تشعشعات موبایل یکی از نگرانیهایی است که نسل حاضر با آن دست به گریبان بوده و محافل علمی و صنعتی گوناگون اظهار نظرهای متفاوتی درباره آن ارائه داشتهاند. در این مطلب میخواهیم با استناد بر آخرین مقالات علمی منتشر شده و تحقیقات سازمان بهداشت جهانی به عمق این مسئله پرداخته و آن را با نگاهی قطعی و علمی دنبال کنیم.
همه ما در خانه با حداقل یک یا دو گوشی موبایل یا بیشتر در ارتباط هستیم. این گوشیها زنگ خورده، با آنها صحبت می کنیم و یا در فضای مجازی تا داغ شدن گوشی موبایل، غوطه ور هستیم. به جز این مقابل پنجره رفته و نگاهی به ساختمانهای اطرافی بیندازید. احتمالا یک دکل یا برج مخابراتی BTS در حوالی محل سکونت یا کار خود پیدا میکنید. با در نظر گرفتن تعداد خطوط اضافه شده به شبکه تلفنهای همراه از اپراتورهای مختلف؛ زیاد شدن برجهای BTS دور از انتظار هم نیست.
اما سوال بزرگی که در اینجا مطرح میشود و احتمالا پیش از این در ذهن بسیاری از ما نیز شکل گرفته، احتمال مضر بودن و تاثیرات تشعشعات موبایل (چه گوشیهای تلفن همراه و چه دکلهای مخابراتی) است.
آیا امواج موبایل یا همان تشعشعات موبایل برای بدن انسان مضر هستند؟
پیش از این مطالب گوناگونی در خصوص سرطان زا بودن و تاثیرات جنبش مولکولی از این تشعشعات موبایلی منتشر شده است.
آخرین تحقیقات منتسب به موسسه ملی سلامت ایالات متحده آمریکا، حاکی از آن است که تشعشعات موبایل به لحاظ غیریونیزه بودن نمیتوانند تاثیری بر سلامت انسان بگذارند. برای درک بهتر این موضوع شاید لازم باشد که گذری کوتاه بر تفاوت امواج یونیزه و غیریونیزه داشته باشیم.
امواج یونیزه و غیریونیزه
امواج یونیزه مانند اشعه ایکس و گاما قدرت تداخلات سلولی داشته و میتوانند شکست سلولی و تغییر شکل در آن ایجاد کنند.
این امواج قادر به تخریب و تغییر شکل DNAهای بدن انسان هستند و به همین دلیل آنها را برای سلامت انسان مضر میدانند.
اگر دقت کرده باشید مقابل تمام اتاقهای تصویربرداری با اشعه ایکس تابلوی ورود ممنوع نصب شده است. یا اکثر پزشکان متعهد ترجیح میدهند که حتی المقدور و به جز در موارد ضروری از نوشتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس خودداری نمایند.
اما اشعههای غیریونیزه مانند پرتوهای رادیویی یا همان امواج RF قدرت تخریب سلولی ندارند. به واقع این امواج بارها ضعیفتر از آن هستند که حتی بتوانند به جنبش سلولی منجر شده و سلولها را گرم نمایند.
موسسه ملی سلامت آمریکا در تحقیقاتی که بر روی تعدادی موش نر و ماده همگن انجام داد، هیچ ارتباط منطقی بین ابتلا به بیماریهای جدی از جمله سرطان و قرار گرفتن در میدان امواج رادیویی یا همان تشعشعات موبایل نیافت.
البته با در نظر گرفتن این که موشهای مورد آزمایش تحت تاثیر شدید تشعشعات موبایل قرار داشتند و نمیتوانیم بدن انسان را تا این اندازه در معرض امواج متصور شویم.
استانداردهای میزان تشعشعات موبایل و آنتنهای BTS
با این همه سازمان بهداشت جهانی استانداردی را برای سطح تابش گوشیهای موبایل و آنتنهای BTS در نظر گرفته است.
جالب است بدانید که میزان انرژی مغناطیسی ساطع شده از موبایل به اندازه چیزی در حدود ۲۸ درصد امواجی ست که از فرستندههای رادیویی (FM)ها دریافت میکنیم. یعنی اگر قرار باشد نگران باشیم، بیش از نگرانی بابت تشعشعات موبایل باید به فکر امواج رادیویی بود. (البته بی خطر بودن امواج رادیویی نیز پیش از این به اثبات رسیده است.)
