عایق کاری لوله آب جز دسته کارهای ضروری برای لوله‌کشی ساختمان است. حال چرا باید به عایق‌بندی لوله آب اهمیت بدهیم؟ یکی از مهمترین دلایل اهمیت عایق کاری لوله آب جلوگیری از یخ زدگی آب درون لوله، به خصوص در فصل زمستان است و از طرفی عایق کاری موجب کاهش هزینه‌های سوخت مصرفی میشود.
اما چطور عایق بندی لوله آب را انجام دهیم؟ عایق لوله آب چیست و اصلا بهترین نوع عایق برای لوله‌ها چیست؟ اگر چنین سوالاتی ذهن شما را درگیر کرده است و به دنبال جوابی برای آن هستید پیشنهاد می‌کنم این مقاله را از دست ندهید. در این مطلب از استادکار می‌خواهیم به موضوعاتی مانند اهمیت عایق کاری لوله آب، روش‌های مختلف عایق‌بندی لوله آب و بهترین نوع عایق لوله آب بپردازیم.
اهمیت عایق کاری لوله آب چیست؟
چراهمانطور که در ابتدا به آن اشاره کردم یکی از مهمترین دلایل عایق کاری لوله آب، صرفه جویی در سوخت مصرفی است. حال شاید از خودتان بپرسید که چطور ممکن است؟
هر ساختمانی بخشی به نام تاسیسات دارد که شامل قسمت‌های مختلف است. متاسفانه میزان هدر رفت گرما در قسمت‌های مختلف ساختمان بسیار زیاد است طوری که موجب مصرف سوخت زیادی میشود. حال برای جلوگیری از اتلاف گرما در بخش‌های مختلف تاسیسات و صرفه‌جویی در مصارف سوختی باید مانع اتلاف گرما شویم طوری که گرمای تولید شده توسط سیستم حرارتی ساختمان فقط صرف گرم کردن اتاق‌ها و سایر محل‌هایی که احتیاج به گرما دارد، شود. به همین منظور عایق کاری لوله آب، مخزن‌ها و دیگ حرارتی را انجام می‌دهند تا گرما در عایق محفوظ باقی بماند.
انواع عایق لوله آب کدام است؟
عایق لوله آب جز دسته تجهیزاتی است که برای کاهش اتلاف حرارت و گرما در تاسیسات گرمایشی برای بخش‌های مختلفی مانند لوله‌ها، کانال‌ها و مخازن استفاده میشود و علاوه بر جلوگیری از اتلاف گرما از نفوذ رطوبت و انتقال صوت و صدا نیز جلوگیری می‌کند. عایق لوله آب انواع مختلفی دارد که در ادامه به انواع پر کاربرد آن اشاره می‌کنم:
عایق رطوبتی
همانطور که از نام این مدل عایق لوله آب پیدا است برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از یک جداره به جداره دیگر از عایق رطوبتی استفاده میشود. معمولا عایق رطوبتی از جنس مواد قیراندود شده‌ای مثل کاغذ، گونی، پلاستیک، مواد لاستیکی و … است.
عایق حرارتی
خوب است بدانید که در تاسیسات ساختمان انتقال حرارت به سه روش تابش، هم‌رفت و هدایت انجام میشود. در دو روش اول، یعنی تابش و هم‌رفت، برای انتقال گرما به محیطی گازی (خلا) نیاز است و در روش سوم یعنی هدایت، انتقال گرما از طریق تماس اجسام با یکدیگر انجام میشود. حال کار عایق حرارتی چیست؟ قطعا هنگام تبادل گرما به هر روشی میزان هدر رفت آن نیز بالا است که اصطلاحا به آن ضریب هدایت حرارتی می‌گویند.
در واقع هر چه میزان ضریب هدایت حرارتی بالا باشد یعنی هدررفت گرما بالا است و به طور مثال شما برای گرم نگه داشتن فضا نیاز به مصرف سوخت بالاتری دارید. از این رو در تاسیسات از عایق حرارتی استفاده میشود تا به روند هدایت گرما کنترل داشته باشد و مانع هدررفت گرما و در نتیجه موجب پایین آمدن ضریب هدایت حرارتی شود. از عایق حرارتی معمولا برای عایق کاری لوله آب گرم ساختمان، مخازن تولیدکننده آب گرم، دیگ آب گرم موتورخانه یا آبگرم‌کن‌ها، منابع دو جداره و انبساط باز، هواساز، پکیج، کانال‌های هوای گرم و خلاصه هر بخش از تاسیسات که مربوط به آب گرم است، استفاده میشود.
انواع عایق حرارتی از نظر عملکرد
عایق هدایت حرارتی
این مدل عایق در واقع زیر مجموعه‌ای از عایق حرارتی است اما کاربرد آن بیشتر برای ممانعت از هدررفت گرما به روش هدایتی است. انواع عایق هدایت حرارتی شامل مواردی مانند پشم شیشه، پشم معدنی، پشم سنگ و عایق‌های قالبی پیش ساخته است.
عایق هم‌رفتی حرارتی
عایق هم‌رفت حرارتی نوعی عایق است که از انتقال حرارت به روش هم‌رفتی از یک جداره به جداره دیگر جلوگیری می‌کند. به طور مثال اگر سطوح تبادل کننده حرارت در ساختمان، مثل دیوارها، سقف، کف، در و شیشه پنجره‌ها را دو جداره بسازیم از انتقال حرارت توسط جداره‌ها به روش هدایتی به میزان زیادی کاسته میشود.
