولینوم در واقع یک باکتری است که در نوعی مسمومیت غذایی مرگبار با نام بوتولیسم دخیل است. اما از این سم به مقدار کم جهت افزایش زیبایی و جوانی استفاده میشود.
این سم روی انتهای رشتهی عصبی، عضلات اسکلتی و عضلات نرم کار میکند و مانع از فعالیت اعصاب در راستای ارسال سیگنال به عضلات جهت انقباض آنها میشود. به این ترتیب سم بوتولونیم میتواند موجب کاهش چین و چروک صورت شود و انقباض عضلانی را در دراز مدت در پی داشته باشد.
افزون بر این، عضلات بیش فعال را در شرایطی مانند تنبلی چشم و بلفاروپاسم یا پرش پلک کنترل میکند. گفته میشود که بوتاکس برای درمان میگرن نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد، اما چگونگی این کار دقیقاً مشخص نیست. ضمناً گفتنی است که اثرات بوتاکس در ۳ تا ۵ روز و نهایتاً تا ۴ ماه خود را نشان میدهند.
حال با این توضیح مقدماتی در ارتباط با بوتاکس میتوانیم بحث خود در ارتباط با عوارض بوتاکس یا مضرات بوتاکس را آغاز کنیم.
عوارض بوتاکس
۱- کبودی
شایعترین عارضهی جانبی بوتاکس، کبودی بوده که ناشی از تزریق بیش از اندازهی سم است. این کبودی عمدتاً در اطراف چشم اتفاق میافتد، جایی که تعداد عروق خونی زیاد است.
ضمناً بیشتر در افرادی بروز میکند که از داروهای رقیقکنندهی خون مانند آسپرین، ویتامین E و ایبوپروفن مصرف میکنند.
بنابراین اگر در حال مصرف این داروها هستید و قصد انجام بوتاکس دارید، باید دو هفته پیش از انجام بوتاکس مصرف این داروها را متوقف کنید. در صورتی که مصرف این داروها برای شما ضروری است، باید حتماً پیش از انجام بوتاکس با پزشکتان مشورت کنید.
۲- درد و تورم
پس از انجام بوتاکس، احتمال بروز درد، قرمزی و تورم نیز وجود دارد. در واقع این موارد واکنشهای ایمنی نسبت به یک عارضه هستند و عمدتاً در محل تزریق ایجاد میشوند.
به خاطر داشته باشید که پس از انجام بوتاکس نباید محل تزریق را تا حداقل ۳ روز لمس کنید. به جای لمس، میتوانید از کمپرس یخ استفاده کنید.
۳- افتادگی و پژمردگی پلک
یکی دیگر از عوارض بوتاکس پژمردگی پلک است. البته این عارضه همیشه اتفاق نمیافتد، اما در صورتی که سم غیر از جایی که مورد تزریق قرار گرفته برود شاهد این امر خواهید بود.
بهتر است برای پیشگیری از این عارضه، تا چند ساعت پس از تزریق کار فیزیکی خاصی انجام ندهید. در کل هر فعالیتی که موجب افزایش گردش خون شود، ممکن است خطر گسترش سم را افزایش دهد.
۴- ضعف عضلات
ضعف موقت عضلات یکی از ترسناکترین عارضههای بوتاکس است. البته خبر خوب این است که این عارضه، همان طور که در ابتدا گفته شد، موقت است و ممکن است پس از چند روز یا چند هفته (بسته به شدت تزریق) بهبود یابد.
در کل به ندرت سم میتواند از طریق خون وارد عضلات شود و آنها را فلج کند. این اتفاق اگر سم به درستی تزریق شود نخواهد افتاد مگر آن که سم بیش از اندازه تزریق شود.
همین امر موجب میشود که این توصیه را داشته باشیم که برای تزریق بوتاکس باید حتماً به مراکز معتبر و قابل اعتماد مراجعه کنید.
۵- علائمی مانند آنفلوانزا
منظور علائمی است که در آنفلوانزا دیده میشوند از جمله خستگی، آبریزش بینی، گلودرد و تب. این علائم در واقع نشان از واکنش سیستم ایمنی بدن به تزریق دارند. این علائم معمولاً یک روز به طول میانجامند. ضمناً در برخی موارد تهوع و استفراغ نیز دیده شده است.
سخن آخر
اگر قصد انجام بوتاکس دارید حتماً با پزشک مشورت کنید و ببینید با توجه به عوارض بوتاکس آیا بوتاکس برای شما مناسب است یا نه.
ضمناً اگر پیشتر بوتاکس کردهاید و بار دیگر میخواهید بوتاکس کنید نیز باید حتماً با پزشک مشورت کنید. این امر به سبب آن است که گاه بدن کسانی که یک بار بوتاکس کردهاند و بار دیگر خواهان انجام آن هستند، آنتیبادیهایی تولید میکند که میتوانند سم را از بین ببرند.
همچنین در برخی شرایط ممکن است اصلاً بوتاکس برای کسانی که قصد انجام آن برای اولین بار را دارند نیز مفید نباشد. به عنوان مثال، وجود بیماریها و اختلالات زیر در بدن مانع از انجام یک بوتاکس سالم و مفید میشود:
- بیماریهای نورون حرکتی
- آسیب عصبی
- آسم
- مشکلات خونریزی
- اختلالات ادراری
- میاستنی گراویس
ضمناً در مواد بوتاکس، مواد آلرژیک وجود دارد و ممکن است برخی از کسانی که قصد بوتاکس دارند به این موارد آلرژی داشته باشند. در آخر آن که با وجودی که مدرکی سخت و قاطع علیه استفاده از بوتاکس توسط زنان باردار و شیرده وجود ندارد، اما اکثر پزشکان آن را توصیه نمیکنند.