طبق استانداردهای بین المللی سازمان بهداشت جهانی، میزان مجاز تشعشعات آنتنهای موبایل میتواند تا ۴۵۰ میکرووات بر سانتی متر مربع برای اینترنت نسل دو و تا ۹۵۰ میکرووات بر سانتی متر مربع برای نسل سوم و چهارم برسد.
در حالی که اندازه گیریها نشان میدهد میزان تشعشعات در بدترین حالت به نیم میکرووات بر سانتی متر در سطح شهرها (تهران و دیگر شهرهای بزرگ که تحت اندازه گیری تشعشعات قرار گرفتهاند) میرسد.
لازم به ذکر است که دکلهای BTS امواج خود را به شکل یک چتر به سطح زمین میفرستند. اگر دقت کرده باشید این دکلها غالبا روی ساختمانهای بلند قرار میگیرند. سطح تابش امواج در نزدیک نقطه به دکل بسیار پایین بوده و با فاصله گرفتن افزایش مییابد تا زمانی که به طور کامل از محدوده چتر خارج شویم.
نکته: توجه داشته باشید که تمام موارد فوق در صورتی صدق پیدا میکند که آنتن BTS را بر بالای یک دکل و خود را روی زمین یا حداقل هم ارتفاع با نقاط پایین دکل تصور کنیم.
اما در صورتی که درست مقابل آنتن در فاصله نزدیک بایستیم، ماجرا متفاوت شده و طبق گفته دانشمندان قدرت حرارت دهی بالا میرود. با قدرت گرم شدن سلولی بیشتر از ۱ درجه سانتی گراد برای انسان و ۲ تا ۲٫۵ درجه برای جنین، میتوانیم انتظار تغییرات سلولی (البته نه جدا شدن الکترون از مولکول و شکست DNA) را داشته باشیم.
امواج ساطع شده و تشعشعات گوشی موبایل
اما از دکلهای BTS که بگذریم، به موضوع خود گوشی موبایل میرسیم. موبایلهای استاندارد از لحاظ سطح تابش در دامنه بسیار پایین تری از حد تعریف شده سازمان بهداشت جهانی قرار میگیرند.
برای اطلاع از میزان تابش گوشی تلفن همراه خود به ضریب SAR آن دقت نمایید. SAR یا همان نرخ ثابت جذب نشان دهنده این است که چه میزان از انرژی ساطع شده از امواج موبایل به وسیله بدن افراد جذب میشود. گوشیهای تلفن همراه یک ضریب SAR دارند که نشان میدهد در بدترین شرایط میزان نرخ ثابت جذب در آن ها چه قدر است.
استاندارد اروپا در این خصوص معادل ۲ وات بر کیلوگرم در ۱۰ گرم است. اگر چه آمریکاییها با نگاهی سخت گیرانهتر ۱٫۶ وات بر کیلوگرم بر یک گرم را اعلام کردهاند.
تعمیر موبایل و تبلت در محل
- ✔تعویض باتری موبایل و تبلت
- ✔تعمیر و تعویض دوربین موبایل و تبلت
- ✔تعمیر گوشی های آب خورده
- ✔حل مشکل وای فای و بلوتوث موبایل
در صورتی که میخواهید گوشی تلفن همراهی که خریداری میکنید در محدوده استاندارد بوده و کمترین ضرر را برای بدن شما داشته باشد؛ باید نسبت به ضریب SAR آن دقیق بوده و حتما پیش از خرید این ضریب را در مورد گوشی مورد نظرتان چک نمایید.
طبق اعلامیه سازمان بهداشت جهانی در صورتی که گوشی تلفن همراه در این محدوده ضریب SAR قرار داشته باشد، نمیباید نگرانی از بابت استفاده از آن به خود راه دهیم.
سرانجام آیا موبایل مضر است یا نه؟
اما موارد بالا در خصوص تشعشعات موبایل و بیضرر بودن امواج آن، سبب نمیشود که ضررها و تاثیرات منفی نگاه کردنهای طولانی به صفحات نمایشگر گوشیهای تلفن همراه برای چشمها را فراموش کنیم. همین طور تاثیرات پایدار منفی مغزی از جمله آلزایمر و پارکینسون که به دلیل تمرکزات طولانی مدت بر صفحات موبایل بروز پیدا کرده و به اثبات رسیدهاند، را نباید از قلم بیندازیم.
منبع: cancer ، techcrunch