عایق تشعشعی
این مدل عایق از جذب اشعه حرارتی توسط جسم جلوگیری می‌کند و آن را منعکس می‌کند. در این نوع عایق از آلومینیوم استفاده میشود که قابلیت انعکاس ۹۵ درصد از اشعه حرارتی را دارد.
انواع عایق حرارتی از نظر شکل و نحوه استفاده آن
عایق حرارتی کفی تزریقی درجا
این مدل عایق حرارتی که اصطلاحا به آن توده‌های متخلخل نیز گفته میشود نوعی عایق حرارتی است که از رزین‌های مایع مصنوعی ساخته شده که دو جز مختلف دارد که هنگام مخلوط شدن با یکدیگر کف تولید می‌کنند و پس از مدتی به شکل یک جسم سخت در می‌آید و فضای تزریق شده را در برمی‌گیرد.
عایق حرارتی پتویی
یکی از انواع روش‌های عایق کاری لوله آب با عایق حرارتی پتویی است. این مدل عایق معمولا با مواد مختلفی مانند پشم سنگ، پشم شیشه، پشم سرباره، پشم چوب یا پشم حیوانات در ضخامت‌های مختلف (تا ۱۰۰ میلی‌متر) ساخته میشود و به عرض‌های مختلف برش داده شده و گاهی دارای پوشش آلومینیومی یا کاغذ کرافت نیز هستند.
عایق حرارتی قطعه‌ای
این مدل عایق ساختار مشابهی با عایق پتویی دارد با این تفاوت که طول و ضخامت آن‌ها محدودتر است (طول حدود ۱٫۲۰ و ضخامت تا ۱۸۰ میلی‌متر). برخی از انواع عایق‌های حرارتی قطعه‌ای دارای پوشش کاغذی است که لبه باریک آن ها روی قطعات را می‌پوشاند و نصب بسیار آسانی دارد.
مزایای عایق کاری لوله آب چیست؟
تا به اینجا با اهمیت عایق‌بندی لوله آب و انواع عایق لوله آب آشنا شدیم. حال بیایید کمی جزئی‌تر درباره مزایای عایق کاری لوله آب بحث کنیم.
همانطور که می‌دانید عایق کاری لوله آب، به خصوص عایق کاری حرارتی لوله‌های آب گرم، باعث کاهش اتلاف انرژی و استفاده بهینه از منابع سوختی میشود و علاوه بر این دمای آب را ۲ تا ۴ درجه گرم‌تر حفظ می‌کند در نتیجه فضای مورد نظر به خوبی گرم باقی خواهد ماند. در واقع اگر لوله‌های آب گرم در تاسیسات هر ساختمانی عایق کاری حرارتی شود دیگر نیازی به باز نگه داشتن آب خروجی نیست پس شما با این کار در مصرف آب نیز صرفه‌جویی می‌کنید. البته ممکن است با برآورد هزینه‌های عایق کاری به این نتیجه برسید که از نظر مالی این کار صرفه اقتصادی ندارد اما اشتباه نکنید چون پس از گذشت مدتی شما با صرفه‌جویی در مصرف انرژی و آب هزینه‌های اولیه خود را جبران خواهید کرد.
طرز عایق کاری لوله آب چطور است؟
جالب است بدانید که در تاسیسات ساختمان لوله کشی به سه روش انجام میشود: به صورت توکار که لوله‌ها داخل کانال، شافت یا سقف کاذب قرار می‌گیردند، به صورت دفنی که زیر کف جاسازی می‌شوند و یا به صورت روکار که در داخل یا خارج از ساختمان کار لوله کشی صورت می‌گیرد. اما مهم نیست لوله کشی ساختمان به چه روشی انجام شده است چون در هر صورت می‌توان کار عایق کاری لوله آب را با روش‌های مختلف زیر انجام داد:
- ابتدا لوله‌های آب را کاملا تمیز کنید (هر گونه مصالح ساختمانی که روی آن است را پاک کنید)
- در این مرحله بر روی لوله‌های سیستم گرم کننده ضد زنگ بزنید.
- پس از خشک شدن ضد زنگ، روی لوله‌های دفنی و توکار را با عایق پشم شیشه، پشم سنگ یا عایق پتویی با روکش کاغذی بپوشانید. فقط فراموش نکنید پشم شیشه را از طرف ورق آلومینیومی دور لوله نپوشانید.
- حال مفتول گالوانیزه را روی عایق‌ها بپیچانید تا ثابت شود.
- برای لوله‌های روکار هم می‌توانید از عایق هدایتی، تشعشعی یا عایق پیش ساخته استفاده کنید و سپس روی آن را با ورق آلومینیوم یا ورق گالوانیزه بپوشانید.
جمع‌بندی
عایق بندی لوله آب جز کارهای ضروری برای جلوگیری از هدرفت انرژی و مصارف سوختی است و بهتر است پس از اتمام کار لوله کشی ساختمان از فردی ماهر و استادکار در زمینه عایق کاری لوله آب کمک بخواهید و با صرف هزینه ابتدایی جلو هزینه‌های گزاف سوخت و انرژی را در آینده بگیرید.
